Thread by @Antikor38Junior

SARAY KAFASI MI
CUMHURİYET KAFASI MI?

Bugün dostlarla kısa bir tarih gezintisi yapalım istedim. Geçen on gün  ben 1920 yılının  yani 100 sene öncesinin Meclis-i Mebusan ve Ayan Meclisi zabıtlarında dolaştım. Ali Fuad Paşa kitabım için.

İngilizlerin 16 Mart 1920  Şehzadebaşı Karakolunu basıp beş askerimizi uykuda şehit etmesi, 18 Martta da Meclisi basıp bazı mebusları Malta'ya sürmesi üzerine, Tunalı Hilmi ve Rıza Nur'un önergesiyle Meclis geçici tatile sokulmuştu.

Vahdeddin de bunu fırsat bilerek parlamentoyu 11 Nisanda resmen kapatacaktır. (Bkz. Meclis-i Âyan Zabıt Ceridesi, Devre: 4, İçtima Senesi: 1 c. 1, s. 228–229, 20 Mart 1336 (1920)

Meclisin  protesto mahiyetindeki bu kararı parlamentonun diğer kanadı Ayan Meclisine gelince, beylerin tüyleri bile kıpırdamadı.

Sanki Şehzadebaşı Karakolunda beş asker şehit edilmemiş, Meclis işgal edilip arkadaşları  tutuklanmamıştı.

Saraya bağlı seçkinler kulubü denilen bu atanmış zevatın zihin arkasını  anlamak için kürsüye gelen Vasfi Hoca’yı dinlememiz gerekir: 

"... İçlerinden bazı mücrimlerin takibe uğraması münasebetiyle müzakeratı tehir etmişler...

Bu ise vâki olan takibatı protesto etmek veya bir nümayiş yapmak şeklinde oluyor. Bunun başka bir manası olamaz..."

Aynı Vasfi Hoca kalp hastası  eski Şeyhülislam Hayri Efendi’nin (Ürgüplü) Malta’ya sürülmesi üzerine de  5 Şubat 1920 celsesinde aynen şöyle konuşmuştu:

“... Böyle birinci sınıf mücrimler olduklarına şüphe etmediğimiz harp kabinelerine mensup kimselerin hâlâ Âyan azası sayılması, bu Meclisin Şeref ve haysiyetine bir nakisedir...” (Bkz. Meclis-i Âyan Zabıt Ceridesi, Devre: 4, İçtima Senesi: 1 c. 1, s. 228–229)

Hırka ve lokma müslümanı, rüşvetten sabıkalı Vasfi Efendinin  nefreti de dini kadar güçlü olduğu için, ona göre mücrimleri cezalandırmak  işgalcilerin  görevi oluyordu.

Mekteb-i Kuz’at mezunu ve   Naiplikten  atılan bu muhterem, irticanın en karanlık köşelerinden gelen bir Saray bendesiydi.

Şimdi bunu bir yana koyalım. Vasfi Hoca ardından kürsüye  İngiliz kölesi  felsefe taciri  denilen  Dr. Rıza Tevfik çıkacaktı.

Onun öfkesi de Meclisi basan İngilizlere değil Kuva-yı Milliye eşkiyasına idi. Annesi  Edirne Avrat Pazarı'ndan satın alınmış "Kul Cinsi"  cariye çocuğu olduğu için, eziklik kompleksini ölene kadar terkedememişti.

İsterseniz buradan Freud ve Habermas'ın psikanaliz laboratuvarına giriniz. Sonuç değişmez. Meğer Ali Kemal'in annesi de Tophane pazarından satın alınmış Kul Cinsi cariye olduğu için  aynı kompleksi  duyarmış. Bunu da Rıza Tevfik kendisi yazar.  İkisi de meşrutiyet helvasını geç

yiyenlerdenmiş.

150'lik Rıza Tevfik biliriz ki Sevr'e imza koyan, bunun ardından da Cidde'de de Vahdeddin'in saçağını öpen  kişidir. O günlerde henüz "liboş" kelimesi literatüre   girmemişti...

Meclisin basılıp arkadaşlarının tutuklanması  onun  yüksek egosunu, yani vicdanını  zerre kadar rahatsız etmiyordu. Gerçi bu nokta  Abdullah Uçman'ın  özel alanıdır, araya girmek istemem ama, belki aşağıdaki  anekdotu o da görmemiştir.

Onun izniyle belirteyim ki,  bu filozofumuz da meğer medrese kafasının iğdiş edilmiş daha  başka bir kodlaması olurmuş.... İşte size Rıza Tevfik'in kimlik ve kişiliğini sergileyen  zabıtlara geçmiş konuşması. Hiç dokunmadan:

“...Mâlûm-u âliniz Meclis-i Mebusan açılsın diye Kuva-yı Milliye kıyameti kopardı. Bizim kabinelerimize falan birçok iftiralardan sonra nihayet Meclis-i Mebusanı açtılar ve bu şekilde buraya geldiler.Şimdi nasıl kendi kendilerini tûl-u müddet (uzun müddet) tatil etmek istiyorlar.

Bu, kendi kendilerinin yapacakları iş değil. Güya burada hürriyet yokmuş. Bu doğru değildir. (...) Hariçten vaki olmuş bir tazyik de yoktur. Herhalde kabahatleri, cürümleri, bedahat derecesini bulmuş olan bazı adamları (enternasyonalman) tevkif etmek istemişlerdir ve bizim

kendilerini tedip edemediğimizden dolayı istemişlerdir. Bunu açık söylemeli.(...) Şunu arzetmek isterim ki, Meclis-i Milli öyle Süleymaniye kulübü gibi istediğin zaman açılıp kapatılamaz.

Burası öyle bir yer midir?"( Meclis-i Âyan Zabıt Ceridesi, Devre: 4, c. 1, s. 229, 20 Mart 1336 (1920)

Hey gidi  Filozof Rıza hey!...Karanlık vicdanına ne söylesek az gelir senin!

Asıl dikkat çekici  nokta  ağzından tek bir kelime çıkmadan bir sfenks gibi kürsüde sessizce  görüşmeleri yöneten  Âyan Reisi Tevfik Paşa’nın vatanseverliği. Tiryaki macunu  gibi  kokup bulaşmaz bu adam da  ilerde Osmanlının son sadrazamı olacak,

devlet onunla  Hariciye Nazırı İzzet Paşa'nın  kucağında ölecektir. İşte Tevfik Paşa: 

“ Tevfik Paşa babadan kalma, rengi uçmuş, hassası kaçmış tiryaki macunu kabilinden bir zat idi. Onun herhangi bir iş hakkında ve hükümet reisi sıfatıyla imal-i fikr ettiğini bir kere olsun

gören olmadı. En büyük meziyeti ‘hatırat-ı tarihiyyesi’ idi ki, zihinleri bulandırmak ve bugünkü zulüm vakasını unutturmak için en iyi vasıta idi...” (H. Kazım Kadri, Hatıralarım, s. 205, İletişim 1991)

Sevgili dostlar, işte size  Osmanlı'nın en seçkin Saray kafası ile Cumhuriyet aydınlığına bir panorama.. Benden  size kısa bir tarih gezintisi... Bu kafa  bundan bir ay sonra 23 Nisanda Ankara'da açılan TBMM'ne nasıl baksındı?

Bu kafadan Cumhuriyet nasıl doğsundu? Dün bilinmeden bugünü  anlayamayız,  geleceği asla!...Varın yoklayın kendinizi ve  anlayın ne demek istediğimi?!
            OSK/ 19 Şubat 2022