Peki 23-25 Mart'ta neler oldu? EW Capital CEO'su Jeremy East'ten dinleyelim...
1. Tarihsel olarak, vadeli Comex kontratı ile Londra spot fiyatı arasında birkaç dolar marj olur. Bu hafta görülen 60-70 dolar fark hiç yaşanmamış bir olaydı.
1. Tarihsel olarak, vadeli Comex kontratı ile Londra spot fiyatı arasında birkaç dolar marj olur. Bu hafta görülen 60-70 dolar fark hiç yaşanmamış bir olaydı.
2. Exchange for physical (EFP) mekanizması, iki piyasa arasındaki fiziki altın likiditesini sağlar. Normalde bu da fiyatları çok yakın tutar. Bir taraf fazla açıldığında, arbitraj gören kullanıcılar işlem yaparak farkı kapatır.
Bu hafta bu link kırıldı.
Bu hafta bu link kırıldı.
Sebebini anlamak için fiziki teslimat temellerine bakmalıyız:
3. Comex vadeli piyasasında büyük açık kontrat hacmine kıyasla düşük fiziki stok bulunur. Vadeye yaklaşan kontratlar roll edilir / kapatılır. Çok az kontrat, New York'ta 100 ons'luk külçe fiziki teslimiyle sonuçlanır.
3. Comex vadeli piyasasında büyük açık kontrat hacmine kıyasla düşük fiziki stok bulunur. Vadeye yaklaşan kontratlar roll edilir / kapatılır. Çok az kontrat, New York'ta 100 ons'luk külçe fiziki teslimiyle sonuçlanır.
4. OTC Londra piyasası ise tam takasa dayalıdır ve 400 ons'luk (12,4 kg) büyük külçeler teslim eder.
Bu 2 piyasa arasında fiyat farkı yaratan; borsa masrafları, taşıma, sigorta, fonlama ve kasa kiralarıdır. Normalde hepsinin toplamı $1.5/ons tutar.
Bu 2 piyasa arasında fiyat farkı yaratan; borsa masrafları, taşıma, sigorta, fonlama ve kasa kiralarıdır. Normalde hepsinin toplamı $1.5/ons tutar.
Comex vs Londra fiyat farkı açıldığında EFP'ye girip arbitraj yakalanır. Örnek olarak şimdiki gibi vadeliler $60 yukarı çıktığında, Comex'te EFP'den satıp, Londra'da alırsınız. Bu işlem $2'ye ininceye kadar yapılarak para kazanılır. EFP genelde oldukça likit bir çapraz-piyasadır.
5. Bu işleme sürtünme yaratan gelişme; İsviçre'deki büyük rafinerilerin virüs yüzünden üretim-teslimatı durdurması oldu. Uçak seferlerinin azalması da buna ek darboğaz yarattı. Comex'e fiziki teslim zorlaştı; bu arz sıkıntısı fiyata yansıdı. EFP kısa pozisyon sahipleri sıkıştı.
Bu yüzden LBMA ile koordineli çalışan CME (Comex'in sahibi) genişletilmiş esnek fiziki teslimatlı vadeli kontralar açıyor. Bunlar; 100-ons, 400-ons veya 1kg külçelere dayalı olacak. Yani Londra'daki büyük fiziki depolardan Comex teslimatı mümkün olacak; marjları dar tutacak. #
Artık doğrudan Londra'dan uygun boy külçe alabilecek Comex "yola gelecek" mi bekleyip göreceğiz. Dünya üzerinde (n.b. işlenmiş) 190.000 ton altın var; kimisi "Herkese yeter bu!" derken, diğerleri "Öyleyse arz-talep neden dengelenmiyor?" diyor.
Farklı külçe boylarıyla bitirelim.
Farklı külçe boylarıyla bitirelim.
Bu da dip not:
+ Ben gidip bankadaki hesabıma gram altın aldım. Ama al-sat marjı delirdi! Bununla alakası var mı?
- Evet dolaylı olarak var. Şu şekilde:
Türk bankaları müşterilere (fiziki olmayan) hesaba altın sattığında, bu açık pozisyonu bir şekilde hedge etmek zorundalar.
+ Ben gidip bankadaki hesabıma gram altın aldım. Ama al-sat marjı delirdi! Bununla alakası var mı?
- Evet dolaylı olarak var. Şu şekilde:
Türk bankaları müşterilere (fiziki olmayan) hesaba altın sattığında, bu açık pozisyonu bir şekilde hedge etmek zorundalar.
Bunu yapmazlarsa, 2001 krizindeki gibi aniden yükselen fiyatlarda büyük zarar ederler. Kağıt altın sattıkları için bir başka yerden kağıt altın veya türevini almaları, risklerini yok eder. Bunu nasıl yaparlar?
1. Yerel altın borsasından (İAB/BİST)
2. Londra'da OTC
3. Comex vadeli
1. Yerel altın borsasından (İAB/BİST)
2. Londra'da OTC
3. Comex vadeli
Sakin piyasada; aynı anda alan/satan pek çok müşteri olduğu için bunu "net pozisyon"a bakarak hallederler. Sürekli tek yönde alım olduğunda (fiyatlar uçtuğunda) pozisyonu daha yakından takip edip hızlıca hedge etmeleri gerekir.
Londra'da fiziki almak daha masraflı olduğundan...
Londra'da fiziki almak daha masraflı olduğundan...
sevilen bir yöntem; broker üzerinden Comex vadeli almaktır. Şimdi bir banka traderı düşünelim. Öncü Londra spot fiyata bakıyor: $1550... müşterilere altın satıyor, gidip hedge edecek; ama vadeli fiyat $1600!!! Müşterilere satarken 10$ para yapayım derken, hedge'inden $50 zarar 😱
Bekleyeyim kapanır dese; fiyat kaçacak (büyük poz taşıma yetkisi de yok). Daha önce Londra'da fiziki hesap açmamışsa (loco London), altın swaplarına uzaksa... illa ki Comex'ten alacak. Müşteriler almaya devam ediyor; ne yapacak? Zararı kesmenin tek yolu ekran fiyatını yükseltmek.
Mantıken: "Hedge'i tek piyasadan yapıyor, al-sat marjından kazanıyor. Hem alışı hem satışı yüksek tutsa sorun olmaz!" diyebiliriz. Ama bu, çift yön yoğun akışta geçerli. Tek yön olunca, kendini korumaya al-satı açarak alıyor. En azından olan biteni anlayıp adapte olana kadar...👍
