खरा खून कुणाचा? खरे खुनी कोण?
राजदीप सरदेसाई म्हणतात "मला एका रिटायर्ड आयपीएसने आधीच सांगितलं होतं दुबेला ठोकणार म्हणून!"
वाव! मी खरा ठरलो! मी किती ऑस्सम ना!
असे अनेक नग दिसताहेत ट्विटर, फेसबुकवर.
+
राजदीप सरदेसाई म्हणतात "मला एका रिटायर्ड आयपीएसने आधीच सांगितलं होतं दुबेला ठोकणार म्हणून!"
वाव! मी खरा ठरलो! मी किती ऑस्सम ना!
असे अनेक नग दिसताहेत ट्विटर, फेसबुकवर.
+
विकास दुबे प्रकरणावरून गेले ८ दिवस सुरु असलेली राजकीय शेरेबाजी आता अजूनच तीक्ष्ण झालीये. पण मला अजूनही या सर्व घडामोडीत खरा व्हीटीम कोण आणि खरा कल्प्रिट कोण कळत नाहीये.
दुबेला घेऊन जाणारी गाडी उलटते, आदल्याच दिवशी आपणहोऊन पोलिसांना स्वाधीन झालेला दुबे आज गाडी उलटली म्हणून +
दुबेला घेऊन जाणारी गाडी उलटते, आदल्याच दिवशी आपणहोऊन पोलिसांना स्वाधीन झालेला दुबे आज गाडी उलटली म्हणून +
पळून जातो, त्याच्या फक्त पायावर गोळी झाडून थांबवलं नं जाता तो थेट मारला जातो...सगळं सेल्फ एक्स्प्लेनेटरी आहे.
म्हणूनच असं एन्काऊण्टर झालं की येऊ शकणाऱ्या "बरा ठोकला!" आणि "ही तर हत्या!" / "इतर नावं बाहेर येऊन नयेत म्हणून त्याला मारला" - या अगदी स्वाभाविक प्रतिक्रिया आहेत.
+
म्हणूनच असं एन्काऊण्टर झालं की येऊ शकणाऱ्या "बरा ठोकला!" आणि "ही तर हत्या!" / "इतर नावं बाहेर येऊन नयेत म्हणून त्याला मारला" - या अगदी स्वाभाविक प्रतिक्रिया आहेत.
+
या दोन्हींच्या मागे दोन वेगवेगळे विचार आहेत. दोन्हीही विचार, सुदैवाने वा दुर्दैवाने, त्या त्या जागी योग्य आहेत.
दुबेचं एन्काऊण्टर झालं नसतं तर या प्रकरणाचं लॉजिकल कन्क्ल्युजन काय झालं असतं? आजपर्यंतचा भारतीय न्याययंत्रणेचा इतिहास पहाता काय दिसतं?
+
दुबेचं एन्काऊण्टर झालं नसतं तर या प्रकरणाचं लॉजिकल कन्क्ल्युजन काय झालं असतं? आजपर्यंतचा भारतीय न्याययंत्रणेचा इतिहास पहाता काय दिसतं?
+
दुबे भाई तुरुंगातून आपला धंदा अव्याहतपणे चालवत राहिला असता. किंवा काहीच दिवसात बेलवर बाहेर आला असता. सर्व गुन्हेगारांचं हेच तर होतं. यावेळी फरक इतकाच की पोलिसांवर हात टाकला दुबेने.
गुन्हेगारी विश्व काही नियम काटेकोरपणे पाळतं. पोलिसांशी थेट पंगा नं घेणं हा असाच एक नियम.
+
गुन्हेगारी विश्व काही नियम काटेकोरपणे पाळतं. पोलिसांशी थेट पंगा नं घेणं हा असाच एक नियम.
+
दुबेचे घडे इथेच भरले. म्हणून वरील शक्यतांमधील "न्याय" नं होता एन्काऊण्टर झालं.
सामान्य नागरिकाला याने काय फरक पडतो? जर मारला नसता तर सहीसलामत जगाला असता याची खात्रीच आहे आम्हाला - म्हणून मग बेकायदेशीर असेल, फेक असेल तरी लोकांना एन्काऊण्टर झाल्याचा आनंद होतोय. काय चूक आहे?
