اين مطلب درسال١٣٢٣خ توسط استاد #كسروى در #ايران منتشرشده:
"يكى از سخنانيكه از سى و چندسال پيش در ايران (وهمچنين در جاهايي ديگر )پيداشده وهنوز پايان نپذيرفته
گفتگو از رو گرفتن زنهاست.
همه ميدانيم كه زنهاى شهرنشين مسلمان،چه در ايران وچه دركشورهاي ديگر،تاچندسال پيش روميگرفتند/
١/٢٠
"يكى از سخنانيكه از سى و چندسال پيش در ايران (وهمچنين در جاهايي ديگر )پيداشده وهنوز پايان نپذيرفته
گفتگو از رو گرفتن زنهاست.
همه ميدانيم كه زنهاى شهرنشين مسلمان،چه در ايران وچه دركشورهاي ديگر،تاچندسال پيش روميگرفتند/
١/٢٠
٢)
و خود را از مردان بيگانه (يا بگفته خودشان : نامحرم) پوشيده ميداشتند . باين معنى كه چون ميخواستند از خانه بيرون
آيند و يا بنزد مرد بيگانه اى روند سر تا پاى خود را با چادرى سياه يا با رنگ ديگر مى پوشانيدند و روبندى يا پيچه اى برو انداخته روى خود را با آن مى نهفتند./
و خود را از مردان بيگانه (يا بگفته خودشان : نامحرم) پوشيده ميداشتند . باين معنى كه چون ميخواستند از خانه بيرون
آيند و يا بنزد مرد بيگانه اى روند سر تا پاى خود را با چادرى سياه يا با رنگ ديگر مى پوشانيدند و روبندى يا پيچه اى برو انداخته روى خود را با آن مى نهفتند./
٣)
در ايران تا بيست و سى سال پيش يك گونه جورابهاي بسيار بلند هم ميان زنان رواج ميداشت كه از پارچه ميدوختند و آنرا «چاقچور»ميناميدند.
اين عادتى بوده كه قرنهاي دراز در اين كشور رواج ميداشت . چه مردان و چه خود زنان باين عادت چندان ارج
گزاردندى و دلبستگي نشان دادندى كه/
در ايران تا بيست و سى سال پيش يك گونه جورابهاي بسيار بلند هم ميان زنان رواج ميداشت كه از پارچه ميدوختند و آنرا «چاقچور»ميناميدند.
اين عادتى بوده كه قرنهاي دراز در اين كشور رواج ميداشت . چه مردان و چه خود زنان باين عادت چندان ارج
گزاردندى و دلبستگي نشان دادندى كه/
٤)
اگر زنى اندك سستى در رو گرفتن و تن خود پوشانيدن نشان دادى او را بزبانها انداختندى و «نانجيب و بى حيا» شناختندى. بارها دو همسايه يا دو برادر با هم پيكار كردندي بر سر آنكه يكى به زن آن ديگرى نگاه كرده و رويش را ديده!
دخترها را از ٩سالگى برو گرفتن واداشتندى. /
اگر زنى اندك سستى در رو گرفتن و تن خود پوشانيدن نشان دادى او را بزبانها انداختندى و «نانجيب و بى حيا» شناختندى. بارها دو همسايه يا دو برادر با هم پيكار كردندي بر سر آنكه يكى به زن آن ديگرى نگاه كرده و رويش را ديده!
دخترها را از ٩سالگى برو گرفتن واداشتندى. /
٥)
پافشارى ايرانيان درين زمينه تا آنجا ميبودكه چون در ايران جنبش مشروطه برخاست و ملايان ودرباريان با آن دشمنى نموده و ايستادگى نشان ميدادند،اينان براى آنكه مردم را بتكان آورند و برآغالانند چنين ميگفتند:
اين لامذهبها امروزميگويند مشروطه شويم!فرداهم خواهندگفت روهاى زنهاتان بازكنيد!
پافشارى ايرانيان درين زمينه تا آنجا ميبودكه چون در ايران جنبش مشروطه برخاست و ملايان ودرباريان با آن دشمنى نموده و ايستادگى نشان ميدادند،اينان براى آنكه مردم را بتكان آورند و برآغالانند چنين ميگفتند:
اين لامذهبها امروزميگويند مشروطه شويم!فرداهم خواهندگفت روهاى زنهاتان بازكنيد!
