माझं शिक्षण ग्रामिण भागात झालं.
१९९०/९१ चा काळ. तेंव्हा शाळेत वर्षभर चालणाऱ्या विविध स्पर्धा हे मुलांच्या डेव्हलपमेंटचं महत्वाचं माध्यम.
विज्ञानप्रदर्शन, भाषणं, बुद्धिबळ, मैदानीखेळ, प्रश्नमंजूषा, कलापथक, लोकसंगीत असे विविध प्रकार चालायचे.
#पंडितजवाहरलालनेहरू #आठवण #बालपण
१/१८
१९९०/९१ चा काळ. तेंव्हा शाळेत वर्षभर चालणाऱ्या विविध स्पर्धा हे मुलांच्या डेव्हलपमेंटचं महत्वाचं माध्यम.
विज्ञानप्रदर्शन, भाषणं, बुद्धिबळ, मैदानीखेळ, प्रश्नमंजूषा, कलापथक, लोकसंगीत असे विविध प्रकार चालायचे.
#पंडितजवाहरलालनेहरू #आठवण #बालपण
१/१८
अशाच एका वक्तृत्व स्पर्धेत तालूका पातळीवर मी पहिला आलो. काही दिवसातच जिल्हा पातळीवरील स्पर्धेसाठी वाईच्या द्रविड हायस्कूलला जायचे होते.
त्याकाळी एसटीच्या तिकिटाचे पैसे एवढाच काय तो खर्च असायचा पण त्यासाठीही घरून पैसे मिळणे अशक्य असायचे. मग शाळेतले काही शिक्षकच त्यांच्यातच
२/१८
त्याकाळी एसटीच्या तिकिटाचे पैसे एवढाच काय तो खर्च असायचा पण त्यासाठीही घरून पैसे मिळणे अशक्य असायचे. मग शाळेतले काही शिक्षकच त्यांच्यातच
२/१८
वर्गणी काढून आम्हाला त्या ठिकाणी घेऊन जायचे. जेवणाचा दोनतीन वेळेचा डबा काय तो घरून असायचा.
माझा भाषणाचा विषय होता - आधूनिक भारताचे शिल्पकार - पंडीत जवाहरलाल नेहरू.
तालूका पातळीवर जे भाषण केले होते तेच रिपीट करायचे असं माझं मनोमन ठरलेलं पण आमच्या सरांना ते काही पटत नव्हतं.
३/१८
माझा भाषणाचा विषय होता - आधूनिक भारताचे शिल्पकार - पंडीत जवाहरलाल नेहरू.
तालूका पातळीवर जे भाषण केले होते तेच रिपीट करायचे असं माझं मनोमन ठरलेलं पण आमच्या सरांना ते काही पटत नव्हतं.
३/१८
एक तर तालूका स्तरावर सर्व स्पर्धक हे ग्रामिण भागातले होते आणि जिल्हापातळीसाठी सातारा, कराड तसेच इतर अनेक शहरातूनही मुलं येणार त्यामुळे तयारी, चांगली हवी यासाठी त्यांनी नव्याने मला भाषण तयार करायला सांगितले.
मी बरीच शोधाशोध केली, त्यांना भाषण दाखवले त्यात त्यांनी अजून काही
४/१८
मी बरीच शोधाशोध केली, त्यांना भाषण दाखवले त्यात त्यांनी अजून काही
४/१८
भर टाकून माझ्याकडून ते तयार करून घेतले.
जायच्या काही दिवस आधीपासूनच रंगीत तालिम, घरी पण सतत त्यावर चर्चा, हावभाव,आवाज यावर बरेच काम, बदल झाले आणि मुख्य स्पर्धेला आम्ही पोहोचलो.
तेंव्हा सर्रास खाकी पॅंट, पांढरा शर्ट, डोक्यावर टोपी असा शाळेत ड्रेस असायचा. एसटीत खिडकीजवळच्या
५/१८
जायच्या काही दिवस आधीपासूनच रंगीत तालिम, घरी पण सतत त्यावर चर्चा, हावभाव,आवाज यावर बरेच काम, बदल झाले आणि मुख्य स्पर्धेला आम्ही पोहोचलो.
तेंव्हा सर्रास खाकी पॅंट, पांढरा शर्ट, डोक्यावर टोपी असा शाळेत ड्रेस असायचा. एसटीत खिडकीजवळच्या
५/१८
सीटचा हट्ट , कच्चे रोड, माचीचा फुफाटा यामुळे शर्टाचा वाईला उतरेपर्यंत फुल्ल कार्यक्रम झाला होता.
आम्ही एसटी स्टॅंडला उतरून द्रविड हायस्कूलला चालतच गेलो. जिल्हाभरातून सगळी मुलं आली होती. काही आमच्यासारखी होती तर काही अत्यंत चकाचक! नाही म्हटलं तरी थोडं बुजल्यासारखं झालच.
६/१८
आम्ही एसटी स्टॅंडला उतरून द्रविड हायस्कूलला चालतच गेलो. जिल्हाभरातून सगळी मुलं आली होती. काही आमच्यासारखी होती तर काही अत्यंत चकाचक! नाही म्हटलं तरी थोडं बुजल्यासारखं झालच.
