۱. اینجا پایگاه مخفی موشکی چین در منطقه الدوادمی در عربستان است. ریاض که تا پیش از این خریدار موشکهای بالستیک از چین بود سودای تولید موتور موشک دارد. علیرغم افشای آن توسط سیا٬ ریاض اما بر همکاری خود با چین افزوده است. این همه داستان همکاری چینی-سعودی نیست.
۲. ریاض با کمک تلآویو سودای راهاندازی راهآهن از بندر اماراتی فجیره در کرانه دریای عمان تا حیفا در کرانه مدیترانه دارد. در ظاهر، این پروژه نمود ترانزیتی #صلح_ابراهیم است. همکاری چین اما در این طرح نشاندهنده اهمیت این مسیر است. صلح ابراهیم در راستای راه دریایی #BRI عمل میکند
٣. همکاری نوین چین با عربستان ریشه در #Arab_Policy_Paper مصوب 2016 دارد که منافع چین را در «سیاست 1+2+3» نسبت به اعراب نمایان میسازد:
1: انرژی به عنوان هسته همکاری
2: زیرساخت و تجارت به عنوان بالهای همکاری
3: انرژی هستهای، انرژیهای پاک و هواوفضا به عنوان پیشرفتهای همکاری
۴. در همین راستا، طی ۱۲ سال اخیر چین ۲۱ میلیارد دلار در بخش انرژی عربستان سرمایهگذاری کردهاست. خرید ۴۹% سهام شرکت خطوط لوله آرامکو و تلاش برای خرید ۱% از سهام شرکت آرامکو٬ سرمایهگذاری #Sinopec بزرگترین شرکت پائیندستی نفت و گاز چین، در پالایشگاه یسرف از جمله سرمایهگذاریهاست
۵. سعودی پروژۀ #Vision2030 را با #BRI بهگونهای درهمتنیده که روابط به سطح استراتژیک افزایش یابد. حضور شرکت پیمانکاری #Powerchina
در پروژه #Neom در همین راستاست. #محمد_بن_سلمان در سفر فوریه ۲۰۱۹ خود به چین گفت: ابتکار راه ابریشم چین و چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان همراستا خواهند بود
۶.این چشمانداز، و نه پیشینه٬ است که رابطه کشورها را میسازد. ایران اما توقع اتحاد استراتژیک با چین دارد. از نگاه تهران اهداف مشترک با چین خودبخود به اتحاد با آن میانجامد. این استدلال به توقع از پکن برای حمایت دائم از ایران و غلونمایی از اهمیت آن برای چین علیه آمریکا انجامیده.
۷.حضرات اما در دام توهم برآمدن جهان دوقطبی افتادهاند. برعکس، پکن از رقابت نظامی با آمریکا پرهیز کرده و میکوشد آن را در حوزه اقتصادی نگاهدارد چرا که پکن خود را #قطب نمیداند. قطب بر قدرتهای سهگانه زور-پول-گفتمان استوار است و چین هنوز در دو رکن نمیتواند آمریکا را به چالشکشد
۸حمایت چین از ادعای امارات و ناتوانی ایران در پاسخ(مثلا تاسیس دفتر بازرگانی تایوان در تهران مثل آنکارا و ابوظبی)نمایانگر قالب رفتاری ایران است:#استیصال. ورای نوع رفتار با ایران(حتی با رای به ۶ قطعنامه) پکن مطمئناست که تهران از او دنبالهروی کرده یا مجبور است که این کار را کند
۹.همچنین، پکن بر این باور است که نیاز ایران به همکاری با چین از سر #اضطرار است و به محض برآمدن فرصتی تاریخی در رابطه با غرب٬ ایران بیدرنگ چین را دور میزند. از این رو٬ سیاست #نگاه_به_شرق ایران ریشه در #استیصال ایران و شرایط #اضطرار دارد که هر دو نیز درهمتنیده با #آمریکاستیزی است
۱۰. کشورهای منطقه شاهد برآمدن کلانروندهای ژئوپلتیکی هستند; روندهایی که مجموعه تهدید-فرصت به صورت لحظهای شکلمیدهد. در این میان٬ ایران باید #زندگی_در_شکاف را سرلوحه سیاست خارجی قراردهد. در گزارشات متعدد بارها به مسئولین توصیه شد. زهی خیال باطل چرا که "نرود میخ آهنین در سنگ!"
