Thread by @RayaIaseema

అత్తిరాల

పితృ పక్షం సందర్భంగా శ్రాద్ధ కర్మలకు దక్షిణ గయగా ప్రసిద్ధి చెందిన హత్యరాల క్షేత్రం వివరాలు. హరిహర క్షేత్రం, వైద్య క్షేత్రం, దక్షిణ గయ, పరుశురామ క్షేత్రం, ఒకనాడు బౌద్ధమత కేంద్రం అయిన అత్తిరాల క్షేత్రం కడపజిల్లా రాజంపేటకు సుమారు 8కి.మీల దూరంలో బాహుదానదీ తీరాన ఉన్నది1/n

చరిత్ర:

చోడులు, వైదంబులు, విజయనగర రాజులు ఇక్కడి ఆలయాలకు మాన్యాలు ఇచ్చారని ఇక్కడి శాసనాల ద్వారా తెలుస్తోంది. శాసనాలలో పురాణాలలో ఈ క్షేత్రానికి అత్తిరాల, హత్యరాల, అత్తిరేవుల, తిరువరత్తురై వంటి పేర్లు కలవు. అత్తిరాల ఒకప్పటి పోత్తప్పినాటి సీమలో ప్రముఖ శైవ క్షేత్రం.
2/n

మహాభారతంలో కురుక్షేత్ర యుద్ధానంతరం, జరిగిన రక్తపాతానికి తనే కారణమని విచారంగా ఉన్న ధర్మరాజుకు కర్తవ్యబోధ చేసే సమయంలో అత్తిరాల ప్రస్తావన వస్తుందంటారు. శాసనాలలో అధిరాజేంద్ర మండలం, మేర్పక్కై నాడులోని పోత్తప్పినాడులో తిరువరత్తురైలో పరశురామేశ్వరముదయ నాయనార్ ఆలయంగా ఈ ఆలయం పిలవబడింది3/n

బాహుదా నది- పులస్త్య నది- సంగమం:

అత్తిరాల క్షేత్రం చెయ్యేరు నది ఒడ్డున ఉంది. చెయ్యేరు - సంస్కృతంలో బాహుద అని కూడా పేరు - అంటే చెయ్యి ఇచ్చునది అని అర్థం. ఈ నది పేరు వెనక ఒక కథ ఉన్నది. లిఖితుడు అను బ్రాహ్మణుడు ఒకనాడు ఆకలితో యజమాని అనుమతి లేకుండాఒక తోటలోని చెట్టు పండ్లు తిని-
4/n

-తన తప్పును పొత్తప్పి రాజు దగ్గర అంగీకరించగా, రాజు ఆ బ్రహ్మణుడికి దండనగా చేతులు ఖండించగా, లిఖితుడు తరువాత ఈ నదిలో మునిగి లేయగా తన చేతులు తనకు తిరిగి వచ్చాయి. చెయ్యి ఇచ్చిన నది చెయ్యేరు. ఈ క్షేత్రం వద్ద పులస్త్య నది బాహుదానదిలో కలుస్తుంది.
(చిత్రం-అత్తిరాల వద్ద బాహుదా నది)
5/n

క్షేత్రం పేరు వెనుక చరిత్ర

అత్తిరాల క్షేత్రం పేరు వెనుక భిన్న కథలు ప్రచారంలో ఉన్నాయి. తండ్రి జమదగ్ని ఆదేశానుసారం తల్లి రేణుకాదేవి శిరస్సు ఖండించిన పరశురాముడికి మాతృహత్యా దోషం అంటుకుంటుంది. పాపపరిహారం కోసం ఎన్ని క్షేత్రాలు దర్శించినా పరుశురముడికి అంటుకున్న దోషం తొలగిపోదు-
6/n

-అయితే అత్తిరాల వద్దగల చెయ్యేరు వాగులో మునిగి, అక్కడి శ్రీ కామాక్షి సమేత త్రేతేశ్వర స్వామిని కొలవగానే పరుశురాముడికి అంటుకున్న దోషం తొలగిపోతుంది. ‘హత్యా’ దోషం రాలిన క్షేత్రం కాబట్టే ఈ క్షేత్రానికి హత్యరాల అనే పేరు వచ్చింది. అదే కాలక్రమేణా అత్తిరాల అయ్యింది.
7/n

