Thread by @PawarSpeaks

आज माध्यम प्रतिनिधींशी संवाद साधताना राज्याचे नवनियुक्त मुख्यमंत्री श्री. एकनाथ शिंदे आणि उपमुख्यमंत्री श्री. देवेंद्र फडणवीस यांना शुभेच्छा दिल्या. तसेच त्या अनुषंगाने घडत असलेल्या विविध राजकीय घडामोडींविषयी आपले विचार व्यक्त केले.

bit.ly/3uh3kvM

#Pressconference

राज्याच्या मुख्यमंत्रीपदाची जबाबदारी एकनाथ शिंदे यांना मिळाली आहे, कदाचित त्यांनाही याची कल्पना नसावी. भाजप कार्यपद्धतीमध्ये आदेश दिल्यानंतर तो तंतोतंत पाळावा लागतो. मागच्या काळात जे मुख्यमंत्री होते, त्यांना उपमुख्यमंत्रीपदाची शपथ घ्यावी लागली. हा आश्चर्याचा धक्का होता.

पण एकदा आदेश आला आणि सत्तेची कोणतीही संधी मिळाली तर ती स्वीकारायची असते, याचे उदाहरण देवेंद्र फडणवीस यांनी आज घालून दिले. या दोन्ही गोष्टी आम्हाला कुणालाच माहीत नव्हत्या.

एकदा मुख्यमंत्रिपद गेल्यानंतर त्याच यंत्रणेत अन्य पदे स्वीकारण्याची उदाहरणे महाराष्ट्रात यापूर्वी होती. माझ्या मंत्रिमंडळामध्ये स्व. शंकरराव चव्हाण अर्थमंत्री होते, चव्हाणांच्या मंत्रिमंडळात मी मंत्री होतो. पण मी जेव्हा मुख्यमंत्री झालो, तेव्हा ते माझ्या मंत्रिमंडळात सहभागी झाले.

शंकरराव चव्हाण यांच्यानंतर शिवाजीराव निलंगेकर मुख्यमंत्री झाले, त्यांच्या मंत्रिमंडळात चव्हाण सहभागी झाले. अलीकडे अशोकराव चव्हाण हे देखील मुख्यमंत्री होते, त्यांनीही त्यानंतर मंत्रिपदाची जबाबदारी स्वीकारली. त्यामुळे अशी उदाहरणे महाराष्ट्रात घडलेली आहेत.

आता मुख्यमंत्री झाले ते एकनाथ शिंदे ठाण्याचे लोकप्रतिनिधी आहेत. अनेक वर्षे ठाण्यात त्यांचे काम आहे. पण ते मूळ सातारा जिल्ह्यातील महाबळेश्वर तालुक्यातील आहे. योगायोग असा की, महाराष्ट्र राज्याची स्थापना झाल्यानंतरचे पहिले मुख्यमंत्री यशवंतराव चव्हाण साहेब हे साताऱ्याचे होते.

त्यानंतरच्या काळात मी मुख्यमंत्री झालो, माझेही मूळगाव सातारा जिल्ह्यातील कोरेगाव तालुक्यात आहे. तिथूनच आम्ही बारामतीला गेलो. बॅ. बाबासाहेब भोसले, पृथ्वीराज चव्हाण हे देखील सातारा जिल्ह्यातीलच होते. त्यामुळे सातारा जिल्ह्याला सुद्धा लॉटरी लागली असे म्हटले तर अतिशयोक्ती ठरणार नाही.

आज एकनाथ शिंदे यांच्यावर जबाबदारी आल्यानंतर त्यांच्याशी फोनवर बोलणे झाले. त्यांना मी शुभेच्छा दिल्या. माझी अपेक्षा अशी आहे की, राज्याचा प्रमुख झाल्यानंतर तो व्यक्ती राज्याचा प्रमुख होतो. तो कुठल्याही पक्षाचा प्रतिनिधी असेल पण शपथ घेतल्यानंतर तो राज्याचा प्रतिनिधी असतो.

