اینجا حیفا بزرگترین بندر اسرائیل است.؛ جایی که تلآویو بندرگاه آن را به شرکت هندی #Adani به ارزش ۱.۲ میلیارد $ واگذار کرده. این شرکت متعلق به #گواتام_آدانی، دومین ثروتمند آسیا (۵۵ میلیارد $) و متحد نزدیک #ناراندرا_مودی نخستوزیر هند است. اما این همه داستان نیست.
هند کوشیده تا حضور خود در بندر یونانی #پیرائوس را نیز گسترش دهد؛ بندری که توسط کمپانی چینی #COSCO، سومین شرکت حملونقل دریایی جهان، اداره میشود. دهلینو همزمان در امارات نیز فعال بوده. پیامد نهایی این همکاری راهاندازی کریدور #عرب_مد از هند تا یونان از راه امارات و اسرائیل است.
هند با #عرب_مد میتواند کالاهای خود را از مومبای در ده روز (۴۰٪ صرفهجویی زمانی) به پیرائوس برساند. راهاندازی راهآهن در دست ساخت در کرانه جنوبی خلیج فارس به طول ۲۱۷۷ km و سرمایهگذاری کلان (بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد $) امارات و عربستان بنیان شکلگیری این کریدور خواهدبود.
بنیان #عرب_مد اما بر شبکه نوینی از طریق کنترل زنجیره غذایی در میانه تغییرات ویراگر اقلیمی در خاورمیانه استوار است. هند برای تثبیت جایگاه خود بعنوان بزرگترین تولیدکننده کشاورزی و تامینکننده اصلی سبد غذایی منطقه ۷ میلیارد $ برای ایجاد اَبَرفروشگاههای غذایی سرمایهگذاری کردهاست.
دهلی اما نیازمند پول و تکنولوژی برای پیشبرد اقتصاد سبز، زنجیره ارزش تجاری و کنترل #امنیت_غذایی از طریق این کریدور دریایی-زمینی است: اسرائیل تکنولوژی پیشرفته در حوزه کشاورزی را فراهم میکند و امارات سرمایهگذاری هنگفت از طریق ساخت بنادر نوین هندی در کرانه دریای عرب انجام میدهد.
#عرب_مد بخشی از کلاناستراتژی #مائوسام است که دهلی برای مهار دریایی چین و اختلال در مسیر دریایی #BRI راهاندازی کرده. مسیر اولیه مائوسام دسترسی به آسیای میانه از طریق #جاده_کتان و چابهار بود. اما تحریم ایران و سقوط کابل این مسیر را برهمزد. #عرب_مد ریشه در این چرخش ژئوپلتیکی داشت
هدف اولیه هند از راهاندازی #عرب_مد ایجاد شبکه اقتصادی-تجاری بود تا شراکت سیاسی-نظامی. اما دینامیک رقابت قدرتهای بزرگ در غرب آسیا سویه ژئوپلتیکی آن را پررنگتر ساخته. جای شگفتی نیست که کریدورها در این منطقه به تنشهای امنیتی میانجامد: از زنگزور تا عرب_مد، از سیپک تا جاده کتان!
آمریکا سودای برپایی #کواد۲ از دل این کریدور را دارد. اگر #کواد حضور چین در #ایندوپاسیفیک را از طریق شراکت با هند، استرالیا و ژاپن برهممیزند، شراکت با هند، امارات و اسرائیل نیز میتواند چین را در نیمه غربی اقیانوس هند مهار کند. امریکا خواهان تبدیل عرب_مد به پیمان امنیتی #I2U2 است
علیرغم رویگردانی آمریکا از خاورمیانه به ایندوپاسیفیک و شرق اروپا، حضور همزمان هند و چین در این منطقه ثابت میکند که از ارزش ژئواستراتژیک آن در رقابت جهانی کاسته نشده. در این وضعیت، تبدیل بندر چابهار به دروازه تجاری غرب آسیا میتواند بر توان اقتصادی و کنشگری سیاسی کشور بیفزاید.
