اینجا حیفا بزرگترین بندر اسرائیل است.؛ جایی که تلآویو بندرگاه آن را به شرکت هندی #Adani به ارزش ۱.۲ میلیارد $ واگذار کرده. این شرکت متعلق به #گواتام_آدانی، دومین ثروتمند آسیا (۵۵ میلیارد $) و متحد نزدیک #ناراندرا_مودی نخستوزیر هند است. اما این همه داستان نیست.
هند کوشیده تا حضور خود در بندر یونانی #پیرائوس را نیز گسترش دهد؛ بندری که توسط کمپانی چینی #COSCO، سومین شرکت حملونقل دریایی جهان، اداره میشود. دهلینو همزمان در امارات نیز فعال بوده. پیامد نهایی این همکاری راهاندازی کریدور #عرب_مد از هند تا یونان از راه امارات و اسرائیل است.
هند با #عرب_مد میتواند کالاهای خود را از مومبای در ده روز (۴۰٪ صرفهجویی زمانی) به پیرائوس برساند. راهاندازی راهآهن در دست ساخت در کرانه جنوبی خلیج فارس به طول ۲۱۷۷ km و سرمایهگذاری کلان (بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد $) امارات و عربستان بنیان شکلگیری این کریدور خواهدبود.
بنیان #عرب_مد اما بر شبکه نوینی از طریق کنترل زنجیره غذایی در میانه تغییرات ویراگر اقلیمی در خاورمیانه استوار است. هند برای تثبیت جایگاه خود بعنوان بزرگترین تولیدکننده کشاورزی و تامینکننده اصلی سبد غذایی منطقه ۷ میلیارد $ برای ایجاد اَبَرفروشگاههای غذایی سرمایهگذاری کردهاست.
دهلی اما نیازمند پول و تکنولوژی برای پیشبرد اقتصاد سبز، زنجیره ارزش تجاری و کنترل #امنیت_غذایی از طریق این کریدور دریایی-زمینی است: اسرائیل تکنولوژی پیشرفته در حوزه کشاورزی را فراهم میکند و امارات سرمایهگذاری هنگفت از طریق ساخت بنادر نوین هندی در کرانه دریای عرب انجام میدهد.
#عرب_مد بخشی از کلاناستراتژی #مائوسام است که دهلی برای مهار دریایی چین و اختلال در مسیر دریایی #BRI راهاندازی کرده. مسیر اولیه مائوسام دسترسی به آسیای میانه از طریق #جاده_کتان و چابهار بود. اما تحریم ایران و سقوط کابل این مسیر را برهمزد. #عرب_مد ریشه در این چرخش ژئوپلتیکی داشت
هدف اولیه هند از راهاندازی #عرب_مد ایجاد شبکه اقتصادی-تجاری بود تا شراکت سیاسی-نظامی. اما دینامیک رقابت قدرتهای بزرگ در غرب آسیا سویه ژئوپلتیکی آن را پررنگتر ساخته. جای شگفتی نیست که کریدورها در این منطقه به تنشهای امنیتی میانجامد: از زنگزور تا عرب_مد، از سیپک تا جاده کتان!
آمریکا سودای برپایی #کواد۲ از دل این کریدور را دارد. اگر #کواد حضور چین در #ایندوپاسیفیک را از طریق شراکت با هند، استرالیا و ژاپن برهممیزند، شراکت با هند، امارات و اسرائیل نیز میتواند چین را در نیمه غربی اقیانوس هند مهار کند. امریکا خواهان تبدیل عرب_مد به پیمان امنیتی #I2U2 است
علیرغم رویگردانی آمریکا از خاورمیانه به ایندوپاسیفیک و شرق اروپا، حضور همزمان هند و چین در این منطقه ثابت میکند که از ارزش ژئواستراتژیک آن در رقابت جهانی کاسته نشده. در این وضعیت، تبدیل بندر چابهار به دروازه تجاری غرب آسیا میتواند بر توان اقتصادی و کنشگری سیاسی کشور بیفزاید.
