Przewodzik Profile picture
Apr 22 11 tweets 3 min read Twitter logo Read on Twitter
#PrzewodzikKsiążkowy #NoweWBibliotecePrzewodzika

Dziś mamy #DzieńZiemi to warto zapoznać się z jej historią od tej geologicznej strony: „Jak można zrekonstruować niemowlęctwo Ziemi w obliczu braku danych historycznych? Okazuje się, że dysponujemy ich kopiami zapasowymi, (1) Image
które są przechowywane poza główną siedzibą, że tak to ujmę. Danych tych dostarczają meteoryty, kamienne pozostałości dawnego Układu Słonecznego, które od czasu do czasu spadają na Ziemię. Nasza pewność, że Ziemia i inne planety układu ukształtowały się ponad 4,5 miliarda lat (2)
temu, opiera się na odczytaniu wskazań geologicznych „zegarów” zawartych w minerałach, które składają się na te wyjątkowe skały (do datowania historii Ziemi powrócę w dalszej części książki). Pewne meteoryty, zwane chondrytami, są złożone z krągłych ziaren o milimetrowej (3)
wielkości (tak zwanych chondruli). Uważa się, że zachowują one drobiny, które pierwotnie zderzały się, tworząc większe ciała w najwcześniejszych fazach formowania się planet (ilustracja 2). Wskazują na to dokładne analizy składu chondruli. Znajdujemy w nich minerały wapnia, (4)
aluminium i tytanu, które zestalały się jako pierwsze w miarę schładzania się dysku słonecznego, a także sporadyczne ziarna, które wyprysnęły z okolicznej supernowej, po czym zostały zaanektowane przez rodzący się Układ Słoneczny. Meteoryty chondrytyczne nie tylko przechowują (5)
bezpośrednie ślady wczesnego Układu Słonecznego, lecz ich skład chemiczny pozwala sądzić, że stanowią zasadnicze materiały, z których powstała sama Ziemia. W ciągu kilku milionów lat większość materiału skalnego i lodowego krążącego wokół Słońca skupiła się w planety. (6)
Zgodnie z konwencjonalnym poglądem drobiny pyłowe zlepiały się, tworząc ziarna, które z kolei łączyły się w coraz większe ciała, aż powstały planetozymale – kilometrowej średnicy bryły skalne, podobne do licznych asteroid, które obserwujemy dziś w obszarze między orbitami (7)
Marsa i Jowisza. Alternatywna hipoteza głosi, że obiekty o skali planet powstawały bezpośrednio z fragmentów wielkości żwiru. Tak czy owak w miarę postępu tej agregacji pozostało jedynie około stu ciał niebieskich o wielkości od Księżyca do Marsa. Wskutek ich zderzeń (8)
uformowały się planety naszego układu. Jeden z takich kataklizmów odcisnął piętno na naszym przyszłym domu. Kilkadziesiąt milionów lat po zasadniczym zespoleniu się Ziemi uderzyło w młodą planetę ciało wielkości Marsa, posyłając część skał i gazu w kosmos. Z czasem większość (9)
tego wybitego materiału skupiła się, kształtując stosunkowo niewielką skalną kulę, trwale uwięzioną na orbicie okołoziemskiej. Blask Księżyca może dawać natchnienie poetom, u jego zarania leży jednak brutalna przemoc, a sekrety te zostały ujawnione dzięki pieczołowitym (10)
analizom skał księżycowych”. (11)

Andrew H. Knoll "Ziemia. Cztery miliardy lat historii w ośmiu rozdziałach", Kraków 2022

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with Przewodzik

Przewodzik Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

More from @Przewodzik

Apr 22
#PrzewodzikFilmowy

„W trójkącie”, reż. Ruben Östlund (2022). Szwedzki reżyser po traumatycznej wizycie w górach („Turysta” - zob., zał.) oraz w świecie sztuki nowoczesnej („The Square”) zabiera nas na egzotyczny rejs po morzu, który raczej trudno zaliczyć do udanych. Film (1) Image
składa się z trzech sekwencji i tak naprawdę kluczowa, przynajmniej dla mnie, jest ta pierwsza. Tu, dwoje młodych, przystojnych ludzi spędza wieczór w restauracji, ale sytuacja nabiera niespodziewanych rumieńców, gdy przychodzi do płacenia rachunku – u kobiety i mężczyzny (2)
odzywają się w tym, wydawało by się naturalnym dla pary momencie, skrywane, podskórne pretensje, stereotypy, oczekiwania, a być może nawet swego rodzaju atawizmy (to drugie widać w postawie dziewczyny). To jakby zapowiedź tego wszystkiego, co mamy w filmie później, czyli (3)
Read 11 tweets
Apr 22
#PrzewodzikFilmowy #RozrywkowaSobota