६/१८
भाषणाची काळजी मला होती. पण मी पहिला येणार हे माझ्यापेक्षा इतरांना अपेक्षा त्यामुळे एक तरी ढाल मिळणार असं त्यांना वाटायचं.
आम्ही सगळे एका वर्गात स्पर्धेसाठी आत जाणार एवढ्यात एक जीपगाडी शाळेसमोर उभी राहिली. सगळे तिकडे पाहू लागले. सेम पंडीत नेहरूंच्या ड्रेसमधला आमच्याच
७/१८
आम्ही सगळे एका वर्गात स्पर्धेसाठी आत जाणार एवढ्यात एक जीपगाडी शाळेसमोर उभी राहिली. सगळे तिकडे पाहू लागले. सेम पंडीत नेहरूंच्या ड्रेसमधला आमच्याच
७/१८
वयाचा एक मुलगा त्यातून उतरला. पाठीमागून क्रांतीसिंह नाना पाटील यांच्या वेशभूषेतला मुलगा. एका मोटारसायकलवरून सावित्रीमाई, वर्गात गेलो तर गांधीजी पण बसले होते.
माझ्या घशाला कोरड पडली होती. मी आवंठे गिळत होतो. त्या मुलांकडे पहायची हिम्मत होत नव्हती.
केसात घामासोबत मातीपण
८/१८
माझ्या घशाला कोरड पडली होती. मी आवंठे गिळत होतो. त्या मुलांकडे पहायची हिम्मत होत नव्हती.
केसात घामासोबत मातीपण
८/१८
डोक्यावरच सुकली होती. मी सरांकडे पाहिले, सर पण त्या मुलांकडे कौतुकाने पहात होते.मला काहीच सुचेना.घाबरून गांगरून गेलो.हळूच वर्गातून बाहेर पडलो. कसतरीच होतं होतं.
दहापंधरा मिनटं झाली, आमचे सर, मला शोधत शोधत आले. त्यांनी पाठीमागून खांद्यावर हात टाकला तसं मी दचकून मागे पाहिलं.
९/१८
दहापंधरा मिनटं झाली, आमचे सर, मला शोधत शोधत आले. त्यांनी पाठीमागून खांद्यावर हात टाकला तसं मी दचकून मागे पाहिलं.
९/१८
माझ्या चेहऱ्यावरचे हावभाव त्यांना कळले. मला त्यांनी उठवलं, म्हणाले अरे फक्त कपडे चांगली घातले म्हणून माणसांचे विचार, बोल चांगले असतीलच असे नाही.
तूला नेहरुंचे विचार समजलेत तू अधिक प्रभावी बोलशील. मनापासून बोलं. तू नक्की जिंकणार.उठ अन चल लवकर.
ते धीराचे शब्द मला पुरे होते.
१०/१८
तूला नेहरुंचे विचार समजलेत तू अधिक प्रभावी बोलशील. मनापासून बोलं. तू नक्की जिंकणार.उठ अन चल लवकर.
ते धीराचे शब्द मला पुरे होते.
१०/१८
त्यांनी बाटलीतलं पाणी दिलं.
मी थोडं पिलं आणि बाकी सगळं तोंडावर, केसावर मारले. स्वतःची कपडे नीट केली आणि पुन्हा वर्गात आलो.
परिक्षक आले. भाषणं सूरू झाली. आमच्या गटात वीसपंचवीस स्पर्धक होते. सगळे तयारीचे होती. उत्तम भाषणं करत होती.
एकदोन ड्रेसवाल्या मुलांची भाषणं माझ्या
११/१८
मी थोडं पिलं आणि बाकी सगळं तोंडावर, केसावर मारले. स्वतःची कपडे नीट केली आणि पुन्हा वर्गात आलो.
परिक्षक आले. भाषणं सूरू झाली. आमच्या गटात वीसपंचवीस स्पर्धक होते. सगळे तयारीचे होती. उत्तम भाषणं करत होती.
एकदोन ड्रेसवाल्या मुलांची भाषणं माझ्या
११/१८
आधी झाली. नंतर माझा नंबर आला. काय बोललो, कसा बोललो ते आता सांगता येणार नाही पण सरांनी भाषण संपल्यानंतर - झपाटल्यासारखा बोललास म्हणून खाली आल्याआल्या उचलून घेतलेलं चांगलं आठवतेय.
पुढे बऱ्याच जणांची भाषणं झाली,त्यात पंडीत नेहरूच्या ड्रेसमधल्या मुलाच भाषण झालं.एकंदर त्यानेही
१२/१८
पुढे बऱ्याच जणांची भाषणं झाली,त्यात पंडीत नेहरूच्या ड्रेसमधल्या मुलाच भाषण झालं.एकंदर त्यानेही
१२/१८
चांगला सूर पकडला. त्याचे भाषण सर्वसाधारण होते परंतू त्याचा पंडीतजींचा औरा सर्वांना भावला.