٦)
اين سخن كار خودرا ميكرد و گروهي از مردم تنها بهمين شوند(دليل) با مشروطه دشمنى مينمودند.
در سال يكم يا دوم مشروطه در تبريز "ميرزا سيدحسين خان عدالت"كه از پيشاهنگان آزاديخواهى بشمار ميرفت، روزنامه كوچكى بازبان تركى، بنام "صحبت" مينوشت. در يكى از شماره هاى آن گفتارى/
اين سخن كار خودرا ميكرد و گروهي از مردم تنها بهمين شوند(دليل) با مشروطه دشمنى مينمودند.
در سال يكم يا دوم مشروطه در تبريز "ميرزا سيدحسين خان عدالت"كه از پيشاهنگان آزاديخواهى بشمار ميرفت، روزنامه كوچكى بازبان تركى، بنام "صحبت" مينوشت. در يكى از شماره هاى آن گفتارى/
٧)
زير عنوان"كج قابرقا"(دنده كج) نوشته
بشوخيهايي پرداخته بود كه خدا زن را (حوا را) از دنده كج آدم آفريده، و درميان سخن فهمانده بود كه ما
نيز بايد به زنهاى خود ارج گزاريم و آنها را در زندگاني همراه گردانيده به انجمنها و نشستها بياوريم.
از همين چند جمله آشوبى بزرگ برپا گرديد!/
زير عنوان"كج قابرقا"(دنده كج) نوشته
بشوخيهايي پرداخته بود كه خدا زن را (حوا را) از دنده كج آدم آفريده، و درميان سخن فهمانده بود كه ما
نيز بايد به زنهاى خود ارج گزاريم و آنها را در زندگاني همراه گردانيده به انجمنها و نشستها بياوريم.
از همين چند جمله آشوبى بزرگ برپا گرديد!/
٨)
مردم بازار را بستند و به هايهوى برخاستند. انجمن ايالتى ناچار شد سيدحسين خان را از تبريز بيرون
گرداند. اين بود اندازه رميدگى مردم از شنيدن نام #آزادى و روبازى زنان!
با اينحال ازهمان سالهاى نخست مشروطه اين گفتگو درميان ميبود . مشروطه طلبان كه بيشترشان نيكخواه اين كشور ميبودند/
مردم بازار را بستند و به هايهوى برخاستند. انجمن ايالتى ناچار شد سيدحسين خان را از تبريز بيرون
گرداند. اين بود اندازه رميدگى مردم از شنيدن نام #آزادى و روبازى زنان!
با اينحال ازهمان سالهاى نخست مشروطه اين گفتگو درميان ميبود . مشروطه طلبان كه بيشترشان نيكخواه اين كشور ميبودند/
٩)
زيان آن چادر و چاقچور را دريافته آرزوى برداشته شدن آن را ميداشتند . گاهى در روزنامه ها درميان سخن جمله هايى درآن زمينه ميگنجانيدند و در بزمها آشكاره گفتگو ميكردند . چيزيكه هست برخى از آنان دلداده اروپا بوده، بيش ازهمه، پيروى از زنهاى اروپايى را ميخواستند كه ميبايد گفت: جز/
زيان آن چادر و چاقچور را دريافته آرزوى برداشته شدن آن را ميداشتند . گاهى در روزنامه ها درميان سخن جمله هايى درآن زمينه ميگنجانيدند و در بزمها آشكاره گفتگو ميكردند . چيزيكه هست برخى از آنان دلداده اروپا بوده، بيش ازهمه، پيروى از زنهاى اروپايى را ميخواستند كه ميبايد گفت: جز/
١٠)
تندروي نميبود.
سالها گفتگو ميرفت و كم كم گوشها پُرميشد و رميدگى مردم كمتر ميگرديد.
در آن ميان دبستانهاى دخترانه
برپاگرديد و بسيارى از دختران درس خواندند و اينان خودشان هوادار روبازى گرديدند . در روزنامه ها سخنان آشكار نوشته شد و رميدگى بيكبار ازميان رفت. بلكه بايد گفت:/
تندروي نميبود.
سالها گفتگو ميرفت و كم كم گوشها پُرميشد و رميدگى مردم كمتر ميگرديد.
در آن ميان دبستانهاى دخترانه
برپاگرديد و بسيارى از دختران درس خواندند و اينان خودشان هوادار روبازى گرديدند . در روزنامه ها سخنان آشكار نوشته شد و رميدگى بيكبار ازميان رفت. بلكه بايد گفت:/
١١)
جنبشى بهمين نام، بويژه در تهران، پديد آمد.
