Thread by @EmineYekdemir

" Yaklaşan #30AğustosZaferBayramı dolayısıyla, Hıfzı Topuz'un Yunan General Trikopis 84 yaşında iken Atina'daki evinde yaptığı görüşmeden:

- Generalim, diyorum. Nasıl oldu şu Anadolu harekâtı?
Tâ Ankara kapılarına kadar ilerledikten sonra nasıl oldu da davayı kaybettiniz?

Trikopis derin derin düşünüyor. Sonra:

- Bizim Anadolu'da işimiz ne idi? diyor. Bizim menfaatimiz
Balkanlar'da, Makedonya'da, Adalarda olabilir amma Anadolu'dan bize ne? Ne diye bizi oralara gönderdiler.
Aradan bunca yıl geçti. Şimdi insan maziyi çok daha iyi görebiliyor.

Çok daha sağlam hükümlere varabiliyor. Şimdi
artık itiraf etmekten çekinmiyorum. Bizim Anadolu savaşında
hiçbir menfaatimiz yoktu. Biz yabancı devletlere âlet olduk.
Sizden de, bizden de bunca insan öldü. Bu kadar şehit verdik

Sonunda ne oldu? İşte bugün kardeşiz. Hata idi Anadolu harekâtı. Hem de muazzam bir hata...

Trikopis yine bir müddet susuyor. Emekli generalin duyduğu pişmanlığı anlamaya çalışıyorum. Zavallı Yunan şehitleri, zavallı İstiklâl Harbi kahramanları! Boş yere yanan,

yıkılan köylerimiz! Ve tarihin karanlık bulutları gerisinden eski ''büyük düşmanımız''ın duyduğu pişmanlık. Ne muazzam tezat. Trikopis, Bugün seninle kardeş olabilmemiz için Anadolu topraklarının kanla sulanması lâzımmış.Emekli general anlatmaya devam ediyor:

"Ben Anadolu'a sizinle dört defa çarpıştım. Birincisine biz
Avgin muharebesi diyoruz. Siz, İnönü Savaşı.
1921 yılı Mart ayının son günleri. Ben o zaman 3. tümen kumandanıydım. İnönü'de bizim 3 tümenimiz bulunuyordu. 7. tümen merkezde, 3. tümen solda ve 10. tümen da sağda

muharebe vaziyeti almıştık. Hepimiz kahramanca çarpıştık. Fakat Türkler bizden çok üstün oldukları için netice bizim lehimize tecelli edemedi. Geri çekildik ve burada ilk olarak İnönü'nün askerlik kabiliyetini anlamış olduk.
İnönü ile 2. karşılaşmam

Eskişehir-Kütahya hattında oldu. 1921 Haziran sonlarına doğruydu. Ben Bursa'da
bulunuyordum. Birliklerimiz Eskişehir ve Kütahya üzerinden taarruza geçmişlerdi. Türkler oyalama muharebesiyle yardım bekliyorlardı. Ben derhal cepheye hareket ederek bu yardıma mani oldum.

Bu muharebe bizim galibiyetimizle neticelendi. Türk ordusu ile üçüncü defa Sakarya'da karşılaştık. 1921 Ağustos sonlarında cereyan eden bu savaşlarda biz geri
çekildik. Ben 2. Kolorduya kumanda ediyordum. Afyon
cephesini tutarak Yunan ordusunun çöküşüne mâni oldum.

Eğer bu cepheyi tutmasaydım Sakarya'dan sonra çok kötü bir mağlûbiyete daha gidebilirdik. Aralık
1921'de Cenup Grup Kumandan Kumandanlığına getirildim. Türklerin büyük bir hazırlık içinde bulunduklarını fark ediyorduk. Anadolu'da üç kolordumuz vardı. Başkumandan General

Papulâs'ın uğradığı başarısızlıktan sonra yerine General Haci Anesti tayin edilmişti. Muhtemel taarruzları önlemek için cepheyi yıkılmayacak bir şekilde tahkim etmiştik. Ve bu cephenin çökmesine ihtimal vermiyorduk.

Nihayet 26 Ağustos 1922 sabahı Türklerin beklenmedik taarruzu ile karşılaştık. Bu taarruz bizim için muazzam bir darbe oldu. Haci Anesti bütün kolordulara bizzat kumanda etmek istiyordu. En büyük korkumuz İzmir'le bağlantımızın kesilmesiydi.

