بزرگترین صادرکننده،سومین تولیدکننده و دومین دارنده ذخایر نفت است.جغرافیای ویژه آن اما از اهمیت خطوط لوله نفتی بیرونی برای صادرات نفت کاسته است. چرا؟در میان شبهجزیرهای در حاشیه ترانزیت زمینی جای گرفته.همسایگانش بینیاز از نفتند و بازارهای بزرگ مصرف در فاصلهای دور.
جای شگفتی نیست که شبکه نفتکشها یگانه ابزار صادرات باثبات نفت عربستان است. دریا در ظاهر بستر صادرات نفت را هموار ساخته، با این حال، دریا همزمان عربستان را نفرین کرده. به نقشه بنگرید! گو اینکه از سواحل دریایی طولانی برخوردار است، با این حال، از #تنگنای_ژئوپلتیک_گلوگاه در رنج است.
سه گلوگاه مهمِ تجارت جهان گرداگرد عربستان هستند، همگی اما توسط رقبای بالفعل و بالقوه ریاض کنترل میشود: تنگه هرمز توسط تهران، کانال سوئز توسط قاهره و تنگه بابالمندب توسط صنعا. حتی خلیج عقبه و خط لوله #رِد_مِد (#Red_Med) که کانال سوئز را دور میزند نیز توسط تلآویو کنترل میشود.
اگر عراق بدلیل ساحل کوتاه خود بصورت مستقیم از #تنگنای_ژئوپلتیک در رنج بوده، عربستان بدلیل آسیبپذیری گلوگاههای سهگانه خود بصورت غیرمستقیم دچار این تنگناست.جای شگفتی نیست که ریاض برای خروج از این تنگنا چشم به تداوم #اتحاد_استراتژیک با نیرومندترین قدرت دریایی دوختهاست:به آمریکا
ابلهانه است که میانجیگری چین در رابطه ایران و سعودی را برابر با افول آمریکا دانست. چیرگی #منطق_ژئوپلتیک را دریابید: بنیان امنیت ملی سعودی بر اتحاد استراتژیک با آمریکا استوار است؛ تا آنگاه که هژمونی دریایی آمریکا به چالش کشیده نشده و عربستان نفت داشتهباشد، این اتحاد ادامه دارد.
ریاض اما نامزد دیگری را درسردارد: چین. اژدهای تشنه انرژی برای درهمشکستن استراتژی #چرخش_بسوی_آسیا اوباما (چپ)، از استراتژی #پیش_بسوی_غرب (#Marching_Westward) وانگ جیسی سود جُست (راست). وانگ برآن بود که دسترسی زمینی به غرب محاصره دریایی چین را برهمزده و #معمای_مالاکا را حل میکند
آمریکا سودای کشاندن چین به رقابت ژئواستراتژیک داشته چراکه در این حوزه برتری نسبی دارد، چین اما میکوشد رقابت را در حوزه اقتصادی محدود کند. با ورود چین به دلِ منازعات سیاسی-نظامی منطقه،آمریکا میتواند بر دو جبهه دونباس و تایوان تمرکز کند.آمریکا اما نمیخواهد به چین سواری مجانی دهد
چرا هزینه امنیت منطقه دهد ولی چین سودکند؟پس پکن باید هزینه کند. ورود کنترلشده چین به منطقه در راستای نظم آمریکایی بوده، نه در خلاف آن.این نظم بر دوستون #صلح_ابراهیم و مهار ایران هستهای استوار است. شی در دیدار با بایدن در بالی این نظم را در ازای موافقت با سیاست #چین_واحد پذیرفت.