+
सामान्य नागरिकाला याने काय फरक पडतो? जर मारला नसता तर सहीसलामत जगाला असता याची खात्रीच आहे आम्हाला - म्हणून मग बेकायदेशीर असेल, फेक असेल तरी लोकांना एन्काऊण्टर झाल्याचा आनंद होतोय. काय चूक आहे?
+
कायदेशीर अन्याय की बेकायदेशीर न्याय?
सामान्य माणसाने केलेली निवड स्वाभाविक आहे.
दुसऱ्या बाजूला, खरे मोठे मासे अशानेच निर्धोक रहातात - म्हणून व्यवस्थित शहनिशा, चौकशी, आवश्यक आहे - म्हणून असं एन्काऊण्टर होऊ नये - हा विचार. तो तरी चूक कसा म्हणावा?! हाही इतिहासच आहे आपला!
+
सामान्य माणसाने केलेली निवड स्वाभाविक आहे.
दुसऱ्या बाजूला, खरे मोठे मासे अशानेच निर्धोक रहातात - म्हणून व्यवस्थित शहनिशा, चौकशी, आवश्यक आहे - म्हणून असं एन्काऊण्टर होऊ नये - हा विचार. तो तरी चूक कसा म्हणावा?! हाही इतिहासच आहे आपला!
+
स्वतः पोलिसांनीच आपले लागेबांधे उघड होऊ नयेत म्हणून मारला - इथपासून ते - मुलायमसिंग कनेक्शन, दुबेची ब्राह्मण जात - इथपर्यंत थियरीज आहेत.
१९५० साली भारतीय राज्य घटना अमलात आली. लवकरच आपण देशाचा ७३ वा वाढदिवस साजरा करणार आहोत. राज्यघटना अमलात येऊन ७० वर्षं झालीत.
+
१९५० साली भारतीय राज्य घटना अमलात आली. लवकरच आपण देशाचा ७३ वा वाढदिवस साजरा करणार आहोत. राज्यघटना अमलात येऊन ७० वर्षं झालीत.
+
या ७० वर्षांत लॉ अँड ऑर्डरचं चित्र काय आहे?
नागरिक सुरक्षित आहे का? गुन्हेगारांना शिक्षा होणं दूरच - त्याची तक्रार करायला आपण पोलीस स्टेशनला गेलो तर आपल्यालाच दडपण यावं अशी आपली व्यवस्था आहे!
+
नागरिक सुरक्षित आहे का? गुन्हेगारांना शिक्षा होणं दूरच - त्याची तक्रार करायला आपण पोलीस स्टेशनला गेलो तर आपल्यालाच दडपण यावं अशी आपली व्यवस्था आहे!
+
या प्रकरणात, स्वतः पोलीस मारले गेल्यानंतर ७ दिवसांत दुबेवर समर्पणाची वेळ आणली पोलिसांनी.८ पोलिसांना मारणारा दुबे ८ दिवस पूर्ण जगू शकला नाही.
इतर प्रकरणांत असं का घडत नाही? इतर गुन्हेगारांचे डिटेल्स माहीतच नसतात का हो पोलिसांना?
+
इतर प्रकरणांत असं का घडत नाही? इतर गुन्हेगारांचे डिटेल्स माहीतच नसतात का हो पोलिसांना?
+
पोलिसांना गुन्हेगाराना धरून जजसमोर उभा केला की प्रकरणातले साक्षीदार उलटतात. कधीकधी गायबच होतात. यांत गुन्हेगार - ज्युडिशिअरी - पोलीस - राजकारणी यांचं भ्रष्ट निक्सस - साटंलोटं नसतं का?
हे प्रश्न सर्वांनाच माहितीयेत.
पण या प्रश्नांना ज्यांनी भिडणं अपेक्षित आहे -
+
हे प्रश्न सर्वांनाच माहितीयेत.
पण या प्रश्नांना ज्यांनी भिडणं अपेक्षित आहे -
+
ते लोक काय करताहेत?
लोकशाहीचा चौथा स्तंभ म्हणून स्वतःची पाठ थोपटणारे पत्रकार लोक काय करताहेत? सिव्हिल सोसायटी काय करतीये?
