Howard Marks, büyük iktisatçı Adam Smith’in son günlerini yaşadığı ev olan Panmure House’da geçtiğimiz ay katıldığı bir söyleşisini yayınladı.
Piyasanın ruh hali, piyasa döngüleri, üstün getirilere nasıl ulaşılacağı ve insansız yatırım gibi konulara değiniyor..
Aldığım notlar👇
🔹Ekonomi ve yatırım, bir bilim değil, mekanik bir tarafı yok. O yüzden fizikten çok daha zor. Fizikçi Richard Feynman “elektronların duyguları olsaydı fizik çok daha zor olurdu" demiş.
🔹Piyasalar işlem yapanların psikolojisinden, ruh hali değişiminden etkilenir
🔹Ekonomide veya yatırımda teoriler (örn. kişilerin rasyonel ve piyasaların etkin olduğu hipotezi) bir çerçeve sunar (nasıl olması gerektiği), ama gerçekte yaşadığımız (nasıl olduğu) çok farklı.
Yogi Berra: "teoride, teori ile pratik arasında bir fark yok, ama pratikte var"
Seth Klarman son katıldığı HBS söyleşisinde (Opportunities and Pitfalls for Investors in 2022), yatırım dünyasındaki güncel gelişmelerden, kripto paralarla ilgili düşüncesinden, yatırım felsefesinden ve yatırım fırsatlarını nasıl bulduğundan, beğendiği kitaplardan bahsediyor.
Aldığım belli başlı notlar aşağıda;
🔹Piyasalar etkin mi? Hayır, çünkü insanların davranışsal zaafları var. Daniel Kahneman’ın “Thinking, Fast and Slow” kitabı bununla ilgili. Piyasalar da insanların psikolojine göre değişiyor, panik ve açgözlülük arasında.
Yatırım yaparken psikolojimizi yönetebilmemiz çok önemli, bu aşırı uçlardan kaçınabilirsek başarılı yatırımcı olabiliriz. Yatırım felsefemin önemli kısmı psikolojiyi yönetmekle ilgili diyor Klarman.
🔹Eğer olması gerekenden ucuz bir fiyatlama gördüğümüzde o şeyi derinlemesine..
🔹finansal hizmetlerde aşırı rekabet sektörü kırılgan yapıyor, düzenleyiciler aslında rekabeti teşvik etmez, finansal kriz konsolidasyonu hızlandırdı
🔹finansal hizmetlerde çalışan teşvikleri hacim üzerine olduğu için fazladan kredi arzı ve fazladan işlem hacmi ortaya çıkıyor
🔹hacim iyi bir amaç değil, önemli olan fiyatlandırma
🔹yüksek enflasyonda sanayi şirketleri yatırım yapmak yerine finansal faaliyetleri tercih ediyor (Türkiye'de olan dünyada da oluyor)
🔹finans dışı şirketlerde finans iştirakleri kar artışına destek olabilir (GE Capital örneği)
Özsermaye karlılığının yüksek olması akıllı yatırım için yeterli midir?
Neden özsermaye karlılığı yüksek diye şirketleri baştacı ederken F/DD değerleme çarpanına bakmıyoruz ki?
Bunu bir örnekle anlatmak daha açıklayıcı olacak;
Şirketin hisse başına defter değerinin (DD) 100 TL olduğunu, %13 özsermaye karlılığına (ROE) sahip olduğunu ve karının da %40’ını aynı sene içinde nakit #temettü olarak dağıttığını kalan yarısının şirkette kaldığını varsayalım. (oranlar #bist100 için son 20 yılın ortalamasıdır)
Şirket hisse başına 13 TL net kar elde edecek, bunun 5,2 TL’sini temettü olarak aynı yıl yatırımcıya versin.
Yılsonu defter değeri 107,8 TL
👉büyüme %= ROE x kazancın şirkette kalan kısmı
=> 13% x 60% = %7,8
Temettü oranı düştükçe büyüme oranı artar, farkettiniz değil mi?
Bunu basitçe ama finansal kavramlar kullanarak anlatmaya çalışacağım.
Bir işin gerçek değeri,
(i) mevcut faaliyetlerin nakit üretme gücü ile
(ii) gelecekte büyümenin yaratacağı ek değerin toplamıdır.
(2) Yani şirketin mevcut haliyle değerine gelecekteki büyümenin katkısını ekliyoruz. Her büyümenin şirkete değer katmayabileceğini aşağıda anlatacağım.
(3) İlk kısım, faaliyetlerden elde edilen nakit akışından tüm işletme maliyetleri ve vergi giderleri düşüldükten sonra kalan nakit (NOPAT) ile ilgilidir. Yani şirketin mevcut faaliyetlerinden elde ettiği yıllık sürdürülebilir net nakit akışı.
(1/18)
Geçmişi yüzyıldan fazla olan @TheToroCompany (TTC:USY) temelde peyzaj, çim bakım ve bahçe ekipmanları üreten ABD’li bir şirket. Yaptığı satınalmalarla ilişkili bir çok alanda da faaliyeti var.
Finansal açıdan görünümü güçlü. Şirketin son 10 yılına biraz detaylı bakalım.
(2) Gelirlerde yıllık ortalama %8’e yakın artış reel olarak büyüdüğüne işaret ediyor. 2019’dan itibaren yeni satınalmaların da etkisiyle ciro artışının güçlü olduğunu söyleyebilirim. Önemli olan şirketin faaliyet karlılığında da iyileşme olması.
(3) FAVÖK marjı son on yılda %10’dan %13’lere yükselmiş. Şirketin satışları içinde daha karlı ürünlerin payının arttığını anlıyorum.
Son yıllardaki bu büyümenin şirketin değerini artırıcı etkisi olduğunu söyleyebilirim.