Türkçe'nin en eski kitaplarından olan Kumanların sözlüğünde şaşıracağınız vücut organları... bin yıldır değişmeyen kelimeler! 
Codex Cumanicus Kuman Türkleri Dili ─ Aslı İtalya'da, bir kısmı Almanya'da bulunan Kuman Türkleri'nin Sözlüğüdür.
Kumanlar, 11. yüzyıl ile 14. yüzyıl arasında Doğu Avrupa’da (Karadenizin kuzeyinde) yaşamış bir Türk halkıdır. Tarihte Kıpçaklar, Kuman-Kıpçak (Deşt-i Kıpçak) hanlığını kurmuşlardır.
Sayfa: 1B
1. eziturmen: eşitürmen “işitirim”
2. esitursen: eşitürsen “işitirsin”
3. esitur: eşitür “işitir”
4. esiturbis: eşitürbiz “işitiriz”
5. esitursis: eşitürsiz “işitirsiniz”
6. esiturlar: eşitürlär “işitirler”
7. esituredim: eşitür–edim “işitirdim”
1. eziturmen: eşitürmen “işitirim”
2. esitursen: eşitürsen “işitirsin”
3. esitur: eşitür “işitir”
4. esiturbis: eşitürbiz “işitiriz”
5. esitursis: eşitürsiz “işitirsiniz”
6. esiturlar: eşitürlär “işitirler”
7. esituredim: eşitür–edim “işitirdim”
8. esitureding: eşitür–eding “işitirdin”
9. esituredi: eşitür–edi “işitirdi”
10. esitureduc: eşitür–edük “işitirdik”
11. esituredingis: eşitür–edingiz “işitirdiniz”
12. esiturlaredj: eşitürlär–edi “işitirlerdi”
13. esitim: eşit[t]im “işittim”
9. esituredi: eşitür–edi “işitirdi”
10. esitureduc: eşitür–edük “işitirdik”
11. esituredingis: eşitür–edingiz “işitirdiniz”
12. esiturlaredj: eşitürlär–edi “işitirlerdi”
13. esitim: eşit[t]im “işittim”
14. esiting: eşit[t]ing “işittin”
15. esitti: eşitti “işitti”
16. esittic: eşittik “işittik”
17. esittingis: eşittingiz “işittiniz”
18. esitilar: eşit[t]ilär “işittiler”
15. esitti: eşitti “işitti”
16. esittic: eşittik “işittik”
17. esittingis: eşittingiz “işittiniz”
18. esitilar: eşit[t]ilär “işittiler”
Sayfa: 1B
1. esituredi: eşitür–edi ‣ eşittim–edi “işittim idi”
2. esitturedi: eşittür–edi ‣ eşitting–edi “işittin idi”
3. esittedi: eşitt[i]–edi “işitti idi”
4. esitucedi: eşit[t]ik–edi “işittik idi”
5. esitungusedi: eşit[t]üngüz–edi “işittiniz idi”
1. esituredi: eşitür–edi ‣ eşittim–edi “işittim idi”
2. esitturedi: eşittür–edi ‣ eşitting–edi “işittin idi”
3. esittedi: eşitt[i]–edi “işitti idi”
4. esitucedi: eşit[t]ik–edi “işittik idi”
5. esitungusedi: eşit[t]üngüz–edi “işittiniz idi”
6. esitularedi: eşit[t]ülär–edi ‣ eşit[t]ilär–edi “işittiler idi”
7. esitcaymȇ: eşitkäymen “işiteceğim”
8. esitkaysen: eşitkäysen “işiteceksin”
9. esitkay: eşitkäy “işitecek”
10. esitkaybis: eşitkäybiz “işiteceğiz”
11. esitkaysis: eşitkäysiz “işiteceksiniz”
7. esitcaymȇ: eşitkäymen “işiteceğim”
8. esitkaysen: eşitkäysen “işiteceksin”
9. esitkay: eşitkäy “işitecek”
10. esitkaybis: eşitkäybiz “işiteceğiz”
11. esitkaysis: eşitkäysiz “işiteceksiniz”
12. esitkaylar: eşitkäylär “işitecekler”
13. esit: eşit “işit”
14. esitinglar: eşitinglär “işitin”
15. esitsin: eşitsin “işitsin”
16. chescha esitkaedim: keşkä eşitkä–edim “keşke işitecek olsaydım”
17. c[hescha] esitkaedin: k[eşkä] eşitkä–edin “keşke işitecek olsaydın”
13. esit: eşit “işit”
14. esitinglar: eşitinglär “işitin”
15. esitsin: eşitsin “işitsin”
16. chescha esitkaedim: keşkä eşitkä–edim “keşke işitecek olsaydım”
17. c[hescha] esitkaedin: k[eşkä] eşitkä–edin “keşke işitecek olsaydın”
18. c[hescha] esitkaedj: k[eşkä] eşitkä–edi “keşke işitecek olsaydı”
19. c[hescha] esitkaedic: k[eşkä] eşitkä–edik “keşke işitecek olsaydık”
19. c[hescha] esitkaedic: k[eşkä] eşitkä–edik “keşke işitecek olsaydık”
20. c[hescha] esitkaedingis: k[eşkä] eşitkä–edingiz “keşke işitecek olsaydınız”
21. c[hescha] esitkaylaredj: k[eşkä] eşitkäylär–edi “keşke işitecek olsaydılar”
21. c[hescha] esitkaylaredj: k[eşkä] eşitkäylär–edi “keşke işitecek olsaydılar”
Sayfa: 2A
1. c esitmisbolgayedim: k[eşkä] eşitmiş–bolgay–edim “keşke işitmiş olacak olsaydım”
2. c esitkaeding ‹vel ezitmizbolg[…]di[...]›: k[eşkä] eşitkä–eding veya eşitmiş– bolg[ay–e]di[ng] “keşke işitmiş olacak olsaydın”
1. c esitmisbolgayedim: k[eşkä] eşitmiş–bolgay–edim “keşke işitmiş olacak olsaydım”
2. c esitkaeding ‹vel ezitmizbolg[…]di[...]›: k[eşkä] eşitkä–eding veya eşitmiş– bolg[ay–e]di[ng] “keşke işitmiş olacak olsaydın”
3. c esitmisbolgayedi: k[eşkä] eşitmiş–bolgay–edi “keşke işitmiş olacak olsaydı”
4. c esitmis bolgayedic: k[eşkä] eşitmiş bolgay–edik “keşke işitmiş olacak olsaydık”
