Thread by @jjvvhh

Het draadje vandaag gaat over het begrip 'maskeren'. Een woord wat ik zelf in het Engels ('masking') nog wel eens verwarde met 'een mondmasker dragen' maar dat bleek het niet te betekenen. Maar dat terzijde.

Het begrip komt als ik een beetje rondzoek meer voor bij autisme, maar speelt naar mijn mening ook zeker bij ADHD een grote rol. Het is eigenlijk ook onafhankelijk van de onderliggende diagnose, want het is een algemeen begrip.

Maskeren (of camoufleren) is het 'kunstmatig uitvoeren van gedrag dat sociaal aanvaardbaarder wordt geacht (volgens neurotypische normen) of het verbergen van gedrag dat als sociaal onaanvaardbaar kan worden beschouwd'.

https://twitter.com/jjvvhh/status/1361374221016977409

Mijn hele leven is mij gevraagd om te maskeren. Op de basisschool kreeg ik te horen dat 'als ik extra hard mijn best deed het nog wel goed kon komen, maar dan wel beter stil moest zitten en niet er door heen praten'.

https://twitter.com/jjvvhh/status/1346560257082978305

Het idee was dat ze met nog iets strenger en duidelijker zijn mij wel in het gareel gingen krijgen. En het lukte ze inderdaad om mij zo onder de duim te krijgen dat ik nog zelden er doorheen schreeuwde en de rest 'geen last meer van mij had'.

Ik was 5.

https://twitter.com/jjvvhh/status/1361374216294137858?s=20

Ik deed nooit meer mee, ontplooide mezelf niet, deed niets wat ik leuk vond, toonde geen enthousiame. Maar ik ben kneiterslim dus haalde alsnog goede cijfers, kon in groep 2 al lezen, leerde mezelf alles wel. Dus ik verstoorde de les niet en leerde genoeg dus dat was perfect.

Dat ik mezelf zat op te vreten, elke dag keihard werkte om mezelf te harder haten, helemaal stuk ging aan het proberen te voldoen aan de sociale normen dat maakte niet uit, want ik hield mijn bek, haalde hoge cijfers en leidde de rest niet af. Ideaal.

Ik denk (maar hier begeef ik me op glad ijs) dat het verschil is dat ik als ADHD'er de normen vaak wel zag, maar alles door mijn handen glipte, keihard werkte en alsnog faalde. Als ik het lees dan is het voor mensen met autisme nog een stapje moeilijker om uberhaupt te herkennen.

Dat ik daardoor, zo ontdek ik nu, 30 jaar lang geïnternaliseerd heb dat ik een last ben die voor problemen zorgt, interesseerde niemand. Ik moest beter mijn best doen, want ze vroegen niets geks en ik wilde het gewoon niet. Ik kreeg geen hulp, maar straf.

https://twitter.com/jjvvhh/status/1361374219511226369?s=20

Dat is ook altijd daarna altijd een probleem geweest. Want als ik mezelf was dan was dat sociaal onwenselijk, maar de zombie die ik werd, zonder passies of enthousiame, dat was óók sociaal onwenselijk. Ik moest maar beter leren om mezelf te reguleren om vrienden te hebben.

20 jaar fast forward naar mijn werkzame leven. De situatie blijft eigenlijk precies hetzelfde, alleen had ik inmiddels jarenlange ervaring in het maskeren. En dat ging heel goed, ik kon overkomen als 'normaal' (ja, dit doet pijn om te zeggen😐). Maar het lukte niet.

Ik gaf elke dag 150% om iets van concentratie te houden, kwam doodmoe thuis. Maar mensen komen niet verder dan "maak dit nou gewoon af", "je hoeft alleen maar een lijstje bij te houden" of "zo moeilijk is het niet om even te concenteren". Maskeer nog wat harder aub.

Ik gaf elke week meer dan ik had, was blij als er een dag vrij was zodat de week maar 4 dagen was. Maar 8 uur simpel werk ging mij absoluut niet inspireren, waardoor ik er nooit op kon concentreren, het dus niet goed deed, nog simpelere taken kreeg en nog harder faalde.

