Tweet

Kapheros

28 May, 20 tweets, 10 min read

1887’de dönemin Japon İmparatoru Meiji’nin amcası Prens Komatsu İstanbul’a gelir
İstanbul’u ziyaret eden ilk Japon asilzadesi olan Prens’in gördüğü yakın ilgiye teşekkür etmek üzere ertesi yıl Japon hükümeti tarafından sultana büyük Krizantem Nişanı’nın verilmesi kararlaştırıldı

Buna karşılık sultan da Japon imparatoruna bir nişan verecekti.
Bu hediyeleri götürmek için Osmanlı donanmasından bir eğitim gemisinin Japonya’ya gönderilmesi kararlaştırıldı.
Bu seyahate en uygun geminin Ertuğrul olabileceğine karar verildi.

Ertuğrul gemisi, 1863 Ekim ayında denize indirilmiş olan Osmanlı fırkateyni.
Makinesi ve diğer tahrik ekipmanları 1864’te İngiltere’de monte edilmiş.
Ertuğrul 79 metre boyunda, 15,5 metre genişliğinde ve Draftı 8 metre kadardı.

Buhar kazanının kapasitesi 60 tondu.
Aldığı kömürle 10 mil hızla 9 saat seyir yapabiliyordu. Gemi zamanına göre modern araçlarla donatılmış, aydınlatılmasında elektrik kullanılmıştı.
Her şeyi güzeldi fakat can alıcı olan kusuru bordasının çürüklüğüydü.

Ertuğrul Haliçte 11 yıl bir dubaya bağlı kalmış.
Ertuğrul Fırkateyni’nin bu seyahate uygun olmadığı sesleri yükselmeye başlayınca Sultan Abdülhamid , geminin durumu hakkında etraflı bir rapor hazırlanmasını ister.

Raporu hazırlayan teknik komisyon, geminin mükemmel bir tamirat gördüğünü, makinelerinin sağlam, kazanının da üç-dört yıllık bir yolculuğa uygun olduğunu belirtir.
Geminin kumandanlığına ise Miralay Osman Bey tayin edilir.

14 Temmuz 1889’da gemiyi uğurlamak isteyen İstanbul halkı Sarayburnu’na akın eder.
Ertuğrul, 61’i subay ve memur, 548’i er ve erbaş olmak üzere 609 kişilik mürettebatıyla yola çıkar.

Firkateynde sadece bahriye askerleri yoktu. Abdülhamid tarafından bizzat tayin edilmiş bir şair, 25 kişilik bir Bahriye bandosu ve seferi fotoğraflayacak Teğmen Haydar adında bir fotoğrafçı da mürettebat arasındaydı.

İlk arızasını Süveyş kanalında verir.
Güzergahı boyunca çeşitli limanlara uğrayarak seyahat ediyordu.
Fırkateyn, Singapur’a vardığında kafile başkanı Miralay Osman Bey Amiralliğe terfi ettirildi.

Üç ay sürmesi planlanan sefer kaza ve aksilikler sonucu 11 aylık uzun bir yolculuğa dönüşür.
7 Haziran 1890’da Ertuğrul’un son durağı olan Yokohama Limanı’na ulaşılır.
İmparator Komeii, Türk amiralini ve heyetini görkemli bir şekilde karşılar.

Şehir halkının çok büyük ilgisi ve tezahüratı vardır.
Ertuğrul Fırkateyni, Japon sularında kaldığı üç ay boyunca etrafındaki binlerce Japon kayığına 50 kişilik bandosuyla konserler verir.

Sonunda geri dönüş yolculuğu için hazırlıklar tamamlanır.
Yola çıkılacağı gün Japon Deniz Kuvvetlerinin tayfun uyarısına rağmen, Ertuğrul Fırkateyni planlandığı gibi 15 Eylül 1890 tarihinde Yokohama Limanı’ndan ayrılır.

Kalkışta hava koşulları iyi geçer, ancak ertesi gün, akşam saatlerinde güçlenen rüzgar ile birlikte şiddetli dalgalar altında gemi zorlukla ilerliyordu.
40 m (130 ft) yüksekliğindeki mizena direği kırıldı ve sallanarak diğer yelkenlere vurarak ciddi hasara neden oldu

Su kazan dairesinde bulunan kömür depolarına sızdı. Dört gün boyunca mürettebat, yelkenleri yamayarak hasarı onarmaya çalıştı. Ayrıca pompalar yetersiz olduğu için gemiyi en fazla tehlikeye sokan kömür depolarına dolan suyu sürekli olarak kovalarla boşaltmaya çalıştılar.

Deniz suyunun dolması, makine dairesinde bulunan fırınlardan birini söndürdü.
Yeterli itiş gücü olmamasından dolayı hareketsiz kalan gemi, rüzgar ve dalgalarla Kuşimoto'nun doğu sahilindeki tehlikeli kayalara doğru sürüklenmeye başladı.

Ertuğrul Fırkateyni 18 Eylül 1890’da kayalara çarparak battı.
Kazadan sadece 69 denizci kurtulabildi,
Gemi Komutanı Mirliva Osman Paşa da dahil olmak üzere diğer mürettebat öldü.

Yöre halkı, kazadan kurtulanlara büyük yardım ve yakınlık gösterdi.
Torajiro Yamada isimli bir Japon, şehit yakınları ve kazazedeler için yardım kampanyası düzenledi.
Hayatta kalan 69 denizci, Japonya İmparatorunun talimatıyla

Hiei ve Kongo isimli iki askeri gemi ile İstanbul’a gönderildi.
Kazada ölenlerin anısına Kuşimoto’da bir anıt yapıldı.
Kuşimoto’da bir de müze bulunmaktadır. 1974 yılında inşa edilen Türk Müzesiʼnde Ertuğrul Fırkateyni’nin maketi, gemideki asker ve komutanların fotoğrafları,

kişisel eşyaları ve heykelleri bulunmaktadır.

Şehitler arasında Hasan Ali Yücel'in annesi Neyyire Hanım tarafından dedesi ve Can Yücel'in büyük dedesi Kaptan Ali Bey de bulunmaktaydı.