5. c esitmis bolgaedig̑is: k[eşkä] eşitmiş bolga–edingiz “keşke işitmiş olacak olsaydınız”
4. c esitmis bolgayedic: k[eşkä] eşitmiş bolgay–edik “keşke işitmiş olacak olsaydık”
5. c esitmis bolgaedig̑is: k[eşkä] eşitmiş bolga–edingiz “keşke işitmiş olacak olsaydınız”
6. c esitmis bolgaedj ‹ylar›: k[eşkä] eşitmiş bolga–edi ilär ‣ bolga–edilär “keşke işitmiş olacak olsaydılar”
7. c esitchaymȇ: k[eşkä] eşitkäymen “keşke işitecek olsam”
8. c esitchaysen: k[eşkä] eşitkäysen “keşke işitecek olsan”
7. c esitchaymȇ: k[eşkä] eşitkäymen “keşke işitecek olsam”
8. c esitchaysen: k[eşkä] eşitkäysen “keşke işitecek olsan”
9. c esitchay: k[eşkä] eşitkäy “keşke işitecek olsa”
10. c esitchaybis: k[eşkä] eşitkäybiz “keşke işitecek olsak”
11. c esitchaysis: k[eşkä] eşitkäysiz “keşke işitecek olsanız”
12. c esitchaylar: k[eşkä] eşitkäylär “keşke işitecek olsalar”
10. c esitchaybis: k[eşkä] eşitkäybiz “keşke işitecek olsak”
11. c esitchaysis: k[eşkä] eşitkäysiz “keşke işitecek olsanız”
12. c esitchaylar: k[eşkä] eşitkäylär “keşke işitecek olsalar”
13. esittimessa: [neçik ki] eşittim–essä “işittim ise”
14. nezic chi esitȋ gassæ: neçik ki eşit[t]ing–ässä “nasıl ki işittin ise”
15. n chi esitese: n[eçik] ki eşitt[i]–ese “nasıl ki işitti ise”
16. n chi esitic: n[eçik] ki eşittik [ese] “nasıl ki işittik ise”
14. nezic chi esitȋ gassæ: neçik ki eşit[t]ing–ässä “nasıl ki işittin ise”
15. n chi esitese: n[eçik] ki eşitt[i]–ese “nasıl ki işitti ise”
16. n chi esitic: n[eçik] ki eşittik [ese] “nasıl ki işittik ise”
17. n chi esitingis: n[eçik] ki eşittingiz [ese] “nasıl ki işittiniz ise”
18. n chi esittilar: n[eçik] ki eşittilär [ese] “nasıl ki işittiler ise”
18. n chi esittilar: n[eçik] ki eşittilär [ese] “nasıl ki işittiler ise”
19. esittimrsa: eşittim–[e]rsä “işittim ise”
20. esittingersa: eşitting–ersä “işittin ise”
21. esitiersa: eşit[t]i–ersä “işitti ise”
20. esittingersa: eşitting–ersä “işittin ise”
21. esitiersa: eşit[t]i–ersä “işitti ise”
Sayfa: 2B
1. esitticersa: eşittik–ersä “işittik ise”
2. esitingersa: eşit[t]ing[iz]–ersä “işittiniz ise”
3. esittilarersa: eşittilär–ersä “işittiler ise”
1. esitticersa: eşittik–ersä “işittik ise”
2. esitingersa: eşit[t]ing[iz]–ersä “işittiniz ise”
3. esittilarersa: eşittilär–ersä “işittiler ise”
4. esatimaga ‹yzitmaga›: eşätimägä, işitmägä “işitmeye, işitmek için”
5. esattan (esatcan?): eşättän ‣ eşitkän “işiten”
6. esitmaga cuyga: eşitmägä küygä[n?] “işitmek için bekleyen”
5. esattan (esatcan?): eşättän ‣ eşitkän “işiten”
6. esitmaga cuyga: eşitmägä küygä[n?] “işitmek için bekleyen”
Sayfa: 3A
1. søuarmen: sövärmen “severim”
2. søuarsem: sövärsem ‣ sövärsen “seversin”
3. souarol: sövär–ol “sever”
4. soudum: sövdüm “sevdim”
5. sougul: sövgül “sev”
6. souus: sövüş “arkadaş, dost”
7. soumac: sövmäk “sevmek, sevgi”
8. alurmȇ: alurmen “alırım”
1. søuarmen: sövärmen “severim”
2. søuarsem: sövärsem ‣ sövärsen “seversin”
3. souarol: sövär–ol “sever”
4. soudum: sövdüm “sevdim”
5. sougul: sövgül “sev”
6. souus: sövüş “arkadaş, dost”
7. soumac: sövmäk “sevmek, sevgi”
8. alurmȇ: alurmen “alırım”
9. aldum: aldum “aldım”
10. algil: algıl “al”
11. yandurumen: yandurumen “ışık yakarım”
12. yandurdum: yandurdum “ışık yaktım”
13. yandur: yandur “ışık yak”
14. øuranurmen: övränürmen “öğrenirim”
15. øurandum: övrändüm “öğrendim”
16. øurangil: övrängil “öğren”
10. algil: algıl “al”
11. yandurumen: yandurumen “ışık yakarım”
12. yandurdum: yandurdum “ışık yaktım”
13. yandur: yandur “ışık yak”
14. øuranurmen: övränürmen “öğrenirim”
15. øurandum: övrändüm “öğrendim”
16. øurangil: övrängil “öğren”
17. agenurmȇ ‹agmanirmȇ vel minermȇ›: agınurmen, agmanırmen veya minermen “çıkarım, tırmanırım”
18. agendum: agındum “(yukarı) çıktım”
19. agen: agın “(yukarı) çık”
18. agendum: agındum “(yukarı) çıktım”
19. agen: agın “(yukarı) çık”
20. boluzurmȇ: boluşurmen “yardım ederim”
21. boluztum: boluştum “yardım ettim”
22. bolus: boluş “yardım et”
23. bolusmac: boluşmak “yardım”
21. boluztum: boluştum “yardım ettim”
22. bolus: boluş “yardım et”
23. bolusmac: boluşmak “yardım”
Sayfa: 3B
1. cønydurumȇ: 69 köydürümen (köndürümen) “yakarım”
69 Yukarıdaki üç kelime cøndur- olarak yazılmış, ancak sonra ‘n’ harfinin altına ‘y’ çizilmek suretiyle cøydur olarak değiştirilmiştir.
