శ్రీరాముల వారే కొలిచిన మూల రామ విగ్రహం, శ్రీమఠం, మంత్రాలయం :
మంత్రాలయం తెలుగు రాష్ట్రాలలోని ఏకైక ప్రధాన మధ్వమఠం అయిన శ్రీమఠంలో తరతరాలుగా శ్రీమఠ పీఠాధిపతులు కొలుస్తున్న శ్రీ మూలా రామ దేవరు విగ్రహం ఉంది.
చతుర్ముఖ బ్రహ్మ స్వామివారిని సేవించుకోవడానికి విగ్రహం తయారుచేసివ్వమని ఆదేశించగా దేవ శిల్పి విశ్వకర్మ ఈ మూలా రామ విగ్రహాన్ని తయారుచేశారు.ఈవిగ్రహాన్ని చాతుర్యుగ మూర్తి అని కూడా అంటారు (సత్య, త్రేతా, ద్వాపర, కలియుగాలలో పూజింపబడుతున్న విగ్రహం).
సృష్టికర్త బ్రహ్మ, ఆది దంపతులు పార్వతీ పరమేశ్వరులు కొలిచిన ఈవిగ్రహం అనేక మంది దేవుళ్ళు, ఋషులు చేతులు మారి సూర్య భగవానుడి నుండి వైవస్వత మనువు అక్కడినుండి ఇక్షాకుడి అక్కడినుండి ఇక్ష్వాకుల కులదైవంగా పూజింపబడింది. ఇక్ష్వాకు వంశ రాజు దశరథ మహారాజు నిత్యం పూజించేవారు.
అందువల్లే ఆయనకు పుట్టిన తొలిసంతానానికి ఆ రాముడి పేరే పెట్టుకున్నాడు. దశరథమహారాజు తనకుమారుడికి ‘రామ’ అని పేరు పెట్టడంతో ఋషులు అనాదిగా కొలవబడుతున్న విగ్రహాన్ని ‘మూలా రాముడు’ అని పిలిచారు. అలా ఆ మూలా రామ విగ్రహాన్ని శ్రీసీతారాములు, హనుమంతుడు, భీమసేనుడు, ద్రౌపది తదితరులు కొలిచి
తరువాత కళింగ గజపతుల రాజ్యం చేరాయి. కళింగ గజపతుల రాజ్యంలో నరహరితీర్థులు అని ఒక గొప్ప మధ్వ మత ఆచార్యులు ఉండేవారు. కళింగ గజపతిరాజు చనిపోయేనాటికి అయన కుమారుడు చిన్నవాడు కావడంతో ఒక ఏనుగుకు వరమాల ఇచ్చి అది ఎవరి మెడలో వేస్తె వారే రాజ్యభారం వహించాలనేది ఆ రాజ్యసంప్రదాయం.
అలా ఆ ఏనుగు ఆ వరమాల తెచ్చినరహరితీర్థుల మెడలో వేయగా, ఆ రాజ్యరాణి, నరహరితీర్థులను రాజ్యభారం వహించమని కోరగా, సన్యాసి అయిన తనకు రాజ్యభారం వద్దని వారివద్ద ఉండే మూలారాముల విగ్రహం ఇస్తే చాలనగా ఆ రాణి అలానే ఆ విగ్రహాలను నరహరితీర్థులకు ఇవ్వగా అయన ఆ విగ్రహాన్ని మధ్వాచార్యుల వారికి ఇచ్చారు
మధ్వాచార్యుల వారి నుండి మూల రాముల వారి విగ్రహం వారి శిష్యులైన పద్మనాభ తీర్థులు ఆ తరువాత వారి శిష్యులు ఇలా తరతరాలుగా రాఘవేంద్రస్వామి సహా అనేక మంది మధ్వ మత ఆచార్యులు సేవిస్తూ వస్తున్నారు . ప్రస్తుతం ఈ విగ్రహం కర్నూలు జిల్లా మంత్రాలయంలోని శ్రీమఠంలో పూజలు అందుకుంటోంది.
1846 - అప్పటికే బ్రిటీషు వారిపై తిరుగుబాటు జెండా ఎగరేసిన ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి, అతని సైన్యంతో లెఫ్టినెంట్ వాట్సన్ నేతృత్వంలోని కుంఫిణీ సైన్యం గిద్దలూరు వద్ద తలపడింది. రెండు పక్షాల మధ్య హోరాహోరీగా యుద్ధం జరిగింది. రెడ్డి అనుచరులు చాలా మంది చనిపోయారు.
అధిక సంఖ్యలో ఉన్న నరసింహా రెడ్డి సైన్యం ముందు నిలవలేక వాట్సాన్, వెనుకంజ వేసి తన సైన్యాన్ని తీసుకుని శెట్టివీడు (కృష్ణం శెట్టిపల్లె?) చేరుకున్నాడు. నరసింహారెడ్డి తన అనుచరులతో ముండ్లపాడు చేరుకున్నాడు.