„John Wick 4”, reż. Chad Stahelski (2023). Namówiony przez kilka osób i zdumiony niebywale wysokimi ocenami krytyków, złamałem się i wybrałem na czwartą już część przygód kuloodpornego zabójcy. Umówmy się: rozbiór logiczny tego filmu jest (1) Image
bezcelowy – scenariusz jest kretyński, dialogi beznadziejne (to potok przemów, sentencji i monosylab Reevesa), a cała koncepcja dziecinna (no, młodzieżowa - takie historyjki pisze się w liceum). Wiadomo, że sukces tego obrazu i jego trzech poprzednich części, bierze się (2)
tylko i wyłącznie z wystylizowanej przemocy i jeśli film potraktować tylko jako widowisko kaskadersko-akcyjne, to oczywiście jest to swego rodzaju arcydzieło w tym gatunku. Nie ma co udawać, że chodzi o coś innego i tylko w ten sposób można na ten film patrzeć. Pierwsza część (3)
Read 9 tweets
Apr 21
#PrzewodzikWarszawski
Dokładnie rok temu był u mnie #BarokowyTydzień, ale wówczas nie wspomniałem o prawdziwej XVII-wiecznej enklawie w środku miasta. Gdy zejdziemy w dół ul. Tamka w pewnym momencie zobaczymy małą uliczkę po prawej stronie – to tzw. Zaułek ku Szarytkom, czyli (1) ImageImageImage
alejka prowadzącą do Zakładu Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo, nazywanego Klasztorem Szarytek. „Szarytki” to potoczna nazwa i nie ma nic wspólnego z kolorem habitów zakonnic (te są czarne), ale z francuskim słowem „charité” (dobroczynność), bo też zgromadzenie z (2) Spichrz z końca XVII w.
Francji pochodzi. Do Polski Szarytki przybyły razem z królową Ludwiką Marią, która w 1659 roku zakupiła od Marianny z Potockich Wesslowej dworek i tzw. dworzec „gisowski” zw. Glinki w folwarku Kałęczyn poniżej skarpy. Od tej pory był to dom Sióstr Miłosierdzia, który nazwano (3) ImageImage
Read 6 tweets
Apr 20
#PrzewodzikFilmowy #CzwartkiZPolskimKinem
„Sprawa pilota Maresza”, reż. Leonard Buczkowski (1955). Już jeden polski film lotniczy zaliczyłem (zob. załącznik), ale mało mi– a że takich powstało w Polsce kilka, to nadrabiam. Bohaterem opowieści jest kapitan Piotr Maresz, lotnik (1) Image
polskich dywizjonów w Anglii podczas wojny, który wrócił do kraju i próbuje zacząć nowe życie. No, ale przecież muszą być jakieś duchy przeszłości i to one „ścigają” naszego pilota przez cały film. Ścigają jednak tak na pół gwizdka bym powiedział, bo choć tytuł sugeruję (2)
„sprawę” (w domyśle jakąś grubsza sprawę), to tak naprawdę cała intryga jest raczej dęta – przede wszystkim przez zdawkowe potraktowanie. No bo jest ta świeża wdówka-Angielka, która po tragicznej śmierci męża pilota chce wrócić na wyspy i zabrać ze sobą Maresza, jest też (3)
Read 10 tweets
Apr 20
#PrzewodzikNaukowy #PrzewodzikHistoryczny

W 1930 r. na wystawie w Dresden Hygiene Museum (Drezdeńskie Muzeum Higieny) pojawił się eksponat, który od razu wzbudził sensację – była to pierwsza tego rodzaju naturalnej wielkości postać ludzka z przezroczystą "skórą", pod którą (1) Image
ukazano szczegółowe cechy anatomiczne. "Gläserne Mensch (Mann)" (Szklany człowiek/mężczyzna) został stworzony po pewnych "wysiłkach protypowych" pod koniec lat 20., a w 1935 r. powstała też wersja kobieca. Trójwymiarowe modele nie były wykonane ze szkła, lecz z Cellonu - (2) ImageImageImageImage
tworzywa sztucznego na bazie celulozy używanego do wielu innych celów, w tym do niemieckich eksperymentów z "przezroczystymi" samolotami z okresu I wojny światowej!). Szkielet figury został odlany z aluminium, a organy wewnętrzne z tworzywa sztucznego, w środku zamontowano (3) ImageImage
Read 6 tweets
Mar 28
#PrzewodzikArtystyczny (no taki nowy tag się zrobił, choć tu rzeczy takie z pogranicza sztuki raczej będą)

Artysta Mark Wagner od 1999 r. z premedytacja niszczy banknoty jednodolarowe - nie po to, aby udowodnić, że jest taki bogaty, ale żeby tworzyć z nich kolaże. Currency (1)
Collages to cykl obrazków, które polegają na cięciu pojedynczych banknotów jednodolarowych w celu stworzenia niesamowicie szczegółowych kompozycji – trzeba przyznać, że sporo tu wyobraźni. Wagner używa tylko jednodolarówek, bo jak twierdzi jest to jedyny amerykański banknot, (2)
który nie został przeprojektowany od czasu jego finalnej wersji z 1963 r. W dodatku zachował on również swoje "barokowe elementy", a znajdujący się na niej prezydent - George Washington, namalowany przez Gilberta Stuarta - jest jedynym, który nie został poddany aerografowi. (3)
Read 5 tweets

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Don't want to be a Premium member but still want to support us?

Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal

Or Donate anonymously using crypto!

Ethereum

0xfe58350B80634f60Fa6Dc149a72b4DFbc17D341E copy

Bitcoin

3ATGMxNzCUFzxpMCHL5sWSt4DVtS8UqXpi copy

Thank you for your support!

Follow Us on Twitter!

:(