2. cønydurdum: köydürdüm (köndürdüm) “yaktım”
1. cønydurumȇ: 69 köydürümen (köndürümen) “yakarım”
69 Yukarıdaki üç kelime cøndur- olarak yazılmış, ancak sonra ‘n’ harfinin altına ‘y’ çizilmek suretiyle cøydur olarak değiştirilmiştir.
2. cønydurdum: köydürdüm (köndürdüm) “yaktım”
3. cønydur: köydür (köndür) “yak”
4. conaclarmȇ ‹vel condurumen›: konaklarmen veya kondurumen “ağırlarım, misafir ederim”
5. conaclardum: konaklardum ‣ konakladum “ağırladım, misafir ettim”
6. conacla: konakla “ağırla, misafir et”
4. conaclarmȇ ‹vel condurumen›: konaklarmen veya kondurumen “ağırlarım, misafir ederim”
5. conaclardum: konaklardum ‣ konakladum “ağırladım, misafir ettim”
6. conacla: konakla “ağırla, misafir et”
7. bozsaturmȇ: boşşaturmen “affederim, bağışlarım, azat ederim” (Lat. absoluere)
8. bosatim: boşattım “affettim, bağışladım, azat ettim”
9. bosat: boşat “affet, bağışla, azat et”
10. bosatmac: boşatmak “azat etmek”
8. bosatim: boşattım “affettim, bağışladım, azat ettim”
9. bosat: boşat “affet, bağışla, azat et”
10. bosatmac: boşatmak “azat etmek”
11. yazsirumȇ: yaşşırumen “saklarım”
12. yazsirdim: yaşşırdım “sakladım”
13. yazsir: yaşşır “sakla”
14. yazsirmac: yaşşırmak “saklamak”
15. corunurmȇ: körünürmen “görünürüm”
16. corundum: köründüm “göründüm”
17. corungil: körüngil “görün”
12. yazsirdim: yaşşırdım “sakladım”
13. yazsir: yaşşır “sakla”
14. yazsirmac: yaşşırmak “saklamak”
15. corunurmȇ: körünürmen “görünürüm”
16. corundum: köründüm “göründüm”
17. corungil: körüngil “görün”
18. corunmac: körünmäk “görünmek, görüntü”
19. yetarmȇ: yetärmen “eklerim, katarım, ilave ederim, bağlarım” (Lat. adiungere)
20. yethim: yet[t]im “ekledim, kattım, ilave ettim, bağladım”
21. yetchil: yetkil “ekle, kat, ilave et, bağla”
22. azçarmȇ: açarmen “açarım”
19. yetarmȇ: yetärmen “eklerim, katarım, ilave ederim, bağlarım” (Lat. adiungere)
20. yethim: yet[t]im “ekledim, kattım, ilave ettim, bağladım”
21. yetchil: yetkil “ekle, kat, ilave et, bağla”
22. azçarmȇ: açarmen “açarım”
Sayfa: 4A
1. ạzạ ṛ ṃ ̣ ẹ̑ azçtim: açtım “açtım”
2. ạẓṭịṇ azçchil: açkıl ~ açḫıl “aç”
3. chelturmȇ: keltürmen “getiririm”
4. chelturdum: keltürdüm “getirdim”
5. cheltur: keltür “getir”
6. cuzarmȇ: kuçarmen “kucaklarım, sarılırım”
1. ạzạ ṛ ṃ ̣ ẹ̑ azçtim: açtım “açtım”
2. ạẓṭịṇ azçchil: açkıl ~ açḫıl “aç”
3. chelturmȇ: keltürmen “getiririm”
4. chelturdum: keltürdüm “getirdim”
5. cheltur: keltür “getir”
6. cuzarmȇ: kuçarmen “kucaklarım, sarılırım”
7. cuztun: kuçtun ‣ kuçtum “kucakladım, sarıldım”
8. cuz.chul: kuçkul “kucakla, sarıl”
9. iragirmen: ıraḫırmen (‣ ıratırmen 70) “uzaklaştırırım”
70 Krş. DLT yırat- “uzaklaştırmak”
10. bosattȋ: boşattım “azat ettim”
8. cuz.chul: kuçkul “kucakla, sarıl”
9. iragirmen: ıraḫırmen (‣ ıratırmen 70) “uzaklaştırırım”
70 Krş. DLT yırat- “uzaklaştırmak”
10. bosattȋ: boşattım “azat ettim”
11. jarat et: 71 yarat et “serbest bırak, azat et”
71 Krş. Kar. yarayd “özgür, serbest”. Ko. Wb. bu kelimeyi yarac, yaraq olarak okumuştur.
71 Krş. Kar. yarayd “özgür, serbest”. Ko. Wb. bu kelimeyi yarac, yaraq olarak okumuştur.
12. custunarmȇ: kustunarmen 72 “iç geçiririm, ah çekerim” (Lat. alenare, ‹suspirare›)
