Thread by @FibChain

"Piyasanın davranışı ne kadar saçma ise, işini bilen yatırımcının önüne gelen fırsatlar da o kadar çok olur." diyor Warren Buffet.

Peki siz para piyasalarında yatırım yapacak disipline sahip misiniz ?

Gelin hep beraber değerlendirelim;

Nelerden bahsedeceğiz;

1) Disiplin ve Özdisiplin Kavramları
2) Yatırım Disiplini Unsurları
3) Kişisel Özelliklerin Belirlenmesi
4) Sabır Kavramı
5) Hata Analizi
6) Kural Seti Oluşturmak
7) Kontrol

Önce Disiplin ve Özdisiplin kavramlarının ne olduğundan başlayalım.

Disiplin, bireyin “belirli kural ve koşullardan oluşan setlere bağlı olarak” bir eylemi gerçekleştirme veya gerçekleştirmemesi durumudur.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta tırnak içerisinde belirtilen kısım

Özdisiplin ise, herhangi bir "dışsal etkiye maruz kalmaksızın" bireyin "kendi davranış ve eylemlerini" gercekleştirirken izlemesi gereken yol ve yöntemleri "kendi kararları çerçevesinde" şekillendirdiği bir süreçtir.

Burada da kritik noktalar tırnak içerisinde belirtilmiştir.

Tanımlara bakıldığında hepimiz "Tamam ya işte ben bu şekilde hareket ediyorum zaten. Kendi analizimi yapıyorum, kendi araştırmamı yapıyorum." diyoruz değil mi ?

Peki gelin tanımlarda soyut kalan kavramlara daha derinden bakalım gerçekten öylemiyiz ?

Eğer kriptoparalara, gaza gelip 2017 Aralık ayında girdiysek yada yeni alım yaptıysak.

Eğer 2018 Altboğasında adı güzel diye coinler alıp bunlardan karlar elde ettiysek.

Eğer fenomenlerin paylaşımlarındaki coinlere gözü kapalı daldıysak.

++

Eğer saçmasapan borsalara paralarımızı yatırıp sonrasında kaptırdıysak,

Eğer ICO furyasında ne olduğunu bile bilmediğimiz projelere yatırım yaptıysak,

Eğer düştükçe alttan toplayıp yarın nasılsa zengin olacağım hayallerine kapılıp liq olduysak,

+

Eğer DeFi furyasında 3 yıldır iş yapmayan projelerin kod güncellemesi bile yapmadan DeFi açıklamalarına güvenip yatırım yaptıysak,

Eğer şuan Airdrop furyasına kapılıp adı sanı duyulmamış borsalarda hesap oluşturduysak,

Eğer GEM adı altında scam projelere gözü kapalı daldıysak,

Bu eğerler belki çoğalarak gider,ama hepsinin çıktığı yer malesef bizim özdisipline sahip olmadığımız yada disiplinli bir yatırımcı olmadığımızdır.

Amacım burada kimseyi suçlamak değil, sosyal medya özgür bir platform. En nihayetinde aksiyonu alan sizlersiniz bunu da unutmayın.

Bu eğerlerden bende yapmış biri olarak söyleyebilirim ki bunları yapmak suç değil. Sadece bir kısmımız için yada bir dönem için mutlu sonuçlansa da çoğunluk için acı ile sonuçlanan tecrübeler oldu.

Peki dönelim konumuza;

O zaman bizler nasıl yatırım disiplinini sağlayacağız ?

Bunun için önce yatırım disiplininin unsurlarını tanımamız gerek sonrasında da uygulamamız.

Yatırım Disiplini Unsurları;

1) Kendini Tanı (Kişisel Özelliklerin Belirlenmesi)
2) Sabret!
3) Hatanı Analiz Et
4) Kural Setlerini Oluştur
5) Kontrol

Gelin bu maddelere detaylı bakalım

1)Kendini Tanı

Meali paramı nasıl değerlendirdiğimde elim ayağım titremez, başımı yastığa rahat koyarım.

Önce en genellenen 2 tip yatırımcıyı tanıyalım;
1)Koruyucu Yatırımcı
2)Girişimci Yatırımcı

Floodu çok uzatmamak adına bu tiplerin genel özelliklerini görselde paylaşıyorum

Kendi adıma kriptoparalarda yatırım yapan biri olarak hangi tip olduğum ortada 

Gelelim buna ek sorulara;

- Neye göre yatırım yaparım ?
- Yatırım vadem ne ?
- Vaktim / yoğunluğum nasıl ?
- Hedefim / beklentim ne ?

Gelin bu soruları biraz açalım;

Neye göre yatırım yaparım ?

Ben bir Teknik Analist miyim? Grafiklere göre mi hareket edeceğim ? Yoksa Temel Analiz ile projeleri mi değerlendireceğim ? Yada haber takibi mi yapabiliyorum yada tahta okumada mı iyiyim ?

Bu sorunun tek bir doğru cevabı yok. İsterseniz yerkürenin sismik hareketlerine göre işleme girin, size kazandıran bir strateji olması yeterlidir!

