Sistem çok sıkışınca, hızlı reform gerektiğinde ya da reformlar particular interestler nedeniyle sistem kilitlendiğinde (1788 Fransa'sı mesela) kriz derinleşir, bir noktadan sonra oradan kalkmak için kanlı etkili devrimlerden başka çare kalmaz.
Rus Devrimi de bunun örneği.
Başka türlü olabilir miydi. Belki de. Bilemeyiz. Ama komunizmin en büyük handikapı zaten harap olmuş geri kalmış yerlerde çıkması.
Sanayileşmiş yerlerde çıkınca da ya Çek örneğinde olduğu gibi genel sistemde periferik kalıyor, ya da Rusya'da olduğu gibi diğer bölgeleri fonluyor
Bunu da mı Bilmiyorsun'un bir sonraki bölümünde Soğuk Savaş'ı inceleyeceğiz.
Sorularınız ya da fact check istediğiniz ilginç bilgiler varsa, şu linke yazarsanız 5. bölümde siz de yer alabilirsiniz.
Alan Sokal'ı Sokal Hoax'tan tanırsınız. Postmodern jargonla yazdığı doğa kanunları toplumların üstünde uzlaştığı konvansiyonlardır tarzı saçma conclusionlı bir makaleyi en prestijli bir dergide yayınlatıp ufak çaplı bir skandal yaratmıştı
Kitap ilk önce Fransızca Entellektüel Düzenbazlık adıyla çıktı ve büyük sükse yaptı
Şunu diyorlar:
1. Radikal postmodernizm obscurantisttir yani anlaşılmamak ister
2. Yeni kültürel sol solun temsil ettiği bilimcilik, ilericilik ve rasyonalite gibi değerlere ihanet etmektedir
Emperyalizmin topuyla tüfeğiyle kapitalizmin nasıl 1 anda tüm dünyadaki sosyo-ekonomik düzeni kendi istediği gibi kardığını pamuk üzerinden anlatmış
Pamuk talebi bir anda yüzlerce katına çıkınca bu soruna nasıl kölelik, işgal ve işçi karşıtı yasalarla çözüm bulunduğunu anlatıyor
Özellikle nasıl insanların devletin çıkardığı yasalarla bir anda metaya dönüşebilen bir işgücü haline geldiğini, topraklarından zorla koparıldığını ve kendilerine proleterleşmenin nasıl dayatıldığını milyon örnekle anlatmış
Ama çok örnek var. Biraz atlayıp zıplayıp okuyor insan mecburen
Arşiv işini abartanlar da sık görülen bir durum. Ben de Sultanın Casusları ve Sultanın Korsanları'nda yapmıştım, sonuncusunda 1963 dipnot koydum. Yanlışmış, yani okumayı zorlaştırıyorum, ama işte acemilik
En ilkel toplumda bile biyolojik ve toplumsal cinsiyetin nasıl ayrıldığına güzel bir örnek
Nuerler'de kısır kadınları ailelerine geri yolluyorlar ve bunlar orada erkek gibi yaşıyor
1. Evlenebiliyor hem de birden çok kadınla
2. sürü sahibi olabiliyor
3. aileye gelen başlık parasından payını bile alıyor
4. karısı başka erkekle birlikte olursa tazminat talep edebiliyorlar
Yeni kitapta full böyle abuk subuk şeylerden bahsetmeyi düşünüyorum ;)
Bu kadınlar o kadar erkek muamelesi görüyor ki ölünce karılarını kardeşiyle ya da kardeşinin oğluyla evlendiriyorlar ve ilk doğan çocuğu bu kadının sayıyorlar
(G. Sudan'daki hayalet evlilik uygulaması, yaygın bir şey)
Yazının gücü: Bir gün Levi-Strauss'un yanına otururken yerlilerden biri gelip yazıyor taklidi yapmaya başlamış.
İlk önce anlamamış Levi's abimiz, sonra farketmiş ki yazı yazar gibi yaparsa kabilede prestiji artacak.
Bir toplumda katip sınıfının siyasi etkisini de alfabenin karmaşıklığı ya da eğitimin erişilebilirliği üzerinden anlayabiliriz.
Çin mesela, yönetici elite dahil olmak yıllar süren bir eğitimi karşılamak ve zor bir sınavı geçmekle mümkün
Bu anlamda elitist denen Cumhuriyet'in örgün eğitim çabalarının önemi bir kez daha ortaya çıkıyor. Köylülerin çocukları en iyi okullara gidip sisteme entegre olabilmiş.
Ama işte okuma kaynamış arada. Daha hala kitap okumanın önemi abartılıyor diyenler var, sene olmuş 2020 ya