72 Krş. Kar. k’o’ztun- ~ kistun- “iç geçirmek, ah çekmek”.
72 Krş. Kar. k’o’ztun- ~ kistun- “iç geçirmek, ah çekmek”.
13. custȗdum: kustundum “iç geçirdim, ah çektim”
14. custȗgil: kustungıl “iç geçir, ah çek”
15. custȗmac: kustunmak “iç geçirme, ah çekme”
16. asat etarmȇ: azat etärmen “azat ederim”
17. asat ettim: azat ettim “azat ettim”
18. asat et: azat et “azat et”
14. custȗgil: kustungıl “iç geçir, ah çek”
15. custȗmac: kustunmak “iç geçirme, ah çekme”
16. asat etarmȇ: azat etärmen “azat ederim”
17. asat ettim: azat ettim “azat ettim”
18. asat et: azat et “azat et”
19. asat kisi: azat kişi “özgür kişi”
20. sabȃ surarmȇ: saban sürärmen “saban sürerim”
21. sabȃ surdum: saban sürdüm “saban sürdüm”
22. sabȃ sur: saban sür “saban sür”
23. casganurmȇ: kazganırmen “kazanırım”
20. sabȃ surarmȇ: saban sürärmen “saban sürerim”
21. sabȃ surdum: saban sürdüm “saban sürdüm”
22. sabȃ sur: saban sür “saban sür”
23. casganurmȇ: kazganırmen “kazanırım”
Sayfa: 4B
1. caxgandum: kazgandum “kazandım”
2. caxgangil: kazgangıl “kazan”
3. ydis: ıdış “giriş; (giriş için) izin”
4. ydimen: ıdı[r]men ‣ ıyı[r]men “gönderirim”
5. ydim: ıdım “gönderdim”
6. ymaga: ımaga “göndermek için; içeri almak için”
1. caxgandum: kazgandum “kazandım”
2. caxgangil: kazgangıl “kazan”
3. ydis: ıdış “giriş; (giriş için) izin”
4. ydimen: ıdı[r]men ‣ ıyı[r]men “gönderirim”
5. ydim: ıdım “gönderdim”
6. ymaga: ımaga “göndermek için; içeri almak için”
7. sagetlanurmȇ: sagıtlanurmen “silahlanırım”
8. sagetlȃdum: sagıtlandum “silahlandım”
9. sagetlangil: sagıtlangıl “silahlan”
10. sȯunçlarmen: sö[v]ünçlärmen “sevindiririm, müjdelerim; haber veririm, bildiririm” (Lat. annunco)
8. sagetlȃdum: sagıtlandum “silahlandım”
9. sagetlangil: sagıtlangıl “silahlan”
10. sȯunçlarmen: sö[v]ünçlärmen “sevindiririm, müjdelerim; haber veririm, bildiririm” (Lat. annunco)
11. zagarmȇ: çaḫarmen “dava ederim, şikayetçi olurum” (Lat. accusare)
12. zagatim: çaḫtım “dava ettim, şikayetçi oldum”
13. zackil: çakkıl “dava et, şikayetçi ol”
14. zacmach: çakmak “dava, şikayet”
12. zagatim: çaḫtım “dava ettim, şikayetçi oldum”
13. zackil: çakkıl “dava et, şikayetçi ol”
14. zacmach: çakmak “dava, şikayet”
15. ouraturmȇ ‹sagȋdiremȇ›: övrätürmen, sagındıremen ‣ sagındıramen “öğretirim, nasihat ederim” (Lat. admonere)
16. ouratȗ ‹sagindum›: övrät[t]üm sagın[dır]dum “öğrettim, nasihat ettim”
17. ourat ‹sagingil›: övrät sagın[dır]gıl “öğret, nasihat et”
16. ouratȗ ‹sagindum›: övrät[t]üm sagın[dır]dum “öğrettim, nasihat ettim”
17. ourat ‹sagingil›: övrät sagın[dır]gıl “öğret, nasihat et”
18. ouratimac ‹saganmac memoria›: övrätimäk “öğretme”, saganmak “hafıza, bellek”
19. saget: sagıt “silah”
20. kamlik etermȇ: kamlık etermen “kehanette bulunurum” (Lat. adiuinare)
21. ranzilic etarmȇ: rançılık etärmen “kehanette bulunurum”
19. saget: sagıt “silah”
20. kamlik etermȇ: kamlık etermen “kehanette bulunurum” (Lat. adiuinare)
21. ranzilic etarmȇ: rançılık etärmen “kehanette bulunurum”
22. Granzilic ettin: rançılık ettin ‣ ettim “kehanette bulundum”
23. ranzilic ethil: rançılık ethil ‣ etkil (?) “kehanette bulun”
24. kam katun kisi dir: kam katun kişi dir “(o bir) kadın şamandır”
23. ranzilic ethil: rançılık ethil ‣ etkil (?) “kehanette bulun”
24. kam katun kisi dir: kam katun kişi dir “(o bir) kadın şamandır”
Sayfa: 5B
1. sockarmȇ: sökärmen “söverim, küfrederim”
2. søctum: söktüm “sövdüm, küfrettim”
3. søchul: sök[k]ül “söv, küfret”
4. søcmac: sökmäk “küfür, sövme”
5. yaraᶻsuirmȇ: yaraşşırmen “uyarım; hemfikirim” (Lat. concordare)
5. yarastim: yaraştım “uydum, hemfikirdim”
1. sockarmȇ: sökärmen “söverim, küfrederim”
2. søctum: söktüm “sövdüm, küfrettim”
3. søchul: sök[k]ül “söv, küfret”
4. søcmac: sökmäk “küfür, sövme”
5. yaraᶻsuirmȇ: yaraşşırmen “uyarım; hemfikirim” (Lat. concordare)
5. yarastim: yaraştım “uydum, hemfikirdim”
6. yarastim: yaraştım “uydum, hemfikirdim”
7. yarasztirgil: yaraştırgıl “uy, uygun ol”
8. yarasmac: yaraşmak “uygunluk”
9. yaĩlurmȇ: yarılurmen “yarılırım”
10. yaĩldum: yarıldum “yarıldım”
11. yarelgil: yarılgıl “yarıl”
12. yaĩlmac: yarılmak “yarılmak”
7. yarasztirgil: yaraştırgıl “uy, uygun ol”
8. yarasmac: yaraşmak “uygunluk”
