गेले तीन दिवस महाराष्ट्राच्या वार्षिक आर्थिक पाहणी अहवालावर “सालाबाद” प्रमाणे चर्चा सुरूये.

त्यातील आकडेवारी, दरडोई उत्पन्न, एकूण कर्ज, इंफ्रास्ट्रक्चर, उर्जा, शिक्षण, इतर राज्यांशी तुलना, मॅन्यूफॅक्चरिंग-सर्व्हिस इंडस्ट्री, शेती या आणि अशा

#SaturdayThread #EconomicSurvey
१/७ अनेक महत्वाच्या मुद्यांवर “विचारांच्या धारेनुसार” मत व्यक्त केली जाताहेत.

यात एक चांगली आणि सकारात्मक बाब म्हणजे वर्ल्ड “हॅपीनेस इंडेक्स” किंवा “भूकेल्या देशांची यादी” ही जशी खोटी वा बदनामीसाठीच बनवलीये असा जो नेहमीचा सूर उमटतो तसा न उमटता “जे आहे, जसे आहे तसे” या तत्वावर सर्वांनीच ही आकडेवारी स्विकारलेली दिसतेय.

त्यातील प्रत्येकाला नक्की काय बरोबर किंवा काय चूक हे ठरवायचा वैयक्तिक अधिकार आहे आणि तोच लोकशाहीचा गाभा आहे अस मानून आपण पुढे जावूया.

आता या आकडेवारीतून अनेक गोष्टी स्पष्ट दिसताहेत, बरं त्या बऱ्यापैकी ट्रांसपरंटली ठेवल्यात त्यामुळे जो कोणी हा रिपोर्ट मेंदू वापरून वाचेल त्याला वर्तमान अगदी सहज कळेल.

परंतू अशा रिपोर्ट्समधून त्या आकडेवारीपलिकडे विचार करता यायला हवा. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे एक प्रसिद्ध वाक्य आहे. - “जे इतिहास विसरतात, ते इतिहास घडवू शकत नाहीत.”

वर्तमान आकडेवारीतून इतिहासातून झालेले बदल आपल्याला भविष्याची दिशा दाखवतात. आपल्याला फक्त त्याची नीट सांगड घालता यायला हवी.

२/७

आपल्या स्वप्नांवर कुत्सितपणे हसणाऱ्यांना कधीही उत्तरं द्यायचं नसतं……आपल्या समाजाचा खूप मोठा हिस्सा अशा लहान लहान लोकांनीच भरलेला आहे.

हे वाक्य लहानपणापासून प्रचंड अवहेलना वाट्याला तमाशात काम करणाऱ्या वडीलांच्या मुलाचे आहे. तो एका मल्टीनॅशनल कंपनीत मलेशियात कंट्री हेड आहे. कोण कोणाच्या पोटी जन्म घेतो. त्याचे आईवडील काय करतात? त्याची जात कोणती? धर्म कोणता? भाषा? रंग ? किंवा प्रांत यात कशातच कोणाला जन्माच्या आधी चॉइस नसतो. मग जी गोष्टीत आपले काहीच कर्तृत्व नाही त्याचा फुकाचा अभिमान बाळगून काय हशील?

आपल्याकडे इंडस्ट्री आल्या, शहरीकरण वाढले,पायाभूत सोईसुविधांसाठी सरकारकडून जमिनींचे अधिग्रहन झाले.

खाजगी उद्योगासाठी,बिल्डींग्जसाठी जमिनींचे व्यवहार झाले.अनेकांकडे अचानक खूप पैसे आले.

काहींनी तो पैसा जपला परंतू बरीच मंडळी तो पचवू शकली नाहीत

#आर्थिकसाक्षरता #SaturdayThread १/१४

त्यातच इंटरनेटमुळे जागतिकीकरणास अधिक गती मिळाली.

काही मंडळी चांगली शिकली. काहींना सरकारी/खाजगी नोकऱ्या लागल्या.
चांगले पगार मिळायला लागले.

काहींनी उद्योग व्यवसायातून पैसा उभारला. बहुतांश लोकांनी आपापल्या बौद्धीक व सामुहीक परंपरेनुसार तो पैसा जसा वापरता येईल तसा वापरला,
२/१४

एकदा का आपलं शिक्षण संपलं की आपण खऱ्या दुनियेत प्रवेश करतो. त्याला आपण सर्वच जण ‘प्रोफेशनल लाईफ’ म्हणतो.