राज्याच्या सर्व घटकांचे प्रश्न सोडविण्यासाठी त्यांच्याकडून कामगिरी व्हावी, अशी साधारण अपेक्षा माझ्यासारख्याची आहे. मी त्यांना हे बोलून दाखविले, तसेच अंतःकरणापासून त्यांना शुभेच्छा दिल्या.

एकनाथ शिंदे हे शिवसेनेतील लोकांना बाहेर नेण्यास प्रभावी ठरले. ३८ आमदार बाहेर जातात, ही साधी गोष्ट नाही. ती नेण्यासंबंधीची कुवत शिंदे यांनी दाखवली यातच त्यांचे यश आहे. हे नियोजित होते का, याबद्दल मला कल्पना नाही.

पण जे ऐकायला मिळते आहे त्यानुसार इथून सूरतला जाणे, तिथून गुवाहटीला व्यवस्था होणे, त्यानंतर पुन्हा गोव्याला येणे, या सर्व गोष्टी काही एकाएकी घडत नाहीत.

माझ्या मते, उद्धव ठाकरे यांच्या कामाच्या पद्धतीनुसार एखाद्यावर विश्वास टाकल्यानंतर त्यावर पूर्ण जबाबदारी ते देत असत. उद्धव ठाकरेंनी संघटनेची आणि विधिमंडळाची पूर्ण जबाबदारी एकनाथ शिंदे यांच्याकडे सुपूर्द केली होती. त्याचा कदाचित हा परिणाम आहे की काय, याबद्दल मला माहिती नाही.

पण ज्यावेळी ३९ लोक राज्याच्या बाहेर जातात, त्यांची मते काही वेगळी असतात तेव्हा त्याच्यात दुरुस्ती करण्यास काही वाव राहत नाही.

माझ्या माहितीनुसार देवेंद्र फडणवीस यांनी क्रमांक दोनची जागा आनंदाने स्वीकारली असेल असे दिसत नाही. त्यांचा चेहराही हे सांगत होता. ते नाखूष आहेत.

त्यांनी नागपूरमध्ये स्वयंसेवक म्हणून काम केले आहे. तिथे एकदा आदेश आल्यानंतर तो पाळायचा असतो. कदाचित त्यांच्यावर असे संस्कार असावेत, त्याचाच परिणाम म्हणून त्यांनी हे पद स्वीकारले.

शिवसेनेतून बाहेर पडलेले आमदार वारंवार जे राष्ट्रवादी काँग्रेसबद्दल बोलत आहेत, त्यात काही अर्थ नसून ते खोटं आहे. यात राष्ट्रवादी व काँग्रेसचा काही संबंध नाही. पण लोकांना काहीतरी सांगायला हवं म्हणून राष्ट्रवादी व काँग्रेसचे नाव घेतले जात आहे.

यामध्ये अन्य कारणे असू शकतात. त्याच्या खोलात जावे लागेल. खोलात गेल्यानंतर नाही त्या गोष्टी पुढे येतील. त्यामुळे कुणी खोलात जाऊ इच्छित नाही.

शिंदे सरकारकडे आज बहुमत असल्याचे दिसते त्यामुळे इतर विचार करण्यात काही अर्थ नाही. माजी मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांना जेव्हा कळले की त्यांच्याकडे बहुमत नाही, त्यावेळी त्यांनी ग्रेसफुली आपल्या पदाचा राजीनामा दिला.

शिंदे यांच्या बंडामुळे शिवसेना संपुष्टात आलेली नाही आणि संपणार देखील नाही. यापूर्वी भुजबळ यांनी बंड केले होते, तेव्हाही काही झाले नाही. भुजबळांसोबत जे लोक आमच्याकडे आले, त्यातला एक सोडून सर्व पराभूत झाले. भुजबळ स्वतः पराभूत झाले. नारायण राणे यांनी बंड केले. त्यांचाही पराभव झाला.