ఇటువంటిదే మరో కథ కూడా అప్రచారంలో ఉంది. పరుశురాముడి తండ్రి జమదగ్నిని కార్తవీర్యార్జునుడి కుమారులు సంహరించగా పరుశురాముడు 21సార్లు భూమండలంలోని క్షత్రియులను సంహరించగా, ఆ పాపం వలన పరుశురాముడి గొడ్డలి అయన చేతికి అంటుకుని రాలేదని, అత్తిరాల చేరుకుని ఇక్కడి బాహుదానదిలో స్నానమాచరించగా
8/n

గొడ్డలి చేతి నుండి రాలి కింద పడిపోయిందని, హత్యాపాపం రాలిన క్షేత్రం కాబట్టి హత్యరాల అయ్యి అదే కాలక్రమేణా అత్తిరాల అయ్యింది. అత్తి చెట్లు (మేడి ) ఎక్కువగా ఉండే ప్రాంతం కాబట్టి అత్తిరాల అయ్యింది అని మరొక కథనం. ఈ క్షేత్రం వద్ద చెయ్యేరునది నిరంతర వాహినిగా ఉంటుందని భక్తుల నమ్మకం.
9/n

శ్రీ కామాక్షి సమేత త్రేతేశ్వర స్వామి ఆలయం:

పులస్త్య మహర్షి తపస్సుకు మెచ్చి పరమ శివుడు ఇక్కడి భైరవాచలం వద్ద శ్రీ త్రేతేశ్వరునిగా వెలిశాడని. ఒక కథనం కాగా త్రేతాసురుడు అనే అసురుణ్ణి వధించడానికి మహర్షుల తప్పస్సు వల్ల శివుడు అవతరించాడు కాబట్టి త్రేతేశ్వరుడు అయ్యాడని మరో కథనం.
10/n

ఇక్కడి ఆలయ సముదాయంలో త్రేతేశ్వర స్వామి ఆలయం, కామాక్షి అమ్మవారి ఆలయం, శ్రీ చెండీశ్వర స్వామి ఆలయం, కాలసర్ప భైరవుడి ఆలయం మొదలగు ఆలయాలు ఉన్నాయి. అత్తిరాల హరి హర క్షేత్రం. శ్రీ కామాక్షి సమేత త్రేతేశ్వర స్వామి ఆలయంతో పాటు ఈ క్షేత్రంలో పాటు శ్రీ గదాధర స్వామి ఆలయం కూడా ఉన్నది
11/n

గదాధర స్వామి ఆలయం

భృగుమహర్షి తప్పస్సుకు మెచ్చి, పిండప్రదనాలు, తర్పణలు వంటి శ్రాద్ధ కర్మలను శాస్త్రోక్తంగా నిర్వహించు భక్తులను అనుగ్రహించడానికి శ్రీ మహా విష్ణువు ఇక్కడ గదాధార స్వామిగా వెలిశారని ప్రతీతి.
12/n

గురు క్షేత్రమున, గయాసురుని వక్షమునందు ధర్మశాలలో కుడికాలు నుంచి, అత్తిరాల క్షేత్రంలో ఎడమ కాలు నుండి గదాధార స్వామి వెలసినందున ఈ క్షేత్రాన్ని దక్షిణ గయ అని కూడా అంటారు. చోళ రాజుల కాలంలో నిర్మించిన ఈ ఆలయాన్ని, పొతప్పినాటి సీమను ఏలిన మట్లిరాజులు జీర్ణోద్ధరణ చేశారు.
13/n

పరశురామేశ్వర ఆలయం:

ఈ అలయ గోడలపై, ఆవరణలోను 9 శాసనాలు ఉన్నాయి. ఎక్కువ భాగం శాసనాలు తమిళంలో ఉన్నాయి. శిలాశాసనాల ప్రకారం ఈ ఆలయం క్రీ.శ969 ముందునుండే వున్నదని ఋజువవుతోంది.గర్భాలయంలో పరశురామ మూర్తి, ఎదురుగా మండపంలో ఆలయ నిర్మాణంలో ప్రముఖ పాత్ర వహించిన ఏకా తాతయ్య విగ్రహాలు ఉంటాయి.
14/n