त्यात करियर, प्रमोशन, इंन्क्रिमेंट, जॉब स्टॅबिलिटी, जॉब सॅटिसफॅक्शन, सुट्टया, आर्थिक उत्पन्न, मानसिक स्वास्थ्य, पर्सनल डेव्हलपमेंट तसेच

#SaturdayThread #BusinessDots
१/१४ पुढच्या आपल्या संपुर्ण आयुष्याचा गाडा हा काही महत्वाच्या माणसांवर अवलंबून असतो. ते म्हणजे आपले “बॉस.” बरं या मंडळींपासून कोणाचीच सुटका नसते.

खाजगी नोकरी असो की सरकारी, ट्रेनी असो वा कॅार्पोरेटमधला मोठा साहेब, किंवा छोटा-मोठा कोणताही उद्योजक, प्रत्येकालाच कोणाला ना कोणाला
२/१४

एका मोठ्या मॉलच्या पार्किंगमधे गाडी लावायला गेलो.

आत एन्ट्री करताना हायवेच्या टोलनाक्यावर जशी माणसं उभी असतात अगदी तशीच भरपूर मुलं-मुली पावती फाडायली उभी होती. बरं सर्व मशीन्स ऑटोमॅटीक होत्या तरीही.

पुढे गेलो तर ॲरोमार्कींग असून जवळपास प्रत्येक
#SundayThread #यंत्रVSमानव
१/१५ टर्न वर फ्ल्युरोसेंट जॅकेट आणि हातात लाईट असलेली माणसं पार्किंगकडे जायचा रस्ता दाखवत होती.

पुढे आत जाताना सेफ्टी चेकलाही भरपूर मंडळी व संपुर्ण ॲाटोमॅटीक लिफ्टमधेही लिफ्टमन होते.

काम झाल्यावर गाडी बाहेर काढतानाही तशीच कामगारांची गर्दी. एक्झिटची वाट-ॲरो अगदी स्पष्टपणे बाहेर
२/१५

अगदी छोट्या कंपनीतून थेट महाकाय मल्टीप्रॉडक्ट, मल्टिडीव्हीजनल कॉर्पोरेट कंपनीत मी कामाला लागलो. नवा जॉब, नवे लोक, नवी संस्कृती.

सगळ्या गोष्टी हळू आवाजात, शांततेत हव्या असा तिथे कटाक्ष. जास्तीतजास्त इमेल, लिखित संवाद किंवा सिस्टिमप्रमाणं काम.

#SaturdayThread #BusinessDots
१/२७ मी मात्र या सर्वांच्या अगदी उलट. ऐसपैस उठबस….दणदणीत आवाज…..

दहा वीस फुटांवरील मित्राला काय इंटरकॉम करायचा म्हणून जागेवरूनच “अरे …..ऐक ना” करून जोरात माळरानात आवाज द्यायचा तसा द्यायचो.

सगळं ॲाफीस माझ्याकडे सुरूवातीला अतिशय त्रासिक नजरेनं पहायचं. मग हसायचं. नंतर त्यांना
२/२७

बऱ्याचदा स्वतःच्याच क्षमता आपल्याला नीट उमजत नाहीत….. सहसा गरीब, निम्नमध्यम वर्गीय किंवा समाजाच्या खालच्या स्तरातल्या कुटूंबात तर कोणी यावर साधी चर्चाही करत नाही.

काय करावं, कुठे जावं काही समजत नाही! तूला जसं जमतेय ते कर यामागे स्वातंत्र्य नसते तर - नक्की आपण काय सांगायचं हे अगतिक अज्ञान असतं.

कितीतरी जीव फक्त - आता पुढे काय करायचं या प्रश्नापुढे जातच नाहीत…. एक भयंकर न्यूनगंड (जे जवळपास प्रत्येकातच असतो) आहे त्या परिस्थितीतच ठेवतो…..

समाजमाध्यमांत तसेच मॅनेजमेंट ट्रेनिंग प्रोग्राम्समधेही असे व्हिडीओ सतत पहायला मिळतात.

आधूनिक तंत्रज्ञान, सिस्टम्स, डेलिगेशन, आज-आत्ता-ताबडतोप, फास्ट, बेस्ट क्वॉलिटी, हवी ती किंमत यावर प्रचंड स्पर्धा जाणवते.

#SundayThread #औद्योगिकक्रांती #माणूस
१/१०

स्टार्टअप असो, सेट बिझनेस असो की पिढीजात उद्योग त्यांच्याकडे कितीही अद्ययावत मशीन्स-तंत्रज्ञान असले तरी या सर्वात महत्वाचा कॉमन घटक असतो तो म्हणजे त्या “यंत्रामागचा माणूस”

आता या अशा जीवघेण्या स्पर्धेत कंपन्यांना टिकायचे असेल,आपल्या क्षेत्राचे पुढे जायचे असेल तर ऑटोमेशन
२/१०

साधारण २००१ ते २०१२ ही सलग ११ वर्ष माझ्या आयुष्यात अत्यंत वेगवान, धावपळीची अन प्रचंड उलथापालथीची होती.

