My Authors
Read all threads
Λίγα λόγια για το ρόλο των δανείων στη γλώσσα. Γενικά οι γλώσσες ανταλλάσσουν λέξεις: τα ελληνικά και έδωσαν λέξεις σε άλλες γλώσσες (πχ «cranium») και πήραν λέξεις από άλλες γλώσσες («γκλάβα»). Επίσης δημιουργούν λέξεις με στοιχεία από άλλες γλώσσες («telephone» «αλφάβητο»)
Με τα δάνεια από άλλες γλώσσες, υπάρχει θέμα. Κάποιοι επιμένουν ότι αποτελούν απειλή, και πως πρέπει να αντιστεκόμαστε στις νέες και να ξεριζώσουμε όσες έκαναν προγεφύρωμα στη γλώσσα μας.
Σε κάποιες στιγμές της ιστορίας μας υπήρξαν εθνικοί λόγοι να αποκρύπτουμε τις τουρκικές και σλαβικές επιρροές στα ελληνικά. Άλλες φορές, το κάνουμε γιατί μας φέρνει πιο κοντά στην αρχαία Ελλάδα. Και άλλες φορές, ίσως τις περισσότερες, χωρίς να καταλαβαίνουμε γιατί.
Για τα δάνεια προς άλλες γλώσσες, υπάρχει μια διαδεδομένη αντίληψη ότι αν δεν υπήρχαν αυτά, οι άλλοι λαοί δε θα μπορούσαν να εκφράσουν συνθέτες έννοιες, ή ακόμη και πως αν παίρναμε πίσω τις λέξεις μας (πώς;) θα κατέρρεε ο δυτικός πολιτισμός.
Τι θα γίνει όμως αν όντως «πάρουμε πίσω τις λέξεις»; Αν δηλαδή βρεθούν και σε άλλες χώρες καθαρολόγοι, αρχαιολαγνοι, ή «εθνικοί γλωσσολόγοι» που πουν «δεν τις θέλουμε τις λέξεις σας, πάρτε τις πίσω;»
Κάτι τέτοιο δοκιμάζει, για πλάκα, ο Poul Anderson στο άρθρο ‘Uncleftish Beholding’ (1989). To κείμενο αυτό περιγράφει στοιχεία της ατομικής θεωρίας, αντικαθιστώντας τις δάνειες λέξεις με λέξεις σαξονικές (πχ η λέξη α-τομο, «αυτό που δεν κόβεται», γίνεται un-cleft).
Το πλήρες κείμενο, γραπτά...

warwick.ac.uk/fac/cross_fac/…
Και σε μορφή βίντεο (κάνει να γράφω «βίντεο» να το πω «μαγνητοσκοπημένο»;)

Τι μας δείχνει αυτό; 1ον, ότι κάθε γλώσσα έχει -δυνάμει- την ικανότητα να εκφράσει κάθε έννοια. Με νεολογισμούς, με περιφράσεις, με ανανοηματοδοτησεις, κάπως τα καταφέρνει. Εξαλλου, μήπως ο Δημόκριτος βρήκε έτοιμη τη λέξη «άτομο» να περιμένει πότε θα τη χρειαστεί κάποιος;
2ον, ότι η ετυμολογική διαφάνεια δε βοηθάει την κατανοηση: ο Άγγλος που θα διαβάσει “sourstuff” δε θα καταλάβει ούτε καλύτερα ούτε πιο γρήγορα την έννοια του «οξυγόνου», από αυτόν που το μαθαίνει με την ελληνικής προέλευσης λέξη.
Και τέλος, 3ον, ότι δεν υπάρχουν εκφραστικές διαφορές μεταξύ μιας «εθνικά καθαρής» γλώσσας και μιας γλώσσας που δανείζεται. Το ποια από τις δυο κατευθύνσεις θα πάρει μια γλώσσα σε κάποια στιγμή της διαδρομής της είναι θέμα επιλογής και εξαρτάται από εξωγλωσσικούς παράγοντες.
Με άλλα λόγια: το γιατί λέμε «Πάσχα» και όχι «Πέρασμα», ή γιατί και πότε λέμε «Σατανάς» ή «Διάβολος», «ταμπόν» ή «δακτυλοβρεκτήρας», «παλτό» ή «πανωφόρι», «λοκντάουν» ή «απαγορευτικό» είναι ερωτήματα που η γλωσσολογία δεν τα απαντά κοιτάζοντας μέσα στη γλώσσα, αλλά έξω από αυτήν.
Σε κάθε περίπτωση, ως χρήστες, μπορούμε να μιλάμε όπως μας βγαίνει φυσικότερα, έστω και με δάνεια, η δε γλώσσα θα βρει τρόπο να εντάξει όσα χρειάζεται και να απορρίψει όσα δεν της κάνουν.
Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh.

Enjoying this thread?

Keep Current with Achilleas Kostoulas

Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

Twitter may remove this content at anytime, convert it as a PDF, save and print for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video

1) Follow Thread Reader App on Twitter so you can easily mention us!

2) Go to a Twitter thread (series of Tweets by the same owner) and mention us with a keyword "unroll" @threadreaderapp unroll

You can practice here first or read more on our help page!

Follow Us on Twitter!

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3.00/month or $30.00/year) and get exclusive features!

Become Premium

Too expensive? Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal Become our Patreon

Thank you for your support!