Nog steeds had ik geen idee waarom. Ik deed niets geks, deed geen moeilijk werk, werkte niet teveel en verder had ik ook geen bizarre dingen. Maar het lukte niet. En van iedereen van collega's tot vrienden tot de psycholoog hoorde ik dat ik maar harder mijn best moest doen.

Want ik wilde niet, en verpeste het zelf.

Zelfs mijn eerste psycholoog, waar ik een jaar in behandeling was, zei dat. Ik was in behandeling voor sociale angst, moest de protocollaire behandeling volgen door formulieren in te vullen en dingen bij te houden.

En dat lukte niet, want ik gaf al alles elke dag, was al aan het vechten. Maar dat lag aan mij. Na een jaar heeft ze mij verteld dat ik niet beter wilde worden, de behandeling tegenwerkte en er niet genoeg tijd in stopte. Ik werd door de GGZ weggestuurd met 'eigen schuld, sukkel'

En ook vrienden die ik vertelde over hoe het niet goed ging, vertelden dat ik teleurstelde omdat ik er niet genoeg moeite in stak. Dat ik harder mijn best moest doen, meer interesse moest tonen en het maar eens van mij moest komen en tot die tijd geen steun hoefde te verwachten.

Ik mocht wel vertellen hoe ik me voelde, maar niet op momenten xyz. Nog los van het feit dat in dit voorbeeld alle momenten dat we elkaar zagen (weekendjes, vakanties, avondjes uit) uitgesloten waren in de xyz, is het een heel gek verzoek.

Dat ik alleen emoties mag hebben als het sociaal wenselijk is. Het is letterlijk een vraag om altijd te maskeren, keihard te werken om meer aandacht aan anderen te besteden, mezelf te verwaarlozen en die vervelende gevoelens van mij zelf maar op te lossen. Of niet, zoek het uit.

En die "harder je best doen" van de basisschoolleraar, vrienden tot psych betekent maar één ding, ben ik nu achter. Niet: nog harder pushen. Maar: meer maskeren. Beter aan het gewenste plaatje voldoen, verder van jezelf af gaan staan en meer sociaal gewenst gedrag vertonen.

"Harder je best doen" betekent bij ADHD dat je maar minder impulsief moet overkomen, minder snel afgeleid, beter geconcentreerd, meer betrokken, minder onrustig. Want dat is maar vervelend, zonder te maskeren. Alsof het een keus zou zijn, en je er niet in wíl slagen.

Het resultaat van het maskeren is dat ik altijd bezig ben om mezelf te analyseren, omdat mij 29 jaar lang is aangeleerd niet mezelf te zijn maar sociaal wenselijk te gedragen. Dus ben je constant bezig om op jezelf te letten, want dat moet van de wereld.

https://twitter.com/jjvvhh/status/1334594700523810840?s=20

Dan is er nog wel één vraag: waar gaat maskeren over in gedrag dat écht een grens over gaat? Dat niet sociaal een beetje onwenselijk is, maar echt onaangepast gedrag? Tsja, dat is een moeilijke vraag waar ik geen sluitend, elke situatie omvattend antwoord op heb.

Maar, het komt er nu vaak op neer dat de ADHD'er zich maar moet aanpassen, omdat anders anderen zich moeten aanpassen en dat is ongewenst. Dus omdat jezelf aanpassen ongewenst is, moet de ADHD'er zich maar aanpassen. Oh, de hypocrisie 😆

Ik heb nu ingezien dat ik meer tijd moet steken in de mensen die míj willen kennen en wel geïntereseerd zijn geweest de afgelopen tijd. Die ik wel gesproken heb in plaats van mij weg te sturen, ook al was dat natuurlijk digitaal, en ik dan ook aandacht terug kon proberen geven.

Zo, en nu ga ik bier opentrekken. Einde draadje voor vandaag.