9. yaĩlurmȇ: yarılurmen “yarılırım”
10. yaĩldum: yarıldum “yarıldım”
11. yarelgil: yarılgıl “yarıl”
12. yaĩlmac: yarılmak “yarılmak”
13. chezchiruirme | […]: kıçkırırme[n] “bağırırım, seslenirim”
14. chezchirdun: kıçkırdun ‣ kıçkırdum “bağırdım, seslendim”
15. chezchir: kıçkır “bağır, seslen”
16. chezchirmac: kıçkırmak “bağırtı, çağırtı”
17. buxarmȇ: buzarmen “yıkarım, bozarım” (Lat. destruere)
14. chezchirdun: kıçkırdun ‣ kıçkırdum “bağırdım, seslendim”
15. chezchir: kıçkır “bağır, seslen”
16. chezchirmac: kıçkırmak “bağırtı, çağırtı”
17. buxarmȇ: buzarmen “yıkarım, bozarım” (Lat. destruere)
18. buxdum: buzdum “yıktım, bozdum”
19. busgil: buzgıl “yık, boz”
20. azsarmen: aşşarmen “yemek yerim”
21. azsardim: aşşardım ‣ aşşadım “yemek yedim”
22. assa: aşşa “yemek ye”
23. as: aş “aş, yemek”
19. busgil: buzgıl “yık, boz”
20. azsarmen: aşşarmen “yemek yerim”
21. azsardim: aşşardım ‣ aşşadım “yemek yedim”
22. assa: aşşa “yemek ye”
23. as: aş “aş, yemek”
Sayfa: 6A
1. saclarmȇ: saklarmen “korurum, gözetirim” (Lat. custodire)
2. saclardum: saklardum ‣ sakladum “korudum, gözettim”
3. sacla: sakla “koru, gözet”
4. saclamac: saklamak “koruma, gözetme”
5. saclanurmȇ: saklanurmen “sakınırım” (Lat. cauere)
1. saclarmȇ: saklarmen “korurum, gözetirim” (Lat. custodire)
2. saclardum: saklardum ‣ sakladum “korudum, gözettim”
3. sacla: sakla “koru, gözet”
4. saclamac: saklamak “koruma, gözetme”
5. saclanurmȇ: saklanurmen “sakınırım” (Lat. cauere)
6. saclandum: saklandum “sakındım”
7. saclan: saklan “sakın”
8. tuzarmȇ vel gigkilurmȇ: tüşärmen veya yıkılurmen (cıkılurmen?) “düşerim”
9. tustum vel gigkildum: tüştüm veya yıkıldum (cıkıldum?) “düştüm”
10. tus vel gigil ‹slese lube lete›: tüş veya yıḫıl “düş”
7. saclan: saklan “sakın”
8. tuzarmȇ vel gigkilurmȇ: tüşärmen veya yıkılurmen (cıkılurmen?) “düşerim”
9. tustum vel gigkildum: tüştüm veya yıkıldum (cıkıldum?) “düştüm”
10. tus vel gigil ‹slese lube lete›: tüş veya yıḫıl “düş”
11. yugururmȇ: yügürürmen “hızlı yürürüm, koşarım”
12. yugurdȗ: yügürdüm “hızlı yürüdüm, koştum”
13. yugur: yügür “hızlı yürü, koş”
14. yugurmac: yügürmäk “koşma”
15. yrlarmȇ: ırlarmen “şarkı söylerim”
16. yrladim: ırladım “şarkı söyledim”
12. yugurdȗ: yügürdüm “hızlı yürüdüm, koştum”
13. yugur: yügür “hızlı yürü, koş”
14. yugurmac: yügürmäk “koşma”
15. yrlarmȇ: ırlarmen “şarkı söylerim”
16. yrladim: ırladım “şarkı söyledim”
17. yrlagil: ırlagıl “şarkı söyle"
18. yr: ır “şarkı”
19. yusxaclarmȇ: yuzzaklarmen “kilitlerim”
20. yuxacladum: yuzakladum “kilitledim
21. yuxacla: yuzakla “kilitle”
22. yusxac: yuzzak “kilit”
23. azchuz: açkuç “anahtar”
18. yr: ır “şarkı”
19. yusxaclarmȇ: yuzzaklarmen “kilitlerim”
20. yuxacladum: yuzakladum “kilitledim
21. yuxacla: yuzakla “kilitle”
22. yusxac: yuzzak “kilit”
23. azchuz: açkuç “anahtar”
24. ayltartarmȇ: a[y]ıl–tartarmen “kolan takarım”
25. ayltartȗ: a[y]ıl–tart[t]um “kolan taktım”
26. ayl vel colan: a[y]ıl veya kolan “kemer, kolan”
25. ayltartȗ: a[y]ıl–tart[t]um “kolan taktım”
26. ayl vel colan: a[y]ıl veya kolan “kemer, kolan”
Sayfa: 6B
1. cȏgul azarmȇ: köngül açarmen “avuturum, yatıştırırım”
2. congul azatim: köngül açatım ‣ açtım “avuttum, yatıştırdım”
3. congul az: köngül aç “avut, yatıştır”
4. congul azmac: köngül açmak “avutma, yatıştırma”
1. cȏgul azarmȇ: köngül açarmen “avuturum, yatıştırırım”
2. congul azatim: köngül açatım ‣ açtım “avuttum, yatıştırdım”
3. congul az: köngül aç “avut, yatıştır”
4. congul azmac: köngül açmak “avutma, yatıştırma”
5. chengas berumȇ: kengäş berümen “öğüt veririm, fikir veririm”
6. chengas berdum: kengäş berdüm “öğüt verdim, fikir verdim”
7. chengas ber: kengäş ber “öğüt ver, fikir ver”
8. chengas: kengäş “ögüt, fikir”
9. tamam etarmen: tamam etärmen “tamamlarım”
6. chengas berdum: kengäş berdüm “öğüt verdim, fikir verdim”
7. chengas ber: kengäş ber “öğüt ver, fikir ver”
8. chengas: kengäş “ögüt, fikir”
9. tamam etarmen: tamam etärmen “tamamlarım”
10. tamam ettim: tamam ettim “tamamladım”
11. tamam ethil: tamam etkil “tamamla”
12. tamam: tamam “tamam, eksiksiz”
13. bizsuiturmȇ: bişşitürmen ‣ bişşirürmen “pişiririm” Bkz. (53), DRIMBA, 25-26 bu kelimeyi (ouruin: ) owruyın okumuştur.
