در پرونده #هواپیما_اوکراینی اگر ادعای استفاده از #سپر_انسانی ثابت شود، غیرعمدبودنِ سرنگونی هم خودبه‌خود ثابت خواهد شد. سپر انسانی از اقسام جنایت جنگی است، به این معنا: غیرنظامیان به‌گونه‌ای در فضای مستعد درگیری جا داده شوند که دشمن از بیم اینکه غیرنظامیان را بزند و مجرم شناخته/۱
شود، اساساً از هرگونه عملیات نظامی منصرف گردد. حال اگر فرض کنیم در قضیه #هواپیما_اوکراینی نیروهای نظامی #ایران عمداً آسمان را کلییر نکرده‌اند تا نوعی #سپر_انسانی در برابر حملات احتمالی آمریکا در پاسخ به زدنِ #عين_الأسد ایجاد گردد، آنگاه واضح است که پدافند هرگز نمی‌تواند «عمداً»/۲
آن هواپیمایی را بزند که قرار است #سپر_انسانی باشد. لذا اگر واقعاً استفاده از سپر انسانی در این مورد قطعی گردد، زدنِ #هواپیما_اوکراینی فقط و فقط می‌تواند در نتیجهٔ خطای انسانی رخ داده باشد. از طرفی، اگر ثابت شود که شلیک به #پرواز752 عمدی بوده، آنگاه با یک جنایت جنگی مستقل طرف/۳
هستیم که دیگر بحث #سپر_انسانی در آن علی‌السویّه خواهد شد. یک چالش حقوقی دیگر نیز در مورد ادعای استفاده از سپر انسانی در این پرونده وجود دارد: اصولاً و طبق رویهٔ قضایی موجود، سپر انسانی نیاز به «فعل» دارد، و با «ترک‌فعل» نوعاً محقق نمی‌شود. یعنی برای تحقق جنایت جنگی استفاده از/۴
#سپر_انسانی، نیروهای نظامی یا باید غیرنظامیان را به فضایی که مستعد درگیری نظامی است منتقل کنند، یا خودشان در فضایی جای‌گیری کرده و برای تدارک حمله به دشمن سنگر بگیرند که به‌طور طبیعی متعلق به غیرنظامیان باشد. هیچ‌کدام از این موارد در خصوص #هواپیما_اوکراینی رخ نداده. در مورد/۵
#پرواز_اوکراین «ترک‌فعل» رخ داده، یعنی کلییر «نکردنِ» آسمان. حال‌آنکه نوعاً شدنی نیست که با عدم انجام یک عمل، #سپر_انسانی ایجاد بشود. با «نکردن» نمی‌شود «کرد». مگر در یک حالت: انجام فعل در شمار تعهدات باشد. توضیح با یک مثال: حفاظت از اماکن دیپلماتیک و کنسولی از تعهدات کشورهاست./۶
یعنی دولت‌ها وظیفه دارند افعالی انجام دهند تا حفاظت کامل از اماکن دیپلماتیک و کنسولی در سرزمین‌شان تأمین گردد. در چنین حالتی اگر دولت ترک‌فعل کرده و تعهد حفاظتی‌اش را اجرا «نکند» مسئول وقایع احتمالی خواهد بود. اما چه در حقوق بین‌الملل و چه در حقوق داخلی، هیچ تعهدی برای/۷
کلییرکردن آسمان حتی در شدیدترین وضعیت درگیری نظامی وجود ندارد. لذا هیچ اتهامی به #ایران و نیروهای نظامی بابت کلییرنکردن آسمان وارد نمی‌تواند باشد. البته که می‌تواند دردمندانه پرسید «چرا آسمان را کلییر نکردید؟» اما اگر طرف حتی گفت «دلم نخواست» یا «عشقم نکشید» ایراد «قانونی» وارد/۸
نیست؛ هرچند که بتواند او را از حیث اخلاقی و با تعابیر ادبی و استعاری و صوفیانه منکوب نمود. نتیجهٔ سخن اینکه تمرکز خانواده‌های داغدار #پرواز_اوکراین روی مقولهٔ #سپر_انسانی به سودشان نیست — یا عمدی‌بودن شلیک منتفی می‌شود، یا کار به «ترک‌فعل» و عدم وجود تعهد به کلییرکردن آسمان/۹
می‌کشد و کل استدلال‌ها و تلاش‌هاشان بر باد خواهد رفت. لذا بهتر است خانواده‌ها دنبال دلایل و اماراتی باشند که بشود مستقلاً عمدی‌بودن شلیک را ثابت نمود. البته که این مورد هم بی‌نهایت دشوار است و حداقل به دلیل عدم‌تقارن و عدم‌توازن شدید میان طرفین (مادرپدرهایی پیر و زجرکشیده/۱۰
در یک سمت، و حاکمیتی عظیم (تا بن دندان مسلح به پیشرفته‌ترین تسلیحات، برخوردار از پول بی‌حساب، دارای قدرت قانون‌گذاری و قضاوت و صدور و اجرای احکام، و…) در طرف دیگر، دسترسی به نیت‌ها و برنامه‌های به‌کلی‌سری نظامی برای خانواده‌های #هواپیما_اوکراینی غیرممکن می‌نماید. /۱۱-پایان.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
