Thread by @MarathiDeadpool

आपण काय वाचतो? कसं वाचतो? हे महत्त्वाचं आहेच.पण त्याहून महत्वाचं आहे वाचलेलं किती आत्मसात करतो. बरोबर ना?
या सगळ्यांपेक्षा मला वाटतं महत्वाचं आहे आपलं वैचारिक अधिष्ठान निर्माण होण्यात आपण वाचलेला ऐवज किती उपयोगी पडतो ते.
सध्या वाचकांची कमी नाहीय.कमी आहे ती वेगळीच. ती काय? #म 1/n

आपल्या समाजास एकांगी विचार करण्याची सवय लागली त्यास आता बराच काळ लोटला.ती सवय आपल्याला लागलीय हे ही आपल्या लक्षात न येणे ही आपली दुखरी नस.वेगवेगळ्या सामाजिक समस्येसाठी उपाय शोधत असताना या दुखऱ्या नसेवर दाब पडतो ही वस्तुस्थिती आहे..मग कळ लागलेला समाज मूळ समस्येशी फारकत घेतो. 2/n

ही एकांगी विचार करण्याची अंगभूत सवय आता सवय न राहता तीच जगणं झालीय.हे निरीक्षण आहे..मग वाचनाने आपणास फक्त एका प्रचलित विचारांची क्षमता दिलीय का? आपण स्वतःची विचार क्षमता विकसित करण्यात कुठं कमी पडलो? त्यासाठी एखादा ऐवज वाचत असताना मी काय इंटेशन ठेऊन वाचतोय? हे महत्त्वाचं आहे.3/n

ससा आणि कासव या गोष्टीत कासव जिंकलं हे समाजाने लक्षात ठेवलं पण सशाची झोपही पूर्ण झाली याकडे कानाडोळा केला. आता कासव थकलेलं आहे ससा फ्रेश आहे. हे ही लक्षात घ्यायला हवं ना? कारण,आयुष्यात एकच शर्यत असत नाही.शर्यतींची मालिका असते.हा विचार आपण बाजूला ठेवला.अस प्रत्येक बाबतीत घडलं.4/n

आज समाज एका स्थित्यांतरातून जात असताना वाचन मस्ट आहे..पण त्या वाचनाचे योग्य ते परिणाम लवकरात लवकर दिसायला हवेत..त्यासाठी आपलं वाचन आणि विचार योग्य दिशेस असायला हवेत. खोट्या लेखणीमधून खोटा इतिहास किंवा अनिष्ठ परंपरेस बळ देणारं साहित्य अवतीभवती असताना तर ते अतीव गरजेचं आहे.5/n

आज शालेय पाठ्यपुस्तकात अक्षम्य छेडखानी होत असताना एक समाज म्हणून आपण भविष्यातील परिस्थिती आतापासून गंभीरतेने घ्यायला हवी..'बघू होईल तेंव्हा' हा उपाय इथं लागू पडणार नाही कारण ते शिकून मोठी झालेली लेकरं एका ठराविक पठडीतील विचार करणारी असतील..त्यांना मग त्यावेळी कसं समजवायचं? 6/n

आज आत्ताही एखादा विरोधी विचार आपल्याला झेपत नाही.असं का होत असेल? त्यावर उपाय वाचनात आहे का? हे ही तपासायला हवे. खरंतर वाचून विचार करणे हा मानवी गुणधर्म..पण तो गुणधर्म लोप होत आहे.समाजमाध्यमातून तयार असणारं लिखाण आपण वाचत बसतो त्यामुळेही यास हातभार लागला आहे.अर्थात काही अपवाद.7/n

आज जी सामाजिक परिस्थिती आहे त्यावर उपाय म्हणून समाजाची विविधांगी विचारसरणी शाबूत असणं गरजेची गोष्ट आहे.ती विचारसरणी विविधांगी वाचनाने येऊ शकते. फक्त त्यासाठी पूर्वअट म्हणून वाचनातून स्वतःची विचारशक्ती प्रफुल्लित करण्याची क्षमता आपण विकसित करायला हवी. तरच वाचनाने फायदा होईल.8/n

हिटलरने ज्यूंची हत्या केली हा शिकण्याचा विषय नाही तर ज्यूंची हत्या आपल्यासाठी कशी फायद्याची आहे हे त्याने जर्मनांवर कस बिंबवलं हे शिकण्याचं मटेरिअल आहे.उद्या आपल्याकडे असाच कोणी हिटलर निपजला तर त्यास कसं तोंड द्यावे.हे यातूनच आपल्याला कळलं असतं.वरून त्यास निपजूचं दिला नसता.9/n

वाचन संस्कृती सामाजिक जडणघडणीत तेंव्हाच हातभार लावते. जेंव्हा वाचक हे स्वतंत्र आणि तर्कशुद्ध विचार करणारे बनतात. अन्यथा नुसती पारायण होऊन जातात. एखादं पुस्तक फिनिश केल्यानंतर त्यातून मला काय भेटलं..हा यक्षप्रश्न स्वतःला उत्तर मिळेपर्यंत विचारायला हवा..तरच वास्तवात बदल घडेल.10/n

लोकशाही मूल्य म्हणून विरोधी विचाराचा योग्य मानसन्मान व्हायला हवा..त्यासाठी विचाराचा विरोध विचाराने करण्याची ताकद हवी..ती ताकद सदृढ वाचनाने येईल. हे एवढं महत्व वाचनाचे असताना आपण नेमकं वाचन वचन सोडून बाकी उपाय करण्यात गुंग झालो. समाजास आतातरी हे उमजायला हवं. n/n

@Omkara_Mali @SahilVastad @DrVidyaDeshmukh @LetsReadIndia @Nilesh_P_Z