اینجا بندر ترکمنباشی است; بزرگترین بندر زیر سطح دریا با مساحت ۱.۳۸۵ میلیون متر مربع با هدف بارگیری ۲۶ میلیون تن کالا. این بندر با سرمایهگذاری ۱.۵ میلیارد دلاری شرکت ترکیهای چالیک هلدینگ توسعه یافته و البته شرکتهای چینیها نیز در این پروژه سرمایهگذاری کردهاند. داستان چیست؟
#کریدور_ترنسکاسپین از گذرگاه مرز چین با قرقیزستان آغاز میشود و با گذر از بندر ترکمنباشی به بندر باکو میرسد. در اینجا، به تفلیس و قارص میرسد و در مسیری شرقی - غربی به استانبول و سپس اروپای جنوبی وصل میشود. اینجاست که سرمایهگذاری هنگفت آنکارا در بندر ترکمنباشی معنا مییابد
سرچشمه #Periphery_Doctrine به این ایده بازمیگشت که اسرائیلِ محاصره شده در دریایی از اعراب به اتحادهای استراتژیک با کشورهای غیرعربی که سرزمینهای عربی را محاط کرده بودند، نیاز داشت. بحران ۱۹۵۶ سوئز #دیوید_بنگوریون را واداشت تا دکترین پیرامون را عملیکند
در کنار کشورهای غیرعربیِ ایران، ترکیه و اتیوپی، اسرائیل چشم همکاری به اقلیتهای غیرعرب و سنی در جهان عرب همچون کردها، مارونیهای لبنانی، جامعۀ قبطی مصر و حتی شیعیان لبنان (تا پیش از عزیمت #امامموسیصدر به جنوب لبنان در ۱۹۵۹) داشت. ایران اما سنگ بنای #دکترین_پیرامون اسرائیل بود.
در آغاز وجود اسرائیل از اهمیت چندانی برای ایران برخوردار نبود. شاه تنها به دنبال فناوری اسرائیل و لابی یهودیان در آمریکا برای فشار بر کاخ سفید جهت مهار خطر شوروی بود. با گذشت زمان اما رشد ایدئولوژی #پانعربیسم در میان اعراب منطقه نقش مهمی در گسترش روابط ایران و اسرائیل ایفا کرد.
نخستین موشک
با وجود پیروزی ایران در قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، شاه که شاهد فروش موشکهای اسکاد روسی به عراق بود به روزنامۀ نیوزویک گفت: «ما اختلافات خود را با عراق حل کردیم، اما افزایش توان نظامی آنان ادامه دارد، و برای من جای پرسش است که چند نفر متوجه هستند که عراق هواپیما، تانک
۱
و اسلحه و موشک زمین به زمین اسکاد بیشتری نسبت به ما دارد. به مرزهای ما نگاه کن، اگر ما امنیت خود را در منطقه فرض نکنیم، چه کسی این کار را انجام خواهد داد؟» اما درخواست ایران از آمریکا برای خرید موشکهای پرشینگ بیدرنگ از سوی کارتر رد شد چرا که توانایی حمل کلاهک هسته ای را داشتند۲
در واکنش، ایران به همکاری با اسرائیل روی آورد. این آغاز #پروژه_گُل#Project_Flower بود. در بهار ۱۳۵۶، تهران و تلآویو توافقنامه ای را امضا کردند که ایران یک میلیارد دلار نفت بدهد و با اسرائیل برای ساخت موشک زمین به زمین با توان حمل کلاهک هستهای با بُرد ۲۰۰ مایل همکاری کند.
۳
رقم خوردن #شام_آخر_کابل ریشه در شناخت ناقص از #مفهوم_ایران دارد; مفهومی که نمایانگرِ بنیانهای سرزمینیِ #جهان_ایران است. در هسته تمدن ایران خاطرات و ارزش های مشترکی هستند که کارکردِ وحدت در میان کثرت ایرانیان را دارند. این نمادها را ميتوان در دو نماد #نوروز و #عاشورا جست.
اگر نماد نخست شادي مشترك دارد، نماد دوم به غم مشترك اشاره ميکند. مرزهاي #جهان_ایران را ميبايد در گسترهاي پهناور ديد: آن جا كه مردمانش نوروز را پاس ميدارند و يا عاشورا را حرمت ميگذارند. هم از این رو٬ #هارتلند_ایران بر هلالهای دوگانه همنهشت است: #هلال_عاشورا و #هلال_نوروز.
#هلال_عاشورا از ایران تا دریای مدیترانه است و #هلال_نوروز از کردستانات تا افغانستان و تاجیکستان. در واقع٬ #هارتلند_ایران گسترهای ژئوکالچرال است که محور دگرگونیهای عمده ژئوپولیتیکی نیز بودهاست. برخلاف کشورهای تمدن-محور چین و هند، مرزهای سیاسی ایران با #جهان_ایران سازگار نیست.