درنتيجه اين گفتگوها روگيرى از سختى خود كاست . چاقچور از ميان رفت . روبند جاى خود را به پيچه داد .
بسيارى از زنان با داشتن چادر و پيچه روى خود را نپوشانيدند . ديگران پيروى كرده نيمى را پوشانيده نيمى را بگشادند.
از هرباره جنبش/
جنبشى بهمين نام، بويژه در تهران، پديد آمد.
درنتيجه اين گفتگوها روگيرى از سختى خود كاست . چاقچور از ميان رفت . روبند جاى خود را به پيچه داد .
بسيارى از زنان با داشتن چادر و پيچه روى خود را نپوشانيدند . ديگران پيروى كرده نيمى را پوشانيده نيمى را بگشادند.
از هرباره جنبش/
١٢)
در پيشرفت ميبود تا #رضاشاه در سال ١٣١٥ آخرين گام را برداشته دستور داد از چادر و پيچه جلو گيرند. اگرچه اين كار بى دردسر نگذشت و ملايان و پيروانشان آخرين ايستادگى خود را نشان دادند و در مشهد آشوبى
نيز پديد آمد، ولى رضاشاه باك نداشت و آن ايستادگيها را نيز ازميان برد./
در پيشرفت ميبود تا #رضاشاه در سال ١٣١٥ آخرين گام را برداشته دستور داد از چادر و پيچه جلو گيرند. اگرچه اين كار بى دردسر نگذشت و ملايان و پيروانشان آخرين ايستادگى خود را نشان دادند و در مشهد آشوبى
نيز پديد آمد، ولى رضاشاه باك نداشت و آن ايستادگيها را نيز ازميان برد./
١٣)
درباره #رضاشاه بايد گفت : بسياري از آرمانهاي نيكخواهان #ايران را از بنياد گزاردن بانك ملى، برانداختن
كاپيتولاسيون، يكسان گردانيدن رختها، كشيدن راه آهن و مانند اينها را بانجام رسانيد و يكي از آنها نيز روباز شدن زنان ايران بود.
هرچه هست اين يك كار بزرگ تاريخي بود كه/
درباره #رضاشاه بايد گفت : بسياري از آرمانهاي نيكخواهان #ايران را از بنياد گزاردن بانك ملى، برانداختن
كاپيتولاسيون، يكسان گردانيدن رختها، كشيدن راه آهن و مانند اينها را بانجام رسانيد و يكي از آنها نيز روباز شدن زنان ايران بود.
هرچه هست اين يك كار بزرگ تاريخي بود كه/
١٤)
كه زنهاى #ايران پس از هزارها سال چادر و روبند را بكنار گزاردند و با روهاى باز بكوچه ها و خيابانها درآمدند.
راستست كه اين كار با ناستودگيهايى همراه بود، و بسيارى از زنها و
دخترها اينبار از آنسو تند ميرفتند و از هرباره پيروى از زنهاي اروپا مينمودند، با اينحال رويهم رفته/
كه زنهاى #ايران پس از هزارها سال چادر و روبند را بكنار گزاردند و با روهاى باز بكوچه ها و خيابانها درآمدند.
راستست كه اين كار با ناستودگيهايى همراه بود، و بسيارى از زنها و
دخترها اينبار از آنسو تند ميرفتند و از هرباره پيروى از زنهاي اروپا مينمودند، با اينحال رويهم رفته/
⚠️⚠️
١٥)
پيشآمد ارجدار بزرگي ميبودكه بايستى ارجش شناسند و نگاهش دارند.
ولى چون در ايران يك"سياست بدخواهانه"در كارست وگروهى از وزيران و ديگران كه دسته بزرگ و نيرومندى ميباشند بآن ميكشوند كه اين توده را از هر پيشرفتى بازداشته و درهمين حال آشفنگى و آلودگى كه گرفتارست پايدار گردانند/
١٥)
پيشآمد ارجدار بزرگي ميبودكه بايستى ارجش شناسند و نگاهش دارند.
ولى چون در ايران يك"سياست بدخواهانه"در كارست وگروهى از وزيران و ديگران كه دسته بزرگ و نيرومندى ميباشند بآن ميكشوند كه اين توده را از هر پيشرفتى بازداشته و درهمين حال آشفنگى و آلودگى كه گرفتارست پايدار گردانند/
١٦)
اينست پس از برافتادن #رضاشاه بيشتر كارهاي نيك او را بهم زدند و پس گردانيدند.