మరుసటి రోజు, జులై 24 వ తేదీ వాట్సన్ కు సహాయంగా కర్నూలు నుండి కెప్టెన్ నాట్ కెప్టెన్ రాసెల్ సైన్యం కృష్ణం శెట్టిపల్లె చేరుకుంది. వారందరూ కలిసి ముండ్లపాడులో నరసింహారెడ్డి బలగం ఉందని తెలిసి అక్కడికి చేరుకొని అతడితో పోరాటానికి దిగారు.
కట్టమంచి.. ఒకప్పటి ఉత్తర ఆర్కాడు జిల్లా కేంద్రం అయిన చిత్తూరు పట్టణాన్ని ఆనుకొని ఉండే ఒక గ్రామం. ఆ చిన్న గ్రామం తెలుగు సాహిత్యానికి, విద్యారంగానికి ఎనలేని సేవ చేసింది.
ఆ గ్రామంలో కట్టమంచి కొళంద రెడ్డి కుటుంబం పేరెన్నికగన్నది.
ప్రముఖ విద్యావేత్త, రచయిత, విమర్శకుడు, ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయ మొట్టమొదటి ఉపకులపతి సర్ కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి గారు కొళందరెడ్డి కుటుంబంలో 5వ తరము వారు. కట్టమంచి కుటుంబంలో కవితా ప్రవాహం కేవలం రామలింగారెడ్డి గారితో మొదలు కాలేదు. వీరికి రచనా వ్యాసంగం, సాహిత్యాభిలాష పారంపర్యంగా లభించాయి
కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి గారి ముదబ్బ (ప్రపితామహుడు / Great Grandfather ) కట్టమంచి పెద్ద రామలింగారెడ్డి - భాస్కర శతకము మొదలగు రచనలు చేసినారు. అంతేకాక జ్యోతిష్యము, సంస్కృతము, మంత్రశాస్త్రము మొదలగువాటిలో నేర్పరి.
వారి పేరు మణిమేకల శివశంకర్. నాకు శాసనాల శంకర్ పేరుతో @tuxnani ద్వారా పరిచయం. చదువుకున్నది 5వ తరగతి. వృత్తి ముఠా కూలీ. ప్రవృత్తి: శాసనాల శోధన, చరిత్ర పరిశోధన. ఇటీవలే గుంటూరు జిల్లాల అదృశ్య గ్రామాల చరిత్ర అనే పుస్తకం రచించారు.
ఎంతో కష్టపడి రచించిన ఆ పుస్తకాన్ని నెలలు గడవక ముందే చరిత్రాభిమానులకు ఉచితంగా PDF రూపంలో పంపించారు. నాకు గురుతుల్యులు. రాయలసీమ చరిత్రపై పరిశోధన చేయాలని నన్ను నిరంతరం ప్రోత్సహిస్తూ ఉంటారు. ఏదైనా రాయలసీమ గురించి మంచి పుస్తకం వారి దృష్టికి వస్తే
ఆ పుస్తకం గురించి చెప్పి రచయిత నం / ప్రచురణ కర్త నం ఇస్తారు (కొనడానికి వీలుగా). నీవు రాసేది ఎప్పుడు పుస్తకంలా వస్తుంది అని అడుగుతూ ఉంటారు. ఇంగ్లీషు అర్థం కాదు. చరిత్రపై ఉన్న అవగాహన, పట్టు అసాధారణం. ఎవరైనా వీరి సహాయం కోరితే వారికి తగిన మూల గ్రంథాలు దొరకడంలోనూ,
గుడిమల్లం అసలు పేరు తిరువిప్పిరంబేడు (శాసనాల ప్రకారం).
తిరు అంటే శ్రీ / గొప్ప / పుణ్యమైన అని అర్థాలు ఉన్నాయి
విప్పిర అన్నది సంస్కృత ' విప్ర ' నుండి వచ్చింది. అంటే బ్రాహ్మణుడు అని అర్థం
పేడు అన్న పదం గ్రామ సూచి (ఉదా: ఏర్పేడు)
తిరువిప్పిరంబేడు అంటే గొప్ప బ్రాహ్మణుడి ఊరు అని అర్థం
స్థలపురాణం ప్రకారం ఈ ప్రాంతం పరశురాముడు శివుడిని కొలిచిన ప్రాంతం. బహుశా శ్రీమహావిష్ణువు అవతారమైన పరశురాముడే ఊరి పేరులో ఉన్న గొప్ప బ్రాహ్మణుడు అయ్యుండాలి.
అని గుడిమల్లాన్ని శాసనాలు పేర్కొంటున్నాయి. మరి గుడిమల్లం అన్న పేరు ఎలా వచ్చింది అన్నదానికి మరో కథ ఉంది. ఇక్కడ ఉన్న శివలింగాన్ని పూజించే విషయమై వేటగాడి రూపంలో ఉన్న పరశురాముడు / శ్రీమహావిష్ణువు కు, చిత్రసేనుడు అనే యక్షిణి రూపంలో ఉన్న బ్రహ్మకు ఘోర యుద్ధం జరిగింది అని