त्यात २००४ मधला २५ एप्रिल माझ्या आयुष्यात सर्वात भयंकर,जीवघेणा.

संपुर्ण कुटुंबाला हादरवणारा होता. कधीही न विसरता येणारा.

#SaturdayThread #BusinessDots #सत्यकथा #मराठी
१/२४ तेंव्हा मध्यप्रदेशमधे मी एका हिटिंग फर्नेसचा मोठा प्रोजक्ट हेड करत होतो.

काही डेडलाईन्स पाळायच्या असल्याने मी सलग पंधरा-पंधरा दिवस साईट २४ तास साईट रोटेशन पद्धतीने (दोन शिफ्टमधे) चालू ठेवायचो.

फक्त झोपायला जवळच्या हॅाटेलवर यायचो बाकी सलग १६- १८ तास साईटवरच जायचे. असेच एक
२/२४

माझं शिक्षण ग्रामिण भागात झालं.
१९९०/९१ चा काळ. तेंव्हा शाळेत वर्षभर चालणाऱ्या विविध स्पर्धा हे मुलांच्या डेव्हलपमेंटचं महत्वाचं माध्यम.

विज्ञानप्रदर्शन, भाषणं, बुद्धिबळ, मैदानीखेळ, प्रश्नमंजूषा, कलापथक, लोकसंगीत असे विविध प्रकार चालायचे.

#पंडितजवाहरलालनेहरू #आठवण #बालपण
१/१८ अशाच एका वक्तृत्व स्पर्धेत तालूका पातळीवर मी पहिला आलो. काही दिवसातच जिल्हा पातळीवरील स्पर्धेसाठी वाईच्या द्रविड हायस्कूलला जायचे होते.

त्याकाळी एसटीच्या तिकिटाचे पैसे एवढाच काय तो खर्च असायचा पण त्यासाठीही घरून पैसे मिळणे अशक्य असायचे. मग शाळेतले काही शिक्षकच त्यांच्यातच
२/१८

उर्जा साक्षर होणं ही काळाची गरज आहे. एकविसावं शतकं हे विज्ञान-तंत्रज्ञान तसेच चौथ्या औद्योगिक क्रांतीचे आहे.

सोलार, विंडएनर्जी, बायोएनर्जी, इलेक्ट्रिक गाड्या हे शब्द जरी आज रोजचे झाले असले तरी जैविक इंधने- डिझेल,पेट्रोल, कोळसा, सीएनजी, एलपीजी
#उर्जासाक्षरता #SaturdayThread
१/१२ रोजच्या वापरातले प्लॅस्टिक, सौंदर्यप्रसाधने, डांबर, औद्योगिक वापरासाठीचे फरनेस ॲाईल, लाईट डिझेल ॲाईल तसेच आपल्या आजूबाजूच्या शेकडो गरजेच्या वस्तूंसाठी हे जैविक इंधन क्रूड ॲाईलच्या स्वरुपात वापरले जाते.

आपण कल्पनाही करू शकत नाही इतके मोठे हे उर्जा विश्व आहे. बरं ते आपल्या
२/१२

महाराष्ट्रातीलच नव्हे तर संपुर्ण भारतात तापमानाचा पारा अंगाची लाही लाही करतोय.

पुर्वी या दिवसात विदर्भात जायचे म्हटले तरी एसीमधेही दरदरून घाम फुटायचा पण समस्त मानवजातीची पृथ्वीवर कृपा झाली व ग्लोबल वॉर्मिंगमुळे अखंड विश्वाचेच चंद्रपुर व्हायला सूरूवात झालीये.

#मुलभूतप्रश्न
१/१० ग्लोबल वॉर्मिंग हा आजचा मुद्दा नाही तो खरं तर आपल्या प्रत्येक श्वासासोबतचा मुद्दा आहे त्यावर पुन्हा कधीतरी.

आजचा विषय म्हणजे यावर्षी आपल्या आयुष्यात आलेला नवा उन्हाळा.

आपल्याकडे एप्रिल, मे मधे तापमान वाढते आणि त्यामुळे प्रचंड प्रमाणात विजेची गरजही वाढते, बरं हे दरवर्षी
२/१०

पुर्वी ग्रामिण भागात फार प्रवास होत नसायचा. महत्वाचा उद्योग शेती.त्यामुळे गाव, घर ते शेत आणि शेतातून घरी.