İzmir'e telgraf çekerek takviye istemiş ve aksi halde mağlûp olacağımızı bildirmiştim. Bu takviyeyi
gönderemediler. Halbuki karşımızda MUSTAFA KEMAL vardı. Neye uğradığımızı anlayamadık. Cephe çökmüş ve ordu mağlûp olmuştu...
Türk ordusunun bu beklenmedik kuvveti karşısında

birliklerimiz perişan olmuştu. Yan birliklerle de irtibatı
kaybetmiştik. Cephanemiz tükenmek üzereydi. Neşrettiğim bir günlük emirle sonuna kadar muharebeye devam edilmesini askere tebliğ etmiştim. Asker yorgundu. Kimsede muharebeye devam arzusu kalmamıştı.

Birinci Dünya Savaşı'ndan beri durmadan çarpışan Yunan ordusunun maneviyatı hayli sarsılmıştı. Halk artık savaştan bıkmıştı. Askeri zorla, inanmadığı bir gaye uğrunda muharebeye sürüklemekteki güçlük harbin en çetin meselesidir.

Yunan ordusunun adım adım hezimete yaklaştığını hissediyorduk. Her tarafımız Türklerle çevrilmişti. Esir olacağımızı anlıyorduk. Bizde kılıcı düşmana teslim etmek küçüklük sayılır. Vaziyetin kötüye gittiğini gören yaverim bir ara yanıma gelerek:

Generalim, kılıçlarımızı imha edelim'' diye teklifte bulundu. Kılıcımı kendisine verdim. Aldı ve parçaladı. Firar fayda etmedi, ordu perişan olmuştu. Bu esnada atım da vurulmuştu. Başka bir ata binerek kaçmaya ve çemberi yarmaya teşebbüs ettim. Türklerin içine düştüm. Esir oldum.

Beni yakalayanlar hüviyetimi almakta güçlük çekmediler. Üzerimde bir revolver vardı. Derhal bunu anladılar. Bizde süvarilerin kılıcı atların eğerine bağlıdır. Benim bindiğim atta da böyle bir kılıç bulunuyordu. Askerler bunu da benim kılıcım zanniyle müsadere ettiler.

Bu esnada ordu perişan olmuştu. Sağ kalan birlikler dağınık bir halde İzmir'e kaçmaya çalışıyorlardı. Bu bizim için büyük bir mağlûbiyet olmuştu. Beni ilk evvelâ Garp Cephesi Kumandanı İsmet İnönü'ye götürdüler.

Kendisi ile fazla bir şey konuşmadık. İnönü, beni Mustafa Kemal'in huzuruna çıkardı.

Atatürk beni mert bir askere yaraşır bir şekilde kabul etti.
Teessür ve heyecan içindeydim. İnönü beni kendisine takdim etti. Gazi'nin bu esnadaki sözlerini hiç unutmayacağım:

- Üzülmeyin General, dedi. "Siz vazifenizi sonuna kadar
yaptınız. Askerlikte mağlûp olmak da vardır.
Napolyon da vaktiyle esir olmuştu. Size karşı büyük bir hürmet hissi besliyoruz. Burada kendinizi esir addetmemenizi rica ediyorum.

Misafirimizsiniz. Yakında her şey düzelecektir. Buyurun, istirahat edin.''

Atatürk'ün bu ince ve nazik muamelesi karşısında ben de bu büyük kumandana karşı içimde bir hayranlık duymaya
başlamıştım.

Bundan sonra bizi Kayseri'nin Talas bölgesinde kurulan bir esir kampına sevk ettiler. Yüksek rütbeli subaylardan başka yanımda dört general daha vardı. Artık bizim için savaş bitmişti. Ordumuzun kalanı birkaç gün içinde
Anadolu'yu terk ettiler."

***
Düşmanının bile saygı ile hürmetle yad ettiği Ezeli ve Ebedi Başkumandan #GaziMustafaKemalAtatürk ile "keşke Yunan galip gelseydi" diyen Fesli Kadir meczubunun ümmetçilerinin "asker kaçağı" sandığı

Garp Cephesi Kumandanı #İsmetPaşa'nın aziz hatıralarına saygı ile..

#30AğustosEngellenemez

Hilal SELÇUK