शिवसेनेत हे काही आज झालेले नाही. संघटना अशी संपत नसते. माझे उदाहरण सांगतो. १९८० साली माझ्या नेतृत्वाखाली ६७ आमदार निवडून आले. सहा महिन्यांनी मी भारताबाहेर सुट्टीसाठी गेलो होतो. दहा दिवसांनी परत आल्यानंतर ६७ मधील फक्त ६ सहा लोक शिल्लक राहिले होते.

मी अचानक पाचच लोकांचा नेता झालो. पण त्यानंतर झालेल्या निवडणुकीत मला सोडून गेलेल्या सर्व लोकांचा पराभव झाला.

ईडी आणि केंद्रीय यंत्रणांची मदत हल्ली घेतली जाते त्याचे परिणाम दिसतात. अनेक विधानसभेचे सदस्य चौकशीच्या नोटीसा आल्याचे सांगतात. ही नवीन पद्धत सुरू झाली आहे. पाच वर्षापूर्वी ईडी हे नाव देखील आम्हाला माहीत नव्हते. आज तर गावखेड्यात देखील लोक गमतीने तुझ्या मागे ईडी लागेल असं म्हणतात.

या यंत्रणेचा उपयोग राजकीयदृष्ट्या वेगळ्या विचारांच्या लोकांसाठी केला जातो. माझ्याकडे इन्कम टॅक्सच्या वतीने असेच एक प्रेमपत्र आले आहे. २००४ साली लोकसभा निवडणूक लढवत असताना प्रतिज्ञापत्रात जी माहिती भरली होती त्याची चौकशी आता करत आहेत.

.२००९ साली देखील मी लोकसभेला उभा होतो, २००९ नंतर २०१४ च्या राज्यसभा निवडणुकीला उभा राहिलो, तसेच २०२० च्या राज्यसभा निवडणुकीच्या प्रतिज्ञापत्राबद्दलची नोटीसही आता आलेली आहे. सुदैवाने त्याची सर्व माहिती माझ्याकडे व्यवस्थित ठेवलेली आहे.

त्यामुळे माहिती देण्याची मला चिंता नाही. या विभागाच्या कार्यक्षमतेमध्ये गुणात्मक वाढ झाली आहे. इतक्या वर्षांची माहिती गोळा करण्यासाठी लक्ष केंद्रीत करणे आणि तेही ठराविक लोकांची माहिती गोळा करणे, म्हणजे धोरणात्मक बदल झालेला दिसतो.

मी १९६७ पासूनचे सर्व राज्यपाल पाहिले. प्रत्येक राज्यपालांनी महाराष्ट्राची प्रतिष्ठा वाढवली. महाराष्ट्राच्या प्रतिष्ठेसंबंधी हल्लीच्या राज्यपालांकडून काय झालं हा चर्चेचा विषय आहे. या पदाची प्रतिष्ठा राखण्यासंबंधी त्यांनी अधिक प्रयत्न करायला हवे, असा आमचा ते आल्यापासूनचा अनुभव आहे.

पक्ष संघटना ही वेगळी असते आणि विधिमंडळ पक्ष वेगळा असतो. पक्ष हा तिकीट देतो, पक्ष निर्णय घेतो आणि तुम्हाला लोकांसमोर नेतो. लोकांचा पाठिंबा मिळवण्यासाठी हातभार लावतो. निवडून आलेले लोक पाच वर्षांसाठी असतात. पक्ष हा कायमचा असतो.

आज उद्धव ठाकरेंच्या बाबतीत जरी संकट आले आहे तरी उद्या ठाकरे जेव्हा लोकांमध्ये जातील आणि लोकांना मत देण्याची संधी मिळेल, तेव्हा उलटं चित्र दिसेल, असे मला वाटते.