గర్భగృహ అంతరాలయంపై కళ్యాణ సుందరమూర్తి, కంకళ మూర్తి, కాళింది కృష్ణుడు వంటి శిల్పాలు ఉన్నాయి. ఏకా తాతయ్య విగ్రహం వెనుక ఉన్న చిన్న రంధ్రం ద్వారా సూర్యకిరణాలు నేరుగా మూలమూర్తిపై పడటం విశేషం.
ఆలయం అత్యంత ప్రాచీనమైనదే కాక, అత్యంత అరుదైన గజ పృష్ట విమానం (శిఖరం)గల ఆలయాలలో ఒకటి.
15/n

( గజ పృష్ట అంటే ఏనుగు వెనుక భాగం అని అర్థం.ఆలయ విమానం (శిఖరం)ఏనుగు వెనుక ఆకారంలో ఉంటుంది కాబట్టి అటువంటి ఆలయ విమానాన్ని గజ పృష్ట విమానం (శిఖరం ) అంటారు). పరశురామేశ్వర ఆలయం పక్కనే
72 స్తంభాల మండపం ఉంది. ఈ మండపం ఒకప్పుడు బౌద్ధ విద్యా కేంద్రంగా ఉండేదని చరిత్రకారుల అభిప్రాయం.
16/n

జ్యోతి (ద్వీప) స్థంభం:

భైరవచలానికి కింది భాగాన ఆలయాలు ఉండగా, భైరవాచలం కొండపై జ్యోతి( ద్వీప) స్థంభం ఉంది. ఇక్కడ వెలిగించిన దీపం 20 కిలోమీటర్ల వరకు కనిపించేదట. వెంకటగిరి రాజులు ఈ జ్యోతి స్థంభం దీపాన్ని చూసే ఉపవాస దీక్ష విరమించేవారట.
17/n

వైద్య క్షేత్రం - ఏకా తాతయ్య విగ్రహం :: దక్షిణ గయ

కడప జిల్లా, రాజంపేట వద్దగల అత్తిరాల క్షేత్రంలోని శ్రీ పరశురామేశ్వర ఆలయంలో ఏకా తాతయ్య విగ్రహం చేతిలో నాణెం పెట్టి ఆయన విగ్రహాన్ని కౌగలించుకొంటే మనోభీష్టాలు నెరవేరుతాయని తలనొప్పితో బాధపడేవారు తాతయ్య భుజాలు పట్టుకుని -
18/n

ఆయన తలకు తమ తలను ఆనించి, మూడుసార్లు మెల్లగా కొట్టుకుంటే వెంటనే ఆ నొప్పులు తగ్గిపోతాయని భక్తుల నమ్మకం.హరిహర క్షేత్రమైన అత్తిరాల వద్ద అనంతవాహినిగా ప్రవహిస్తున్న బాహుదానదిలో చేసే పిండ ప్రదానాలు, తర్పణలు గయలో చేసేవాటితో సమానమని ప్రతీతి. అందుకే ఈ క్షేత్రాన్ని దక్షిణగయ అనంటారు.
19/n

చుట్టుపక్కల చూడదగ్గ ప్రదేశాలు:

చెన్నకేశవస్వామి, సిద్దేశ్వర, సుదర్శన చక్ర ఆలయాలు - తాళ్లపాక(అన్నమాచార్య జన్మ స్థలం)
సౌమ్యనాథ స్వామి ఆలయం-నందలూరు
108 అడుగుల అన్నమయ్య విగ్రహం
అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు (డ్యాం)
మూలాస్థానేశ్వర స్వామి ఆలయం-పొత్తప్పి
కోదండరామి స్వామి ఆలయం-ఒంటిమిట్ట
20/n

ఎలా చేరుకోవాలి:

అత్తిరాల క్షేత్రం కడప జిల్లా రాజంపేటకు సుమారు 8 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. అతి దగ్గరి రైల్వే స్టేషన్ రాజంపేట. కడప మీదుగా తిరుపతి వెళ్లేవారు నందలూరు -రాజంపేట మధ్యలో వచ్చే ఈ క్షేత్రాన్ని, తాళ్లపాకను, 108 అడుగుల అన్నమయ్య విగ్రహాన్ని దర్శించవచ్చు
21/21