همه این نکات را در کتاب خود، ایران و راه ابریشم نوین، به تفصیل و با جزئیات اشاره کردم. کتاب در کمتر از ۱.۵ سال به چاپ چهارم رسیده ولی سیاستهای کلان کشور در این حوزه تغییر نکرده. در میانه #جنگ_کریدوری در منطقه، چه فایده از این همه هشدار و زنهار بدون کاستن از تهدیدات علیه ایران!
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
دلِ شامات است; سرزمینی با قدمتی طولانی ولی فاقد هویت ملی! کشوری که حتی نام خود را از تمدنی تاریخی ورای مرزهایش به عاریت گرفته: امپراتوری #آسور یا #آشور در شمال عراق؛ #سوریا نامی بود که یونانیان و رومیان آن را بر شامات گذاشتند و #آسورستان نامی بود که ایرانیان بر عراق
جغرافیای گسسته سوریه اما بلای جانش گشته؛ جغرافیایی که این کشور را به شش بخش جداگانه تقسیم کردهاست: واحهای در جنوبغربی، دروازهای در شمال، نواری ساحلی در غرب، فلاتی ناهموار در جنوب، دالانی شمالی-جنوبی و زمینی هموار و بایر در شرق. کنش و رخدادهای سوریه را از دریچه جغرافیا ببینید!
در پشت کوههای لبنان واحهای است که از یکسو به کوه و از دیگر سو به بیابان منتهی میشود. #دمشق در میان آن جای دارد که کارکردی شبیه دژی کوچک دارد. از دمشق دسترسی به همه جای کشور کم و نادر است. جای شگفتی نیست که حاکم دمشق نیازمند دولتی نظامی با مشت آهنین برای حکومت بر همه کشور است.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انتخاباتی دو مرحلهای است که از طریق #مجمع_گزینندگان (کالج الکترال) رئیسجمهور و معاون وی را برمیگزیند. در دیگر جمهوریهای جمهوریهای ریاستی (برزیل) و نیمه ریاستی (فرانسه) رئیس جمهور با رأی مستقیم (هر نفر یک رأی) برگزیده میشود
شهروندان آمریکایی که در یکی از ۵۰ ایالت یا در واشینگتن دیسی ثبتنام شدهاند، رأی خود را برای انتخاب گزینندگان به صندوق میاندازند. گرچه مردم در روز انتخابات نام نامزدهای ریاستجمهوری را در برگههای اخذ رأی مینویسند، اما در عمل گزینندگان رئیسجمهور و معاون وی را انتخاب میکنند.
در گام بعد اعضای منتخب گزینندگان مستقیما به رئیسجمهور و معاونش رأی میدهند که به آن #رأی_الکترال میگویند. نامزدی که بتواند دستکم ۲۷۰ رای از ۵۳۸ رای الکترال را بدست آورد، رئیسجمهور آمریکا خواهد شد. اینگونه انتخابات ویژه بر پایه اصل ۲ و متمم ۱۲ قانون اساسی آمریکا تشریح شده است.
چمران یگانه چهره پشتیبان صدر در میان انقلابیون ایرانی نبود. قطب زاده همانند #مصطفی_چمران از جوانان حامی #دکتر_محمد_مصدق بود که برای آموزش در رشتۀ زبان انگلیسی راهی آمریکا شده بود. #قطب_زاده شخصیتی تکرو و پرسروصدا بود که اعتمادبهنفس بالایی داشت
آوازۀ او در میان مبارزین انقلابی ایرانی زمانی بالا گرفت که در جریان مراسم نوروز سفارت ایران در واشینگتن سیلی بر گوش #اردشیر_زاهدی سفیر وقت ایران در آمریکا نواخت. صادق قطبزاده با اخراج از آمریکا راهی کانادا شد تا مبارزات خود را در انجمنهای اسلامی دانشجویان خارج از ایران پی گیرد.
او در سال ۱۳۴۲ به آیتالله خمینی نزدیک شد و اندکی پس از آن از یاران نزدیک #موسی_صدر شد. صدر تأثیر فراوانی بر زندگی قطبزاده داشت تا بدانجا که، به گفتۀ #کارول_جروم (نامزد و معشوقه صادق قطبزاده) «موسی صدر غولی در در زندگی صادق بود.» جروم از نقش #صادق_طباطبایی خواهرزادۀ موسی صدر،
برای بیش از ۲.۵ هزاره است که ایران در دل غرب آسیا جای گرفته؛ در گسترهای از نیل و بسفر تا سند و ختن که در گذشته #اویکومن مینامیدش. برخلاف تاریخ دیرینش، حضور جغرافیایی قدرتهای بزرگ در همسایگی آن از قاعدهای نوین تبعیت میکند: «نه خیلی دور، نه خیلی نزدیک»!