तर ते राजदीप सरदेसाईसारखे "बघा बघा मी म्हटलं होतं ना याचा मुडदा पाडणारेत! माझे सोर्सेस किती रिलायबल आहेत बघा! पाडला की नाही मुडदा! मी बरोबर होतो की नाही!"
+
लोकशाहीचा चौथा स्तंभ म्हणून स्वतःची पाठ थोपटणारे पत्रकार लोक काय करताहेत? सिव्हिल सोसायटी काय करतीये?
तर ते राजदीप सरदेसाईसारखे "बघा बघा मी म्हटलं होतं ना याचा मुडदा पाडणारेत! माझे सोर्सेस किती रिलायबल आहेत बघा! पाडला की नाही मुडदा! मी बरोबर होतो की नाही!"
+
असं म्हणत स्वतःला शाब्बासकी देताहेत. नाहीतर "आमचा पक्ष कायम विरोधी पक्ष!" या वाक्याचं थिल्लरीकरण करत आहेत.
मुळात, राजदीप भाई, तुमच्यासारखे बक्कळ सोर्सेस असलेले पत्रकार या भरतभूमीत असताना विकास दुबे सारखा गुंड तयारच कसा होऊ शकतो? कसा झाला?
+
मुळात, राजदीप भाई, तुमच्यासारखे बक्कळ सोर्सेस असलेले पत्रकार या भरतभूमीत असताना विकास दुबे सारखा गुंड तयारच कसा होऊ शकतो? कसा झाला?
+
त्याचे कुकर्म, त्याचे लागेबांधे तुम्हाला माहिती नव्हते का? तुमच्यासारख्या चौथ्या स्तंभाच्या वीरांना ही माहिती कळत नाही काय? ती तुम्ही फक्त ट्विटरवर टिवटिव करण्यासाठी का वापरता?
स्वतःला लोकशाही संरक्षक म्हणवणारे, activist म्हणवणारे लोक राजदीप अँड को बरोबर उठबस करत असतात ना?
+
स्वतःला लोकशाही संरक्षक म्हणवणारे, activist म्हणवणारे लोक राजदीप अँड को बरोबर उठबस करत असतात ना?
+
सोबत व्हिस्की स्कॉच रिचवताना या महत्वाच्या माहितीची देवाणघेवाण होत नसेल का? मग हे कार्यकर्ते कधीच पोलिसांत जाऊन दबाव का निर्माण करत नाहीत?
पोलीस रिफॉर्म्स, ज्युडिशिअल रिफॉर्म्स कधी होणार आहेत?
पोलिसांवरील राजकीय दबाव कधी थांबणार आहे?
+
पोलीस रिफॉर्म्स, ज्युडिशिअल रिफॉर्म्स कधी होणार आहेत?
पोलिसांवरील राजकीय दबाव कधी थांबणार आहे?
+
पोलीस यंत्रणा अधिक सक्षम कधी होणार? ज्युडिशियरी पूर्ण ताकदीनिशी काम कधी करणार?
आनंद रंगनाथन यांनी एका डिबेटमध्ये कालच सांगितलेली आकडेवारी पुढे देतोय.
ज्युडिशिअरीतल्या ३७% जागा रिक्त आहेत, ४५ लाख केसेस पेंडिंग आहेत.
यातल्या ५०,००० हुन अधिक केसेस ३५ वर्षांहून जुन्या आहेत.
+
आनंद रंगनाथन यांनी एका डिबेटमध्ये कालच सांगितलेली आकडेवारी पुढे देतोय.
ज्युडिशिअरीतल्या ३७% जागा रिक्त आहेत, ४५ लाख केसेस पेंडिंग आहेत.
यातल्या ५०,००० हुन अधिक केसेस ३५ वर्षांहून जुन्या आहेत.
+
एकूण साडे तीन कोटी कोर्ट केसेस पेंडिंग आहेत भारतात.
भारतात १ लाख नागरिकांमागे फक्त १३७ पोलीस आहेत! युनायटेड नेशन्सचं रेकमेंडेशन आहे २२० पोलिसांचं. ५४% जागा रिक्त आहेत पोलिसांच्या.