از جمله اين كار را نيز بهم زدند كه از يكسو چادر و روبند را آزادگزاردند و از يكسو با دست ملايان زنها را برو گرفتن و چادر
بسركردن برانگيختند . براي اينكار يكي از مجتهدان را كه در زمان رضاشاه،/
اينست پس از برافتادن #رضاشاه بيشتر كارهاي نيك او را بهم زدند و پس گردانيدند.
از جمله اين كار را نيز بهم زدند كه از يكسو چادر و روبند را آزادگزاردند و از يكسو با دست ملايان زنها را برو گرفتن و چادر
بسركردن برانگيختند . براي اينكار يكي از مجتهدان را كه در زمان رضاشاه،/
١٧)
در همان پيشآمد برداشتن چادر و روبند، از #ايران بيرون رانده شده بود، با پذيراييهاى نيمه رسمى بايران آوردند و او دراين باره كوششهايى كرد . سپس براي ملايان روزنامه اي برپا گردانيدند كه پياپى گفتار نويسند و بنام #اسلام زنها را بتوي چادر و چاقچور كشانند.
راستست كه/
در همان پيشآمد برداشتن چادر و روبند، از #ايران بيرون رانده شده بود، با پذيراييهاى نيمه رسمى بايران آوردند و او دراين باره كوششهايى كرد . سپس براي ملايان روزنامه اي برپا گردانيدند كه پياپى گفتار نويسند و بنام #اسلام زنها را بتوي چادر و چاقچور كشانند.
راستست كه/
١٨)
از اين كوششها نتيجه اي كه گمان مي رفت بدست نيامد . زيرا يكدسته بانوان بافهم و دلير ايستادگي نشان دادند. برخى روزنامه ها نيز بزبان آمدند.
آنچه ما در تهران ميبينيم بيش از اين نتيجه پيدا نشده كه برخي پيره زالهاى
ازجهان برگشته و برخى از زنهاى بيسواد و نافهم چادر بسر ميكنند/
از اين كوششها نتيجه اي كه گمان مي رفت بدست نيامد . زيرا يكدسته بانوان بافهم و دلير ايستادگي نشان دادند. برخى روزنامه ها نيز بزبان آمدند.
آنچه ما در تهران ميبينيم بيش از اين نتيجه پيدا نشده كه برخي پيره زالهاى
ازجهان برگشته و برخى از زنهاى بيسواد و نافهم چادر بسر ميكنند/
١٩)
بى آنكه رو گيرند. ولى يك نتيجه بد ديگري پيداشده و آن اينكه از دوتيرگي و دورنگي كه در ميانه پديد آمده هر تيره اي بآن يكى ريشخند ميكند و بد ميگويد. از آنسو برخى كهنه پرستان از #آخوند ها و ديگران فرصت پيدا كرده زبان بدگويى بزنان درسخوانده و نوانديش بازكرده اند./
بى آنكه رو گيرند. ولى يك نتيجه بد ديگري پيداشده و آن اينكه از دوتيرگي و دورنگي كه در ميانه پديد آمده هر تيره اي بآن يكى ريشخند ميكند و بد ميگويد. از آنسو برخى كهنه پرستان از #آخوند ها و ديگران فرصت پيدا كرده زبان بدگويى بزنان درسخوانده و نوانديش بازكرده اند./
٢٠)
اين خود نتيجه بديست و مي توان گفت كه خواست بدخواهان نيز بيش از همه اين بوده است.."
از كتاب "خواهران و دختران ما" اثر خردمند جاويدنام #كسروى
چاپ نخست ١٣٢٣خورشيدى-تهران
صفحات٤ الى٦
نسخهPDFرايگان اين كتاب و باقى آثار ارزشمند اين استاد جانفداى روشنگرى ايرانيان در نت موجودست.
اين خود نتيجه بديست و مي توان گفت كه خواست بدخواهان نيز بيش از همه اين بوده است.."
از كتاب "خواهران و دختران ما" اثر خردمند جاويدنام #كسروى
چاپ نخست ١٣٢٣خورشيدى-تهران
صفحات٤ الى٦
نسخهPDFرايگان اين كتاب و باقى آثار ارزشمند اين استاد جانفداى روشنگرى ايرانيان در نت موجودست.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