İlk sorunun cevabı çok önemli çünkü size diğer sorularınızın cevaplarını da etkileyecek.

Yatırım vadem ne?

Eğer ben daha uzun vadeli yatırımcı isem daha uzun zaman periyodlarındaki hareketlere odaklanması gereken bir swing traderımdır.

Eğer kasamı ay sonu ikiye katlamaksa hedefim, o zaman daha kısa vadeli hareketlerden faydalanmalıyım.

Daha net bir örnekle açıklayacak olursak;

Uzun vadeci bir yatırımcı için pandemi dönemi 4-5k lardan BTC aldığında hala kasasını 2ye katlamış olarak başarıdır.

Günlük trade eden biri için ise BTCnin 4k dan beri izlediği her adımda birçok alım/satım fırsatı vardır.

Vaktim / Yoğunluğum nasıl

Gün içerisinde sıklıkla grafik takip edebiliyor muyum ? Haber okuyabiliyor muyum ?

Bir algoritmayla trade ediyorsam sinyalleri takip edebiliyor muyum ?

Yoğun iş trafiği olan biriyle bir öğrencinin, ev hanımının stratejileri birbirinden farklıdır.

Hedefim / Beklentim ne ?

Üniversite harçlığını çıkarmaya çalışan bir öğrenci misin yoksa borçlarını ödemeye çalışan biri mi ?

Hayalinizdeki arabayı mı almak istiyorsunuz yoksa çocuğunuzun geleceğine bir birikim yapmak mı ?

Stratejileriniz beklentilerinizi desteklemelidir.

Oldukça uzun oldu ama bence yatırım yapmaya başlamadan önce netleştirilmesi gereken en önemli kısım kendini tanımaktır.

Bundan sonrası verdiğiniz ilk başlıktaki cevaplarınıza göre şekillenecek ve yatırım sürecinde dikkat etmeniz gereken başlıklardır.

Gelelim bir sonrakine;

2) Sabret!

Sabır kavramı gecikme, sorun, karşıtlık gibi durumlar karşısında agresiflik, hayal kırıklığı ve öfke gibi duygulara kapılmaksızın dayanabilme kapasitesidir.

Para piyasalarında ise sizi kayba götüren en önemli faktörlerden biridir.

Bir çoğumuz teoride çok iyi teknik analiz bilsek de iş bunu uygulamaya geldiğinde duygularımıza yenik düşüyor,

- Henüz onay gelmeden pozisyona dalıyor,
- Henüz hedefimiz gelmemişken pozisyondan kaçıyor,
- Henüz stop olmamışken manuel olarak pozisyon kapatıyoruz.

Bu bazen bizim yararımıza davransa bile;

-Analizimize güvenmeyerek aslında bilgimize güvenmemiş oluyoruz.

-Olası pozisyon dönüşlerinde (stop olmadan geri dönme yada TP öncesi kapatılan pozisyonun tam hedefe gitmesi) yaşanan keşkeler psikolojimizi etkiliyor.

++

-Etkilenen psikolojimiz ile hatalı aksiyonlar (yeniden işlem açma vb.) alabiliyoruz.

-En önemlisi kural setlerimizin dışına çıkıyor ve oyun planını terk etmiş oluyoruz.

Bu da bizi uzun vadede kaybetmeye mahkum ediyor!

Unutmamalıyız ki hepimiz hedeflerimize ulaşmak için bir oyun planı kuruyoruz. Bu oyun planının dışına çıkmak bizi hedeflerimizden uzaklaştırıyor.

Stop olmak, TP almak, Analizinize uyup poz kaçırmak size kısa vadede para kaybettirse de uzun vadede hayallerinize yakınlaştırıyor!

3)Hatanı Analiz Et

Şimdide gelelim özellikle, ROElerin havada uçuştuğu, sürekli birşeylerin shillendiği, herkesin milyoner olduğu Türk kripto camiasında en az uygulanan, ama hedefe giden yolda en geliştirici/öğretici ve sizin yolunuza en çok ışık tutacak adıma 😂

Bizde yükselen coinler roketle anılırken, terste kalınan analizlerde stoplar anılmaz.

Shillenen coinler milyarder edecekken, dibin diplerine yolculuk hep "ben zaten teknolojisine/projesine güveniyorum" diye anılır.

Ama kazın ayağı öyle değildir dostlar!

İnsan psikolojisi her ne kadar negatifi hatırlamayı, bunun üzerinde çalışmayı reddetse de işlemlerdeki hataları anlamak, sizi gelecekti 10 potansiyel stoptan kurtaracaktır.

Peki nasıl yapacağız bunu ? Hata Analizi nasıl yapılmalıdır ?

Öncelikle hatayı iki temel başlıkta değerlendirmeliyiz?

Ben burada İçsel sebeplerden kaynalı bir hata mı yaptım yoksa Dışsal sebeplerden kaynaklı mı ?

Nedir bu İçsel ve Dışsal sebepler ?