कधी गरज पडली तर फार फार तालूक्याच्या ठिकाणापर्यंत प्रवास.तेही अगदीच कधीतरी.

आमचे आण्णा म्हणजे पण तसेच…सगळं आयुष्य त्यांनी गावातच काढलं!

#FridayThread #प्रवास #मराठी
१/२१ शिक्षण नव्हतं, पण पोटापुरती शेती होती, तसेच गावातले इतर अनेक जे मुंबईपुण्याला असायचे त्यांची जमीन हे करायचे त्यामुळे त्यांच बऱ्यापैकी भागायचे.

कधी लिखापढीची किंवा सरकारी कामं असतील तर माझे बाबा करून द्यायचे त्यामुळे त्यांच तसं कधी अडायचं नाही.वडिलांचे ते चुलत भाऊ पण चांगलं
२/२१

काही महिन्यांपूर्वी अत्यंत अभ्यासपुर्ण मराठी पुस्तक वाचनात आले.

मी अगदी ॲाफीसमधेच थांबून एका बैठकीत संध्याकाळी ७ ते ११.३० वाजेपर्यंत त्याचा फडशा पाडला. पुढचे काही दिवस त्या पुस्तकातील भाग पुन्हा पुन्हा वाचला. त्या लेखकाबद्दल खूप आदर तयार झाला.

#SundayThread #पुस्तक #वाचन
१/१४ काहीही करून त्यांना भेटायचे आणि त्यांना धन्यवाद सांगायचे हे मनोमन ठरवलं.

खरं सांगायच तर मागच्या पाचएक वर्षात माझ्या वाचनात मराठी पुस्तक फार मोजकी येताहेत, आणि त्यात मला नक्कीच सुधारणा करायच्या आहेत. मला ते पुस्तक वाचून अजून काही मराठी पुस्तकं वाचायची प्रेरणाही मिळाली होती.
२/१४

युवराज आणि मी दोघे सोबतच मुंबईत आलो होतो. तो कोल्हापुरचा.

पश्चिम महाराष्ट्र म्हटलं की रांगडा गडी, बोलायला कडक आणि बिनधास्त अशी एक आपली सर्वसामान्य समजून असते. पण युवराज या सर्वांना अपवाद!

तो एकदम मितभाषी, शांत तसेच निर्व्यसनी.

#SaturdayThread #मराठी #BusinessDots #सत्यकथा 👇 आमची काही पुर्वी ओळख नव्हती, मी जिथे नोकरी करायचो त्याच बिल्डिंगमधे तो ही एका कंपनीत काम करायचा. आमची दोघांचीही सकाळी जायची एकच वेळ होती त्यामुळे येताजाता दिसायचा.

मुंबईत येऊन मला एक महिनापण झाला नव्हता. लोकल ट्रेनची मला प्रचंड भीती वाटायची, पहिल्यांदा ट्राय करायला गेलो
👇

प्राथमिक शाळेत असताना वडिलांनी सांगितलेलं एक वाक्य डोक्यात फिट्ट झालंय - “जनावरात आणि माणसात एक फरक फार महत्वाचा आहे, माणसाला वाचन करण्याची सर्वोच्च शक्ती लाभलीये… जो तीचा वापर करेल, ज्ञान मिळवेल, शहाणा होईल, सतत वाचत राहील आणि मिळालेल्या ज्ञानाचा वापर करेल तो पुढे जाईल.
१/९ आपल्या सारख्या सर्वसामान्य माणसांना प्रगतीचा याहून सोपा मार्ग दुसरा कोणताच नाही….शाळेत शिकून, वाचायला येत असून जर वाचत नसाल तर म्हसरात, कुत्र्यामांजरात आणि तुमच्यात फरक तो काय?”

आज जी मला एखाद्या विषयातील Clarity आहे ती लहानपणी किंवा पाच-दहा वर्षांपूर्वी नक्कीच नव्हती आणि
२/९

बघता बघता कोविड महामारीला येऊन दिड वर्ष लोटलेय...सुरूवातीला टाळेबंदी,दहशत,भीती,चिंता,काळजी, विनोद!

मग पुन्हा भीती, काम सुरू, नव्या समस्या, दुसरी लाट!

पुन्हा चिंता,बऱ्यावाईट बातम्या, ताणतणाव आणि बरेच काही...कोविडने बऱ्याच जणांचे आतोनात

#SaturdayThread #BusinessDots #मराठी
१/१९ नुकसान केलेय, काहींचे तर आयुष्य संपुर्ण बदलून गेलेय.