निकालाची वेळ आली. माझा नंबर येईल याची सर्वांना खात्री होती. पण स्पर्धेत मी दुसरा आलो. अर्थात पहिला तोच पंडीतजींच्या ड्रेसमधला मुलगा आला. मी फार नाराज झालो.सरही थोडफार तिथं भांडले पण
१३/१८
निकालाची वेळ आली. माझा नंबर येईल याची सर्वांना खात्री होती. पण स्पर्धेत मी दुसरा आलो. अर्थात पहिला तोच पंडीतजींच्या ड्रेसमधला मुलगा आला. मी फार नाराज झालो.सरही थोडफार तिथं भांडले पण
१३/१८
परिक्षकांचा निर्णय अंतिम होता.
चांगली कपडे,नीटनेटकं राहणं,गुलाबाचं फुलं,रुबाब आणि राजबिंडापणा हा नेहरूजींचा गुण त्या दिवशी जणू माझ्याही अगदी डोक्यात भिनला,भावला,आवडला.
गरीबी म्हणा, त्यावेळचा भवताल असो, सामाजिक परिस्थिती म्हणा पुढेही कधी शालेय जीवनात अशी कपडे घालून भाषणं
१४/१८
चांगली कपडे,नीटनेटकं राहणं,गुलाबाचं फुलं,रुबाब आणि राजबिंडापणा हा नेहरूजींचा गुण त्या दिवशी जणू माझ्याही अगदी डोक्यात भिनला,भावला,आवडला.
गरीबी म्हणा, त्यावेळचा भवताल असो, सामाजिक परिस्थिती म्हणा पुढेही कधी शालेय जीवनात अशी कपडे घालून भाषणं
१४/१८
करता आली नाहीत. (प्रचंड इच्छा असूनही) पण या सर्व महापुरूषांच्या वेशभूषा मला प्रचंड आवडायला लागल्या.
महात्मा फुले, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर, जगातील इतर सार्वकालिन महान नेते, उद्योजक, शास्त्रज्ञ, जे जे असे नीटनेटके,उच्च राहणीमान ठेवायचे ते सर्वच भारी वाटायला लागले. विचारांसोबत
१५/१८
महात्मा फुले, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर, जगातील इतर सार्वकालिन महान नेते, उद्योजक, शास्त्रज्ञ, जे जे असे नीटनेटके,उच्च राहणीमान ठेवायचे ते सर्वच भारी वाटायला लागले. विचारांसोबत
१५/१८
राहणीमानही उत्तमच ठेवायचं हे मनोमनं पटलं.
पुढे साहजिकच पंडीतजीबद्दल अवांतर वाचन, निबंध, वक्तृत्व स्पर्धा झाल्या. ते सार्वकालिन महान नेते तर होतेच पण पंडीत नेहरूजींचे विविध फोटो, त्यांची फॅशन, स्टाईल, त्यातला त्यांचा वावर, नैसर्गिकपणा, सहजता ही त्यांच्या आधूनिक वैज्ञानिक,
१६/१८
पुढे साहजिकच पंडीतजीबद्दल अवांतर वाचन, निबंध, वक्तृत्व स्पर्धा झाल्या. ते सार्वकालिन महान नेते तर होतेच पण पंडीत नेहरूजींचे विविध फोटो, त्यांची फॅशन, स्टाईल, त्यातला त्यांचा वावर, नैसर्गिकपणा, सहजता ही त्यांच्या आधूनिक वैज्ञानिक,
१६/१८
सर्वसमावेशक विचारांमुळे अधिक खूलून यायची.
या देशातल्या स्वार्थाने बरबटलेल्या, ऐशोआरामी, पाणचट, कर्तृत्वहीन राजेशाहीचा अस्त जरी इंग्रज राजवटीत झाला तरी स्वातंत्र्यानंतर या देशात लोकशाही रूजविण्याचे फार मोठे अन ऐतिहासिक काम पंडीतजींनी केलेय.
हे एकसंध राष्ट्रउभारणीचे,
१७/१८
या देशातल्या स्वार्थाने बरबटलेल्या, ऐशोआरामी, पाणचट, कर्तृत्वहीन राजेशाहीचा अस्त जरी इंग्रज राजवटीत झाला तरी स्वातंत्र्यानंतर या देशात लोकशाही रूजविण्याचे फार मोठे अन ऐतिहासिक काम पंडीतजींनी केलेय.
हे एकसंध राष्ट्रउभारणीचे,
१७/१८
पायाभूत सोईसुविधा उभारणीचे महत्वाचे काम त्यांनी केले. त्यांच्याबद्दल विविध भाषांत विपूल लेखन उपलब्ध आहे. तरूणांनी नक्की ते वाचायला हवे.
शेवटी मी जरी त्या स्पर्धेत जरी हरलो तरी मला जणू खरे पंडीतजी भेटले याचा झालेला आभास आजही अविस्मरणीय आहे.
#पंडितजवाहरलालनेहरू #अभिवादन 🙏
१८/१८
शेवटी मी जरी त्या स्पर्धेत जरी हरलो तरी मला जणू खरे पंडीतजी भेटले याचा झालेला आभास आजही अविस्मरणीय आहे.
#पंडितजवाहरलालनेहरू #अभिवादन 🙏
१८/१८
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
