نخستین موشک
با وجود پیروزی ایران در قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، شاه که شاهد فروش موشکهای اسکاد روسی به عراق بود به روزنامۀ نیوزویک گفت: «ما اختلافات خود را با عراق حل کردیم، اما افزایش توان نظامی آنان ادامه دارد، و برای من جای پرسش است که چند نفر متوجه هستند که عراق هواپیما، تانک
۱
و اسلحه و موشک زمین به زمین اسکاد بیشتری نسبت به ما دارد. به مرزهای ما نگاه کن، اگر ما امنیت خود را در منطقه فرض نکنیم، چه کسی این کار را انجام خواهد داد؟» اما درخواست ایران از آمریکا برای خرید موشکهای پرشینگ بیدرنگ از سوی کارتر رد شد چرا که توانایی حمل کلاهک هسته ای را داشتند۲
در واکنش، ایران به همکاری با اسرائیل روی آورد. این آغاز #پروژه_گُل#Project_Flower بود. در بهار ۱۳۵۶، تهران و تلآویو توافقنامه ای را امضا کردند که ایران یک میلیارد دلار نفت بدهد و با اسرائیل برای ساخت موشک زمین به زمین با توان حمل کلاهک هستهای با بُرد ۲۰۰ مایل همکاری کند.
۳
عذر وایزمن، وزیر دفاع اسرائیل، به ارتشبد حسن طوفانیان، رئیس ادارۀ کل صنایع نظامی و مسئول خرید نظامی و معتمد شاه، گفته بود: «شما باید موشک زمین به زمین داشته باشید. کشوری مثل شما با اف-۱۴ و با کلی اف ۴ با این همه مشکل که شما را محاصره کرده است باید نیروی خوب موشکی داشته باشد».
۴
طوفانیان گفت: «نکتۀ مهم این است که همسایۀ ما روسهاست. نیت آنان تغییر نکرده است. نیت آنان این است که به همۀ این آبهای دوروبر ایران بیایند. ما ناگزیریم که اینگونه توان بازدارندگی را گسترش دهیم». ایران ۲۸۰ میلیون دلار نفت از جزیره خارگ به اسرائیل بهعنوان پیشپرداخت صادر کرد
۵
اسرائیل تأسیسات مونتاژ موشکی در نزدیکی سیرجان و یک محدوده تست موشکی در نزدیکی رفسنجان ساخت. این موشکها میتوانستند به کلاهکهای هستهای مجهز شوند. این موضوع مورد بحث قرار نگرفت اما ایران سیگنال اسرائیل را به عنوان نشانهای تفسیر کرد که این احتمال میتواند در ادامه بررسی شود
۶
به گفته طوفانیان "گرچه ایران در آن زمان به دنبال تسلیحات هستهای نبود، اما این به این معنا نبود که ما در یک دهه دیگر علاقهای به این موضوع نداشتیم." تلآویو و تهران درباره احتمال تقویت موشکها بهمنظور پرتاب از زیردریایی بحث کردند. شگفت آنکه هر دو کوشیدند تا آمریکا را دور زنند
۷
اما این پایان برنامۀ موشکی ایران نبود. در دهۀ ۱۹۹۰ جمهوری اسلامی کوشید با طوفانیان تماس بگیرد و او را متقاعد کند تا جزئیات پروژۀ گُل را در اختیار تهران قرار بدهد و ایران را در پسگرفتنِ پولِ دادهشده به اسرائیل یاری کند. اما طوفانیان حاضر به همکاری نشد و #پروژه_گل به فراموش شد
۸
در عوض، جمهوری اسلامی پروژهٔ بومی موشکی خود را راهاندازی کرد و آن را سنگبنای استراتژی بازدارندگی کشور توسعه داد; ابزاری که در این سالیان بهمراه پهباد از ضعف #میدان در آسمان کاستهاست; ابزار دفاعی تاثیرگذار در دفاع در برابر بیگانه ولی ناتوان در ایجاد #امنیت_پایدار. #هایپرسونیک
۹
منبع:
The Shah of Iran, the Iraqi Kurds, the Lebanese Shia (2018), Palgrave McMilan.
پایان
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
رقم خوردن #شام_آخر_کابل ریشه در شناخت ناقص از #مفهوم_ایران دارد; مفهومی که نمایانگرِ بنیانهای سرزمینیِ #جهان_ایران است. در هسته تمدن ایران خاطرات و ارزش های مشترکی هستند که کارکردِ وحدت در میان کثرت ایرانیان را دارند. این نمادها را ميتوان در دو نماد #نوروز و #عاشورا جست.
اگر نماد نخست شادي مشترك دارد، نماد دوم به غم مشترك اشاره ميکند. مرزهاي #جهان_ایران را ميبايد در گسترهاي پهناور ديد: آن جا كه مردمانش نوروز را پاس ميدارند و يا عاشورا را حرمت ميگذارند. هم از این رو٬ #هارتلند_ایران بر هلالهای دوگانه همنهشت است: #هلال_عاشورا و #هلال_نوروز.
#هلال_عاشورا از ایران تا دریای مدیترانه است و #هلال_نوروز از کردستانات تا افغانستان و تاجیکستان. در واقع٬ #هارتلند_ایران گسترهای ژئوکالچرال است که محور دگرگونیهای عمده ژئوپولیتیکی نیز بودهاست. برخلاف کشورهای تمدن-محور چین و هند، مرزهای سیاسی ایران با #جهان_ایران سازگار نیست.