İçsel Sebepler:

- Bilgi Eksikliği
- Hırs, Açgözlülük
- Özensizlik
- Zaman Yönetimi

Dışsal Sebepler:

- FOMO
- Sosyal Medya

Buradaki asıl etkiyi saptayıp, bunun önüne geçecek aksiyonlar alırsak gelecek işlemlerimizde bir adım öndeyiz demektir.

4)Kural Seti Oluşturma

Geldik Kural Setlerine.. Aslında Disiplin ve Özdisiplin kavramlarının doğrudan tanımında tanımında bulunan bu adım sizlere kısa soluklu maceraperest bir girişim yerine, daha uzun soluklu ve daha başarılı bir yatırımcı olmanızı sağlıyor.

Peki nasıl ?

Bugün sadece kriptoda 7000'i aşkın altcoin, işlem yaptığınız borsalarda 100lerce altcoin, 10larca parite bulunuyor.

Diyelim ki bir teknik analist olarak ben sadece günlükte MA20 üzeri coinlerde işlem açacağım dediğinizde bile bir kural koyar, kendimize bir plan belirleriz.

Peki kural setimi nasıl oluşturmalıyım ? Neler olmalı içinde ?

İstediğiniz herşey olabilir ama ideal bir kural seti aşağıdaki sorulara cevap vermeli;

-Ne zaman işleme girmeliyim?
-Ne zaman işleme GİRMEMELİYİM?
-Hangi şartlarda stop etmeliyim?
-Hangi koşullarda kar almalıyım?

Buna ek olarak aşağıdaki 2 maddeyi de cevaplaması yada barındırması, size daha güvenli ve psikolojiniz sağlam işlem açmanızı sağlayacaktır;

-Günlük, haftalık, aylık ve yıllık hedeflerim neler ?
-Kişisel hipotezlerim neler ?

Bunları biraz açayım;

Her zaman söylenen bir söz vardır. "Kar cebe yakışır." Siz ister bunu bir hobi, ister meslek, isterse yan gelir olarak görün.

En sonunda cebinize para çektikçe hedeflerinize ulaşacaksınız.

Kişisel hipotezler ise, analizleriniz doğrultusunda belirlediğiniz kabullerin hepsi.

Örneğin; Altcoinlerde işlem açarken USDT bazlı grafiğinin yanısıra BTC bazlı grafiğini analiz eder, BTC grafiği öngördüğüm işlemi desteklemiyorsa işleme girmem yada, düşük riskle girerim.

Yani bir altcoin longlayacaksam, BTC grafiğinde de önünde direnç olsun istemem.

5)Kontrol

Geldik son adıma! Bu adım ise sizin bu zamana kadar uyguladığınız tüm adımların sürekliliğini sağlama, dolayısıyla önce disiplini sonrasında daimi kazancı elde etme konusunda sizin en önemli araçlarınızdan biri.

Kontrol deyince kast ettiğim şeyler;

-Kişisel bakiye yönetimi ve takibi
-Kural setlerindeki hataların tespiti
-Geriye dönük başarılı ve başarısız işlemlerin düzenli analiz edilmesi
-Kural setinin yeni sonuçlara göre güncellenmesi

Bu analizleri yapmak, sizin değişken market yapısında, çevre şartlarında yada piyasa koşullarında başarı yada kazancınızı daimi hale getirecektir.

"Türk gibi başla Alman gibi bitir" sözündeki Alman gibi bitirme düsturunu size kazandıracak olan adım budur!

Peki bu floodu okumak bile kaç dakikamı aldı ben her işlemde tek tek herşeyi kontrol mü edeceğim ? İşlemler kaçıyor.. Tek tek borsada geçmiş işlemlerimi mi arayacağım ? diyorsunuz dimi 😉

Hayır tabiki! Bunun için uygulanabilecek en kolay yöntem bir günlü tutmak.

Günlük deyince aklınıza lisedeki kilitli defter, renkli yapraklar, el yazması notlar gelmesin 😂

Tabiki herkesin kişisel yöntemine kalmış ama ben kendi adıma bunu bir excel ve içinde 4 tab ile kontrol edebiliyorum.

Ekteki görsellerde sırasıyla göreceğiniz exceldeki

-ilk sekme bana kural setlerimi
-2. sekme bana girdiğim tüm işlemleri
-3. sekme daha önce risk yönetiminde anlattığım R/R hesabını
-Son sekme ise günlük, haftalık ve aylık kazançlarımı gösteriyor.

Exceli paylaşmamı isteyeceksiniz biliyorum ama malesef emek olmadan yemek olmuyor.. Burada amacım sizlere hazır bir setup sunup gün sonunda üst üste 3 işlem stop olanların artık takibi bırakması değil. Amacım sizlere bir bilinç, bir bakış açısı kazandırmak.

Bu doğrultuda bir çaba gösterecek kendi yöntemleriyle kendine en uygun metodu belirleyip birşeyler çabalayan herkese sonuna kadar desteğe hazırım.

Umarım biraz olsun bir ufuk açabilmişimdir. Kazancınızın daim olması dileğiyle!