वाहनांची ३५% कमतरता आहे.
सर्वात भयावह - शस्त्रास्त्रांची ७५% कमतरता आहे...!
+
भारतात १ लाख नागरिकांमागे फक्त १३७ पोलीस आहेत! युनायटेड नेशन्सचं रेकमेंडेशन आहे २२० पोलिसांचं. ५४% जागा रिक्त आहेत पोलिसांच्या.
वाहनांची ३५% कमतरता आहे.
सर्वात भयावह - शस्त्रास्त्रांची ७५% कमतरता आहे...!
+
कधी बदलणार हे? कोण बदलणार?
कधी विचारले जाणार हे प्रश्न? कधी हे विषय चिवटपणे लावून धरले जाणार? लॉजिकल कन्क्ल्युजनपर्यंत कसे घेऊन जाणार?
कोण करणार हे काम?
जर पत्रकार आणि सिव्हिल सोसायटीने हे काम नाही करायचं तर कुणी करायचं?
जर तुम्ही "हे" काम करत नाही आहात तर कसला माज करता?
+
कधी विचारले जाणार हे प्रश्न? कधी हे विषय चिवटपणे लावून धरले जाणार? लॉजिकल कन्क्ल्युजनपर्यंत कसे घेऊन जाणार?
कोण करणार हे काम?
जर पत्रकार आणि सिव्हिल सोसायटीने हे काम नाही करायचं तर कुणी करायचं?
जर तुम्ही "हे" काम करत नाही आहात तर कसला माज करता?
+
कोणत्या तोंडाने चौथा स्तंभ म्हणून मिरवता? कुठल्या अधिकाराने "आम्ही कायम विरोधी पक्षात!" म्हणून सोवळ्यात बसता?
व्यवस्थेत काल काँग्रेस होती, आज भाजप आहे, उद्या आणखी कुणी असेल. पण व्यवस्था नेहेमी व्यवस्थेसारखीच वागेल. हे २०१४ पूर्वीचं वास्तव होतं, हेच आजचं वास्तव आहे,
+
व्यवस्थेत काल काँग्रेस होती, आज भाजप आहे, उद्या आणखी कुणी असेल. पण व्यवस्था नेहेमी व्यवस्थेसारखीच वागेल. हे २०१४ पूर्वीचं वास्तव होतं, हेच आजचं वास्तव आहे,
+
हेच उद्याचं वास्तव असणार आहे.
व्यवस्था सुधारण्यासाठी एकेक विषय लावून धरून तो सोडवावा लागतो. पण आपल्याकडे ट्रेंडिंग टॉपिक अॅक्टीव्हीजम आहे.
+
व्यवस्था सुधारण्यासाठी एकेक विषय लावून धरून तो सोडवावा लागतो. पण आपल्याकडे ट्रेंडिंग टॉपिक अॅक्टीव्हीजम आहे.
+
काश्मिरात अल्पवयीन कन्येचा खून झाला की सुरु झालेला आरडाओरडा काही आठवड्यांत थांबतो.
गोरखपूरला बालकं दगावली की सुरु झालेले अश्रू पुढच्या ट्रेंडिंग टॉपिकवर थिजतात.
एल्फिन्स्टन ब्रिज कोसळल्यावर जन्मलेला विद्रोह ५ दिवसांत शमतो.
+
गोरखपूरला बालकं दगावली की सुरु झालेले अश्रू पुढच्या ट्रेंडिंग टॉपिकवर थिजतात.
एल्फिन्स्टन ब्रिज कोसळल्यावर जन्मलेला विद्रोह ५ दिवसांत शमतो.
+
"मी सांगितलं होतं आधीच!"ची टिवटिव तेवढी अव्याहत सुरु रहाते.
शेवटी, खुनी कोण - खरा खून कुणाचा - हे प्रश्न अनुत्तरीतच रहातात.
: ओंकार दाभाडकर
d.omkar1@gmail.com
@threadreaderapp please unroll.
शेवटी, खुनी कोण - खरा खून कुणाचा - हे प्रश्न अनुत्तरीतच रहातात.
: ओंकार दाभाडकर
d.omkar1@gmail.com
@threadreaderapp please unroll.