سعودی اما خواهان حذف ایران از منطقه و جهان اسلام بوده چراکه ایران #خطری_وجودی است.گواینکه توافق فرصتی برای ریاض برای مهار حوثیها و راهاندازی #چشمانداز_۲۰۳۰ میدهد اما توافقی برای مدیریت تنشهای دوجانبه است تا بازنگری بنیادین.سعودی هنوز سودای #قطع_سر_افعی دارد! البته به وقتش …
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
دلِ شامات است; سرزمینی با قدمتی طولانی ولی فاقد هویت ملی! کشوری که حتی نام خود را از تمدنی تاریخی ورای مرزهایش به عاریت گرفته: امپراتوری #آسور یا #آشور در شمال عراق؛ #سوریا نامی بود که یونانیان و رومیان آن را بر شامات گذاشتند و #آسورستان نامی بود که ایرانیان بر عراق
جغرافیای گسسته سوریه اما بلای جانش گشته؛ جغرافیایی که این کشور را به شش بخش جداگانه تقسیم کردهاست: واحهای در جنوبغربی، دروازهای در شمال، نواری ساحلی در غرب، فلاتی ناهموار در جنوب، دالانی شمالی-جنوبی و زمینی هموار و بایر در شرق. کنش و رخدادهای سوریه را از دریچه جغرافیا ببینید!
در پشت کوههای لبنان واحهای است که از یکسو به کوه و از دیگر سو به بیابان منتهی میشود. #دمشق در میان آن جای دارد که کارکردی شبیه دژی کوچک دارد. از دمشق دسترسی به همه جای کشور کم و نادر است. جای شگفتی نیست که حاکم دمشق نیازمند دولتی نظامی با مشت آهنین برای حکومت بر همه کشور است.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انتخاباتی دو مرحلهای است که از طریق #مجمع_گزینندگان (کالج الکترال) رئیسجمهور و معاون وی را برمیگزیند. در دیگر جمهوریهای جمهوریهای ریاستی (برزیل) و نیمه ریاستی (فرانسه) رئیس جمهور با رأی مستقیم (هر نفر یک رأی) برگزیده میشود
شهروندان آمریکایی که در یکی از ۵۰ ایالت یا در واشینگتن دیسی ثبتنام شدهاند، رأی خود را برای انتخاب گزینندگان به صندوق میاندازند. گرچه مردم در روز انتخابات نام نامزدهای ریاستجمهوری را در برگههای اخذ رأی مینویسند، اما در عمل گزینندگان رئیسجمهور و معاون وی را انتخاب میکنند.
در گام بعد اعضای منتخب گزینندگان مستقیما به رئیسجمهور و معاونش رأی میدهند که به آن #رأی_الکترال میگویند. نامزدی که بتواند دستکم ۲۷۰ رای از ۵۳۸ رای الکترال را بدست آورد، رئیسجمهور آمریکا خواهد شد. اینگونه انتخابات ویژه بر پایه اصل ۲ و متمم ۱۲ قانون اساسی آمریکا تشریح شده است.
چمران یگانه چهره پشتیبان صدر در میان انقلابیون ایرانی نبود. قطب زاده همانند #مصطفی_چمران از جوانان حامی #دکتر_محمد_مصدق بود که برای آموزش در رشتۀ زبان انگلیسی راهی آمریکا شده بود. #قطب_زاده شخصیتی تکرو و پرسروصدا بود که اعتمادبهنفس بالایی داشت
آوازۀ او در میان مبارزین انقلابی ایرانی زمانی بالا گرفت که در جریان مراسم نوروز سفارت ایران در واشینگتن سیلی بر گوش #اردشیر_زاهدی سفیر وقت ایران در آمریکا نواخت. صادق قطبزاده با اخراج از آمریکا راهی کانادا شد تا مبارزات خود را در انجمنهای اسلامی دانشجویان خارج از ایران پی گیرد.
او در سال ۱۳۴۲ به آیتالله خمینی نزدیک شد و اندکی پس از آن از یاران نزدیک #موسی_صدر شد. صدر تأثیر فراوانی بر زندگی قطبزاده داشت تا بدانجا که، به گفتۀ #کارول_جروم (نامزد و معشوقه صادق قطبزاده) «موسی صدر غولی در در زندگی صادق بود.» جروم از نقش #صادق_طباطبایی خواهرزادۀ موسی صدر،
برای بیش از ۲.۵ هزاره است که ایران در دل غرب آسیا جای گرفته؛ در گسترهای از نیل و بسفر تا سند و ختن که در گذشته #اویکومن مینامیدش. برخلاف تاریخ دیرینش، حضور جغرافیایی قدرتهای بزرگ در همسایگی آن از قاعدهای نوین تبعیت میکند: «نه خیلی دور، نه خیلی نزدیک»!