कोविडपुर्व आणि कोविडनंतरचे जग अशी सरळ काळाची विभागणी आता झालीये.

येणाऱ्या काळात चॅलेंजेस अजून कठीण होत जातील. गुणवत्ता, प्रोडक्टिव्हीटी आणि चांगली एफीशियंसी देणाऱ्या लोकांना आणि कंपन्यांना भविष्य निश्चितच उज्वल असेल.मग
२/१९

मला बाजरीची भाकरी आवडते, मस्त घडीची चपाती, भाजी, डाळ-भात, तळलेले मासे, वडापाव,पोहे, उप्पीट वेगवेगळ्या चटण्या आणि बरंच काही.

बर मला हे पचायलाही सोपे जाते पण हेच युरोप, अमेरीका, चीन किंवा साऊथ इस्ट एशियातल्या लोकांना आवडायलाच हवं असा आग्रह
#SaturdayThread #BusinessDots #मराठी 👇 मी धरू शकत नाही.

आणि त्यांचा पिझ्झा, बर्गर, कॅार्नफ्लेक्स, ब्रेड मला जस्साच्या तस्सा आवडावाच असेही काही नाही. कदाचित तो मला पचेल, रूचेल असेही काही नाही.

बऱ्याचदा अमेरीका आणि युरोपियन लोकांच्या विकासामुळे असेल म्हणा किंवा वर्णद्वेष वा मोठेपणाच्या गर्वामुळे असेल म्हणा 👇

आम्ही दोघेही एकाच वयाचे, समीर (नाव बदललेय) बडोद्याचा मराठी गडी,तिकडेच शिकला. मुंबईत कामाला आला,प्रचंड बुद्धिमान, उच्चशिक्षित,कामाप्रती अत्यंत प्रामाणिक. तो पॅालिश्ड,हसतमुख, टापटीप राहणारा.

मी तसा अघळपघळ, माझी भाषा सर्वांना खटकणारी….
#SundayThread #Leadership
#BusinessDots
१/१५ रांगडी!
सहज बोललं तरी लोकांना वाटायचं मी भांडतोय….तो मात्र मला समजून घ्यायचा,खुप शिकवायचा.

आम्ही कॅार्पोरेटमधे एकत्र काम करताना मला त्याच्याकडून मॅनेजमेंटच्या बऱ्याच गोष्टी शिकायला मिळाल्या.तो फार मायेने समजून घ्यायचा…लिडरशिप साठी लागणारे सर्व गुण त्याच्यात खच्चून भरलेले.
२/१५

‘हम दो - हमारे दो किंवा आता तर एकच.’ या काळात आपल्या मुलांना निस्वार्थ मैत्री करायला शिकवणे फार गरजेचे आहे.

मैत्री ही हृदयातून असते, गरजेमुळे नाही. हे जोपर्यंत आपल्याला कळत नाही तोपर्यंत आपण त्यातून स्वार्थाचाच विचार करतो.

पुर्वीच्या पिढीत बऱ्याच जणांना एकत्र कुटूंब १/४ भाऊ, बहिण, मामा, मावशी, आत्या, काका, चुलत वगैरे नातेवाईकांचा, भावकीचा गोतावळा माहीत होता…. आपल्या मुलांबाळांना नक्कीच तो तसा मोठा नसेल व माहितही नसेल.

समाजमाध्यमांमुळे तसेच गरजेपोटी (नेटवर्कींच्या) नावाखाली हजारो मित्र हल्ली असतात पण खरे मित्र हे हाताच्या बोटावर मोजता येतील २/४

१०/१२ वर्षापुर्वीची गोष्ट. तो जवळपास माझ्याच वयाचा, एकाच बिल्डिंगमधे आम्ही राहायचो. येताजाता लिफ्ट मधे भेटायचा. प्रचंड श्रीमंत,स्टायलिश,एकदा घातलेले कपडे,घड्याळ वा गॅागल पुन्हा कधीच दिसायचे नाहीत.

एकदा फेसबुकवर मित्राच्या फ्रेंडलिस्ट

#SaturdayThread #आर्थिकसाक्षरता #मराठी
१/१६ मधे तो दिसला, अगदी सहजपणे मी त्याला फ्रेंडरिक्वेस्ट पाठवली. काही मिनिटात त्याने ती ॲक्सेप्टही केली.

त्या दिवशी मला वेळ नव्हता,एके दिवशी पुण्याहून परत येत असताना मी त्याची फेसबुकवॅाल चाळली… काय फोटो होते त्याचे. अवाक् करणारे, BMW/Merc, सारख्या देशी विदेशी कार, पंचतारांकीत
२/१६