Thread by @polfosol

این کارت‌پستال‌ها رو احتمالا یادتون هست که بهش می‌گفتن عکسای سه‌بعدی و اینجوری بود که وقتی زاویه دید رو عوض می‌کردی دوتا تصویر متفاوت دیده می‌شد.
به اینا اصطلاحا میگن عکس‌های لنتیکولار (Lenticular)
اینا رو روی صفحات خاصی پرینت می‌کنن که یه سری نوارهای برجسته موازی روش هست

۱ از ۸

عکس سمت چپ این نوارها رو از نزدیک نشون میده و تصویر سمت راست هم نحوه کار رو مشخص می‌کنه. اینجوری که زیر هر نوار قسمتی از دو تصویر متفاوت پرینت میشه.
حالا اینو برای چی گفتم؟
بعضی کریستال‌ها هستن که یه جورایی مثل این لنتیکولارها، وقتی زاویه دید رو عوض می‌کنین تغییر شکل میدن

۲ از ۸

مثلا این کلیپ رو ببینید. کریستال‌های بیوتیت رو وقتی می‌چرخونیم رنگش از قهوه‌ای پررنگ تا شفاف و بی‌رنگ تغییر می‌کنه. یا بلورهای هورنبلاند هم به همین صورت.
به این خاصیت میگن pleochroism که از ریشه یونانی πλέων-χρῶμα گرفته شده به‌معنای چندرنگی.
این خاصیت به این دلیل ایجاد میشه که /

کریستال‌های ماده اصطلاحا ناهمسان‌گرد (anisotropic) هستن. بدین معنا که بعضی از خصوصیات الکترومغناطیسی اونها به نحوه‌ی جهت‌گیری‌شون درفضا بستگی داره. مثلا نور وقتی از دو جهت متفاوت بهشون می‌تابه ضریب شکست و میزان انحرافش فرق می‌کنه.
قبلا یک نمونه معرفی کردم:

https://twitter.com/polfosol/status/1285996673035120642

پس کریستال‌های ناهمسان‌گرد ضریب شکست دوگانه (birefringence) دارن. یعنی وقتی نور قطبیده بهشون می‌تابه، بسته به جهت قطبیدگی و جهت تابش میزان شکست نور فرق می‌کنه.
(نور قطبیده یعنی دسته‌ای از پرتوهای الکترومغناطیس که همه‌شون در یک جهت نوسان می‌کنن)
وقتی نور به این کریستال‌ها می‌تابه/

بسته به جهت قطبیدگی پرتوهای تشکیل‌دهنده‌ی اون، ممکنه مسیرهای مختلفی در داخل کریستال طی کنه. مثلا طیف آبی جذب بشه وطیف قرمز بازتابیده بشه؛ و قرمز به‌نظر بیاد. اما در یک راستای دیگه آبی دیده بشه.
یا ممکنه بدون تغییر جهت، زیر تابش دو نور متفاوت تغییر رنگ بده:

https://twitter.com/PersianGranger/status/1314914581932900352

به‌هرحال، pleochroism یکی از انواع تغییررنگ‌هایی هست که در طبیعت اتفاق می‌افته و انواع زیادی از کریستال‌ها دارای این خاصیت هستن. تو صفحه ویکیپدیا (bit.ly/36XYe) بیشتر از پنجاه نوع کریستال رو لیست کرده با انواع مختلفی از رنگ‌به‌رنگ شدن.
اما خود pleochroism زیرمجموعه‌ی /

پدیده کلی‌تری هست به نام chromism که تمام انواع تغییررنگ رو دربر می‌گیره. این تغییررنگ ممکنه براثر عوامل مختلف باشه؛ ازقبیل دما (thermochromism)، الکتریسیته (electrochromism)، اصطکاک (tribochromism)، میدان مغناطیسی (magnetochromism) و غیره.
حدودا سی نوع تغییر رنگ داریم خلاصه
۸/۸