آمریکا تمرکز روزافزونی بر حوزه #ایندو_پاسیفیک داشته، روسیه در محور دنیپر-کریمه گیر کرده و چین چشم به تایوان دوخته. با این حال، هر سه کوشیدهاند تا سیاست خاورمیانهای خود را با رویکرد نوین ژئواکونومیکی مبتنی بر توسعه اقتصادی همراه سازند؛ امری خلافِ آمدِ عادت در منطقهای تاریخی!
از سقوط شاهنشاهی هخامنشی، ایران معمولا شاهد حضور یک یا چند قدرت بزرگ جهانی در همسایگی خود بوده؛ از روم و عثمانی در غرب و روسیه تزاری و شوروی در شمال گرفته تا بریتانیا در جنوب، مغولان در شرق و گورکانیان در جنوب شرق. جایگاه ژئواستراتژیک کشور هم نعمت بوده و هم نفرین؛ شمشیری دودَم!
۴۰۲ سال پیش در چنین روزی #شاه_عباس بزرگ #جزیره_هرمز را آزاد کرد؛ جزیرهای که ۱۱۵ سال زیر یوغ پرتغالیها بود. در ۱۴۹۷ م. #واسکودوگاما پرتغالی از دماغه امید نیک در جنوب آفریقا گذشته و با دور زدن راه زمینی در قلمروهای اسلامی توانست مسیر دریایی را از آتلانتیک به اقیانوس هند بیابد.
این آغاز دسترسی اروپاییان به آسیا بود. در ۱۵۰۵ م. #مانوئل_یکم پادشاه پرتغال، سیاست توسعهطلبی و کنترل شاهراههای بازرگانی در آفریقا و آسیا را دنبال کرد. دو سال بعد همزمان با سالهای آغازین فرمانروایی #شاه_اسماعیل صفوی، نیروهای پرتغالی به فرماندهی آلفونسو دو #آلبوکرک جزیره هرمز را
که مهمترین بارانداز شرق و بزرگترین بندر بازرگانی ایران بود با ٢۶ کشتی تسخیر کرده و قلعهای را در شمال جزیره ساختند. پرتغالیها #هرمز را مستعمره خود کرده و ملوک هرمز تحت فرمان آنان قرار گرفتند. فتح هرمز موازنه قدرت را تغییر داده و کنترل بازرگانی میان هند و اروپا را به پرتغال سپرد.
۳۰۳ سال پیش، در ۶ اردیبهشت ۱۱۰۰، در زمانه شاه سلطان حسین، واپسین فرمانروای ایران صفوی، بیش از ۸۰ هزار ایرانی در زمین لرزه ویرانگر تبریز جان خود را از دست دادند. اوژن فلاندن مینویسد «سختترین زمینلرزهها در سال ۱۷۲۱ اتفاق افتاده و هشتادهزار نفر جمعیت این شهر را از بین بردهاست.
این واقعه در زمان شاه سلطان حسین و به وقتی است که این شاهزاده تیرهبخت میخواست سلطنت را به یک افغان فتنهجو که در این وقت اصفهان را محاصره کرده بود، واگذار نماید.» کروزینسکی نیز روایت میکند که «در زلزلهٔ ۱۷۲۱ م، ۸۰٬۰۰۰ تن به خاک هلاک افتادند.» این اما ششمین زمینلرزه تبریز بود.
تبریز، نگین شمال غرب ایران، همواره دچاره بلای زمینلرزه بوده و بسیاری از بناهای تاریخی زیبایش ویران گشته است. در سال ۲۳۰ خورشیدی، در زمانه جعفر المتوکل علی الله، دهمین خلیفه عباسی، نخستین زلزله تبریز را که آنزمان هفتمین شهر بزرگ آذربایجان، کوچکتر از اردبیل و بردعه، بود ویران کرد