آمریکا تمرکز روزافزونی بر حوزه #ایندو_پاسیفیک داشته، روسیه در محور دنیپر-کریمه گیر کرده و چین چشم به تایوان دوخته. با این حال، هر سه کوشیدهاند تا سیاست خاورمیانهای خود را با رویکرد نوین ژئواکونومیکی مبتنی بر توسعه اقتصادی همراه سازند؛ امری خلافِ آمدِ عادت در منطقهای تاریخی!
از سقوط شاهنشاهی هخامنشی، ایران معمولا شاهد حضور یک یا چند قدرت بزرگ جهانی در همسایگی خود بوده؛ از روم و عثمانی در غرب و روسیه تزاری و شوروی در شمال گرفته تا بریتانیا در جنوب، مغولان در شرق و گورکانیان در جنوب شرق. جایگاه ژئواستراتژیک کشور هم نعمت بوده و هم نفرین؛ شمشیری دودَم!
۴۰۲ سال پیش در چنین روزی #شاه_عباس بزرگ #جزیره_هرمز را آزاد کرد؛ جزیرهای که ۱۱۵ سال زیر یوغ پرتغالیها بود. در ۱۴۹۷ م. #واسکودوگاما پرتغالی از دماغه امید نیک در جنوب آفریقا گذشته و با دور زدن راه زمینی در قلمروهای اسلامی توانست مسیر دریایی را از آتلانتیک به اقیانوس هند بیابد.
این آغاز دسترسی اروپاییان به آسیا بود. در ۱۵۰۵ م. #مانوئل_یکم پادشاه پرتغال، سیاست توسعهطلبی و کنترل شاهراههای بازرگانی در آفریقا و آسیا را دنبال کرد. دو سال بعد همزمان با سالهای آغازین فرمانروایی #شاه_اسماعیل صفوی، نیروهای پرتغالی به فرماندهی آلفونسو دو #آلبوکرک جزیره هرمز را
که مهمترین بارانداز شرق و بزرگترین بندر بازرگانی ایران بود با ٢۶ کشتی تسخیر کرده و قلعهای را در شمال جزیره ساختند. پرتغالیها #هرمز را مستعمره خود کرده و ملوک هرمز تحت فرمان آنان قرار گرفتند. فتح هرمز موازنه قدرت را تغییر داده و کنترل بازرگانی میان هند و اروپا را به پرتغال سپرد.
۳۰۳ سال پیش، در ۶ اردیبهشت ۱۱۰۰، در زمانه شاه سلطان حسین، واپسین فرمانروای ایران صفوی، بیش از ۸۰ هزار ایرانی در زمین لرزه ویرانگر تبریز جان خود را از دست دادند. اوژن فلاندن مینویسد «سختترین زمینلرزهها در سال ۱۷۲۱ اتفاق افتاده و هشتادهزار نفر جمعیت این شهر را از بین بردهاست.
این واقعه در زمان شاه سلطان حسین و به وقتی است که این شاهزاده تیرهبخت میخواست سلطنت را به یک افغان فتنهجو که در این وقت اصفهان را محاصره کرده بود، واگذار نماید.» کروزینسکی نیز روایت میکند که «در زلزلهٔ ۱۷۲۱ م، ۸۰٬۰۰۰ تن به خاک هلاک افتادند.» این اما ششمین زمینلرزه تبریز بود.
تبریز، نگین شمال غرب ایران، همواره دچاره بلای زمینلرزه بوده و بسیاری از بناهای تاریخی زیبایش ویران گشته است. در سال ۲۳۰ خورشیدی، در زمانه جعفر المتوکل علی الله، دهمین خلیفه عباسی، نخستین زلزله تبریز را که آنزمان هفتمین شهر بزرگ آذربایجان، کوچکتر از اردبیل و بردعه، بود ویران کرد