14. bisuirdum: bişirdüm “pişirdim”
11. tamam ethil: tamam etkil “tamamla”
12. tamam: tamam “tamam, eksiksiz”
13. bizsuiturmȇ: bişşitürmen ‣ bişşirürmen “pişiririm” Bkz. (53), DRIMBA, 25-26 bu kelimeyi (ouruin: ) owruyın okumuştur.
14. bisuirdum: bişirdüm “pişirdim”
15. bisuir: bişir “pişir”
16. bagerzi: baḫırçı “aşçı”
17. as̸ bisurgȃ eu: aş bişürgän ev “mutfak”
18. tigilurmȇ: tıyılurmen “son bulurum, kesilirim, dinerim”
19. tigildum: tıyıldum “son buldum, kesildim, dindim”
20. tigil: tıyıl “son bul, kesil, din”
16. bagerzi: baḫırçı “aşçı”
17. as̸ bisurgȃ eu: aş bişürgän ev “mutfak”
18. tigilurmȇ: tıyılurmen “son bulurum, kesilirim, dinerim”
19. tigildum: tıyıldum “son buldum, kesildim, dindim”
20. tigil: tıyıl “son bul, kesil, din”
21. jurȗlarmȇ: curumlarmen “ceza veririm, hüküm vermek”
22. jurȗladum: curumladum “ceza verdim”
23. jurȗla: curumla “ceza ver”
24. jurȗ: curum “ceza”
22. jurȗladum: curumladum “ceza verdim”
23. jurȗla: curumla “ceza ver”
24. jurȗ: curum “ceza”
25. etic cheyarmȇ: etik keyärmen “ayakkabı giyerim”
26. etic cheydim: etik keydim “ayakkabı giydim”
27. etic chey: etik key “ayakkabı giy”
28. etic: etik “ayakkabı”
26. etic cheydim: etik keydim “ayakkabı giydim”
27. etic chey: etik key “ayakkabı giy”
28. etic: etik “ayakkabı”
Sayfa: 7A
1. tutarmȇ: tutarmen “tutarım”
2. tutum: tut[t]um “tuttum”
3. tut: tut “tut”
4. tutchum: tutkum ‣ tutkun “esir, hapis”
5. sagenurmȇ: sagınurmen “düşünürüm”
6. sagendum: sagındum “düşündüm”
7. sangȇgil: sangıngıl ‣ sagıngıl “düşün”
8. sagenz: sagınç “düşünce”
1. tutarmȇ: tutarmen “tutarım”
2. tutum: tut[t]um “tuttum”
3. tut: tut “tut”
4. tutchum: tutkum ‣ tutkun “esir, hapis”
5. sagenurmȇ: sagınurmen “düşünürüm”
6. sagendum: sagındum “düşündüm”
7. sangȇgil: sangıngıl ‣ sagıngıl “düşün”
8. sagenz: sagınç “düşünce”
9. ulgay[.]uirmȇ: ulgayırmen “büyürüm”
10. ulgaydum: ulgaydum “büyüdüm”
11. ulgaygil: ulgaygıl “büyü”
12. alisirmȇ ‹yest minayiu›: alışırmen “değiş tokuş ederim, takas ederim”
13. alistum: alıştum “değiş tokuş ettim, takas ettim”
10. ulgaydum: ulgaydum “büyüdüm”
11. ulgaygil: ulgaygıl “büyü”
12. alisirmȇ ‹yest minayiu›: alışırmen “değiş tokuş ederim, takas ederim”
13. alistum: alıştum “değiş tokuş ettim, takas ettim”
14. alischil ‹mineyse›: alışḫıl “değiş tokuş et, takas et”
15. alisturmac: alışturmak “değiş tokuş, takas, alışveriş”
16. zourayururmȇ: çövrä–yürürmen “etrafında dolaşırım, etrafında dönerim”
15. alisturmac: alışturmak “değiş tokuş, takas, alışveriş”
16. zourayururmȇ: çövrä–yürürmen “etrafında dolaşırım, etrafında dönerim”
17. zoura yururdum: çövrä yürürdüm ‣ yürüdüm “etrafında dolaştım, etrafında döndüm”
18. zoura ẓụṛ iurgil: çövrä yürgil “etrafında dolaş, etrafında dön”
19. zoura: çövrä “çevre, dolay”
20. yaxuc: yazuk “suç, günah”
21. yaxuclamis: yazuklamış “günahkar”
18. zoura ẓụṛ iurgil: çövrä yürgil “etrafında dolaş, etrafında dön”
19. zoura: çövrä “çevre, dolay”
20. yaxuc: yazuk “suç, günah”
21. yaxuclamis: yazuklamış “günahkar”
22. inanurmȇ: ınanurmen “inanırım”
23. inȃdum: ınandum “inandım”
24. inȃgil: ınangıl “inan”
25. inȃmac: ınanmak “inanç”
26. inȃgaan: ınangaan “inanan, inançlı, inanlı”
27. gichrarberurmȇn: yikrar–berürmen “itiraf ederim”
28. gicrar berdim: yikrar berdim “itiraf ettim”
23. inȃdum: ınandum “inandım”
24. inȃgil: ınangıl “inan”
25. inȃmac: ınanmak “inanç”
26. inȃgaan: ınangaan “inanan, inançlı, inanlı”
27. gichrarberurmȇn: yikrar–berürmen “itiraf ederim”
28. gicrar berdim: yikrar berdim “itiraf ettim”
Sayfa: 7B
1. yichrar bergil: yikrar bergil “itiraf et”
2. ỵ c̣aṛ ̣ ‹gichrar berdi›: yikrar berdi “itiraf etti”
3. tanirmȇ: tanırmen “tanırım, bilirim”
4. tanidum: tanıdum “tanıdım, bildim”
5. tanigil: tanıgıl “tanı, bil”
6. tanimac: tanımak “tanıma, bilgi”
1. yichrar bergil: yikrar bergil “itiraf et”
2. ỵ c̣aṛ ̣ ‹gichrar berdi›: yikrar berdi “itiraf etti”
3. tanirmȇ: tanırmen “tanırım, bilirim”
4. tanidum: tanıdum “tanıdım, bildim”
5. tanigil: tanıgıl “tanı, bil”
6. tanimac: tanımak “tanıma, bilgi”
7. zan: çan ‣ gam “endişe, kaygı, tasa” (Lat. cura, Far. gan ‣ gam)
8. congul açirgamach: köngül açırgamak “pişmanlık”
9. yaparmȇ: yaparmen “örterim”
10. yaptim: yaptım “örttüm”
11. yapchil: yapḫıl “ört”
12. yapchiz: yapḫıç “kapak, örtü”
8. congul açirgamach: köngül açırgamak “pişmanlık”
9. yaparmȇ: yaparmen “örterim”
10. yaptim: yaptım “örttüm”
11. yapchil: yapḫıl “ört”
12. yapchiz: yapḫıç “kapak, örtü”
13. ‹usattirmen›: uzattırmen “yöneltirim, gönderirim”
14. ‹usattim›: uzattım “yönelttim, gönderdim”
15. oguturmȇ: oḫuturmen 79 “eğitirim, yetiştiririm”
79 EDPT, bu kelimeyi oqıt- madde başı altında ogut- olarak vermektedir.
14. ‹usattim›: uzattım “yönelttim, gönderdim”
15. oguturmȇ: oḫuturmen 79 “eğitirim, yetiştiririm”
79 EDPT, bu kelimeyi oqıt- madde başı altında ogut- olarak vermektedir.
16. oguttum: oḫuttum “eğittim, yetiştirdim”
17. ogutchil: oḫutḫıl “eğit, yetiştir”
18. souascurmȇ: sovaşkurmen ‣ sovaşurmen “kavga ederim”
19. jolga jururmȇ: yolga yürürmen “yola koyulurum, yola çıkarım”
20. jolga jurdȗ: yolga yürdüm “yola çıktım”
17. ogutchil: oḫutḫıl “eğit, yetiştir”
18. souascurmȇ: sovaşkurmen ‣ sovaşurmen “kavga ederim”
19. jolga jururmȇ: yolga yürürmen “yola koyulurum, yola çıkarım”
20. jolga jurdȗ: yolga yürdüm “yola çıktım”
Sayfa: 8A
1. jolga jur: yolga yür “yola çık”
2. jol: yol “yol, yolculuk”
3. issinurmen: issinürmen “ısınırım”
4. issilic: issilik “sıcaklık”
5. tanlarmȇ: tanlarmen 80 ‣ tanglarmen “seçerim” (Lat. cernere)
80 Krş. KMT tangıla- ~ tangla- “seçmek, ayıklamak”.
1. jolga jur: yolga yür “yola çık”
2. jol: yol “yol, yolculuk”
3. issinurmen: issinürmen “ısınırım”
4. issilic: issilik “sıcaklık”
5. tanlarmȇ: tanlarmen 80 ‣ tanglarmen “seçerim” (Lat. cernere)
80 Krş. KMT tangıla- ~ tangla- “seçmek, ayıklamak”.
6. tanladȗ: tanladum ‣ tangladum “seçtim”
7. tanla: tanla ‣ tangla “seç”
8. ticharmȇ: tikärmen “dikerim”
9. tictim: tiktim “diktim”
10. tichil: tik[k]il ~ tikhil “dik”
11. tichmac: tikmäk “dikme (elbise)”
7. tanla: tanla ‣ tangla “seç”
8. ticharmȇ: tikärmen “dikerim”
9. tictim: tiktim “diktim”
10. tichil: tik[k]il ~ tikhil “dik”
11. tichmac: tikmäk “dikme (elbise)”
12. izsanurmȇ: işşänürmen 81 “güvenirim, inanırım, tevekkül ederim”
81 Krş. Kar. işan- “inanmak” < işen-. Benzer bir örnek, Kar. biyan- < CC biyen- < T begen- değişimde de görülmektedir. Bu yüzden Ko. Wb.’in Kar. şekli öne sürerek ışan- okuması kabul edilemez.
81 Krş. Kar. işan- “inanmak” < işen-. Benzer bir örnek, Kar. biyan- < CC biyen- < T begen- değişimde de görülmektedir. Bu yüzden Ko. Wb.’in Kar. şekli öne sürerek ışan- okuması kabul edilemez.
13. izzandum: işşändüm “güvendim, inandım”
14. izzangil: işşängil “güven, inan”
15. izsanmac: işşänmäk “güven, inanç”
14. izzangil: işşängil “güven, inan”
15. izsanmac: işşänmäk “güven, inanç”
Sayfa: 8B
1. susarmȇ ‹ich sye›: süzärmen “süzerim”
2. suxdum ‹ich sey›: süzdüm “süzdüm”
3. ascaundarmȇ: aşka–ündärmen “yemeğe çağırırım”
4. toyga undadȗ: toyga ündädüm “şölene çağırdım”
5. toyga unda: toyga ündä “şölene çağır”
6. toy: toy “şölen, şenlik”
1. susarmȇ ‹ich sye›: süzärmen “süzerim”
2. suxdum ‹ich sey›: süzdüm “süzdüm”
3. ascaundarmȇ: aşka–ündärmen “yemeğe çağırırım”
4. toyga undadȗ: toyga ündädüm “şölene çağırdım”
5. toyga unda: toyga ündä “şölene çağır”
6. toy: toy “şölen, şenlik”
7. ‹sohlanirmȇ›: sohlanırmen “arzularım”
8. yaratchan: yaratḫan “yaradan”
9. yaratmac: yaratmak “yaratma”
10. esich[..] 82 japarmȇ: eşik[ni] yaparmen “kapıyı kapatırım”
82 -ni hecesi siliktir.
11. esichnj japtim: eşikni yaptım “kapıyı kapattım”
8. yaratchan: yaratḫan “yaradan”
9. yaratmac: yaratmak “yaratma”
10. esich[..] 82 japarmȇ: eşik[ni] yaparmen “kapıyı kapatırım”
82 -ni hecesi siliktir.
11. esichnj japtim: eşikni yaptım “kapıyı kapattım”
12. esichnj jap: eşikni yap “kapıyı kapat”
13. zoplarmȇ: çöplärmen 83 “toplarım”
83 Krş. Kar. çöple- “toplamak”. Ko. Wb. çopla- okumuştur. Ko. Wb.’in varsaydığı t- » ç- değişimini, Codex Cumanicus’ta başka örneği olmadığı için kabul edemiyoruz.
13. zoplarmȇ: çöplärmen 83 “toplarım”
83 Krş. Kar. çöple- “toplamak”. Ko. Wb. çopla- okumuştur. Ko. Wb.’in varsaydığı t- » ç- değişimini, Codex Cumanicus’ta başka örneği olmadığı için kabul edemiyoruz.
14. zopladum: çöplädüm “topladım”
15. zopla: çöplä “topla”
16. cuyrug: kuyruḫ “kuyruk”
17. boyn: bo[y]ın “boyun”
18. bisuirmis: bişirmiş “pişmiş”
19. ‹batirrimȇ›: batırrımen “saklarım”
20. ‹batirdim›: batırdım “sakladım”
15. zopla: çöplä “topla”
16. cuyrug: kuyruḫ “kuyruk”
17. boyn: bo[y]ın “boyun”
18. bisuirmis: bişirmiş “pişmiş”
19. ‹batirrimȇ›: batırrımen “saklarım”
20. ‹batirdim›: batırdım “sakladım”
21. ‹batirmaga›: batırmaga “saklamaya, saklamak için”
22. ‹yiarmȇ jomdarimȇ›: yı[y]armen “toplarım, yığarım”, yomdarımen “toplarım”
22. ‹yiarmȇ jomdarimȇ›: yı[y]armen “toplarım, yığarım”, yomdarımen “toplarım”
23. ‹iydim jomdardim›: yıdım 84 “yığdım”, yomdardım “topladım”
84 CC yı(y)- ( < ET yıg-) fiili, geniş zaman çekiminde yıy-, geçmiş zaman çekiminde yı- şeklindedir.
24. ‹boyiow›: boyow “boya” (Alm. varbe)
84 CC yı(y)- ( < ET yıg-) fiili, geniş zaman çekiminde yıy-, geçmiş zaman çekiminde yı- şeklindedir.
24. ‹boyiow›: boyow “boya” (Alm. varbe)
25. ‹iycharmȇ ich velle›: yıkarmen “yıkarım”
26. ‹iomucti jildi›: yomuktı “toplandı, bir araya geldi”, yıldı “toplandı, yığıldı”
27. ‹iychte vellete›: yıktı “yıktı, devirdi”
26. ‹iomucti jildi›: yomuktı “toplandı, bir araya geldi”, yıldı “toplandı, yığıldı”
27. ‹iychte vellete›: yıktı “yıktı, devirdi”
Sayfa: 9A
1. berumȇ: berümen “veririm”
2. berdum: berdüm “verdim”
3. ber: ber “ver”
4. bageslarmȇ: bagışlarmen “hediye ederim, bağışlarım”
5. bagesladum: bagışladum “hediye ettim”
6. bagesla: bagışla “hediye et”
7. bages: bagış “hediye, bağış”
1. berumȇ: berümen “veririm”
2. berdum: berdüm “verdim”
3. ber: ber “ver”
4. bageslarmȇ: bagışlarmen “hediye ederim, bağışlarım”
5. bagesladum: bagışladum “hediye ettim”
6. bagesla: bagışla “hediye et”
7. bages: bagış “hediye, bağış”
8. ouratũmȇ: övrätürmen “öğretirim”
9. ouratum: övrät[t]üm “öğrettim”
10. ourat: övrät “öğret”
11. osta: osta “usta, üstad”
12. coarmen: ko[y]armen “koyarım, bırakırım”
13. coydum: koydum “koydum, bıraktım”
14. coygil: koygıl “koy, bırak”
9. ouratum: övrät[t]üm “öğrettim”
10. ourat: övrät “öğret”
11. osta: osta “usta, üstad”
12. coarmen: ko[y]armen “koyarım, bırakırım”
13. coydum: koydum “koydum, bıraktım”
14. coygil: koygıl “koy, bırak”
15. coygan chisi: koygan kişi “koyup bırakan kişi”
16. uiurmȇ: uyurmen “uyurum”
17. uyurdum: uyurdum ‣ uyudum “uyudum”
18. uyugil: uyugıl “uyu”
19. yarasur: yaraşur “yaraşırım, layıkım”
20. yarasti: yaraştı “yaraştı, uydu”
21. agrurmem: agrurmen “agrım var”
16. uiurmȇ: uyurmen “uyurum”
17. uyurdum: uyurdum ‣ uyudum “uyudum”
18. uyugil: uyugıl “uyu”
19. yarasur: yaraşur “yaraşırım, layıkım”
20. yarasti: yaraştı “yaraştı, uydu”
21. agrurmem: agrurmen “agrım var”
Not: Kitap İtalya-Vatikan'da korunmaktadır, Latin dili ve Alfabesiyle yazılıdır, C>K okunur.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