همه این نکات را در کتاب خود، ایران و راه ابریشم نوین، به تفصیل و با جزئیات اشاره کردم. کتاب در کمتر از ۱.۵ سال به چاپ چهارم رسیده ولی سیاستهای کلان کشور در این حوزه تغییر نکرده. در میانه #جنگ_کریدوری در منطقه، چه فایده از این همه هشدار و زنهار بدون کاستن از تهدیدات علیه ایران!
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
اینجا یکی از واحدهای تولیدی شرکت چیپسازی TSMC در جزیره تایوان است. بسیاری از این واحدها در ساحل غربی این جزیره استراتژیک، یعنی روبروی ساحل چین، جایگرفتهاست. صنعت نیمههادی (چیپ) تازهترین جبهه درگیری آمریکا و چین در رقابت جهانی است. اما این همه داستان نیست.
امروزه چیپهای رایانهای در تمامی وسایل و صنایع مورد استفاده قرار میگیرد: از ECU خودرو تا یخچال، از لپتاپ تا گوشی هوشمند که همزمان از چندین چیپ درست شدهاست. بیتردید، این صنعت یکی از کلیدیترین و در عین حال غیرقابل دسترسترین بخش از زنجیره تولید و هسته اصلی تکنولوژی در جهان است
حتی تقویت #هوش_مصنوعی نیز عمدتا از طریق #یادگیری_ماشینی (Machin Learning) انجام میشود. هر چه داده بیشتری پردازش شود، هوش مصنوعی قویتری خواهیم داشت. این فرایند یادگیری نیازمند بروزترین چیپها (مانند DGX H100 محصول شركت NVDIA) است. پیشرفت CHAT GPT نیز همگی بر پایه این رویه است.
از مشروطه تاکنون گفتمانهای حاکم بر ایران حول یکی از سه #دال_مرکزی شکل گرفتهاند. دال مرکزی، گفتمان را منسجم کرده و به دیگر دالها (آزادی، عدالت و …)معنا میبخشد. مثلا مفهوم عدالت و آزادی در یک گفتمان با گفتمان دیگر یکی نیست. این ۳ دال مرکزی عبارتند از: ایران، اسلام و دموکراسی
شاهان پهلوی با #باستانگرایی بر دال ایران تاکید داشته و دالهای اسلام و دموکراسی را از جامعه حذف کردند. رهبران جمهوری اسلامی نیز اسلام را دال مرکزی گفتمان #اسلام_سیاسی معرفی کردند. اصلاحطلبان حامی #اسلام_دموکراتیک و برداشتی رحمانی از دین بوده بدون آنکه درکی از ایران داشته باشند.
ملیگرایان دموکراتیک و وارثان راه دکتر مصدق نیز بدنبال برقراری #ایران_دموکراتیک با به حاشیهراندن امر دینی از جامعه سیاسی هستند. بخشی از نهادهای نظامی-امنیتی نیز حامی ایرانِ اسلامی و ضدهژمون در منطقه هستند: ایران حَرَم است! برای آنان ژنرال قاسم سلیمانی تجلی این تصور از ایران بود.
بزرگترین صادرکننده،سومین تولیدکننده و دومین دارنده ذخایر نفت است.جغرافیای ویژه آن اما از اهمیت خطوط لوله نفتی بیرونی برای صادرات نفت کاسته است. چرا؟در میان شبهجزیرهای در حاشیه ترانزیت زمینی جای گرفته.همسایگانش بینیاز از نفتند و بازارهای بزرگ مصرف در فاصلهای دور.
جای شگفتی نیست که شبکه نفتکشها یگانه ابزار صادرات باثبات نفت عربستان است. دریا در ظاهر بستر صادرات نفت را هموار ساخته، با این حال، دریا همزمان عربستان را نفرین کرده. به نقشه بنگرید! گو اینکه از سواحل دریایی طولانی برخوردار است، با این حال، از #تنگنای_ژئوپلتیک_گلوگاه در رنج است.
سه گلوگاه مهمِ تجارت جهان گرداگرد عربستان هستند، همگی اما توسط رقبای بالفعل و بالقوه ریاض کنترل میشود: تنگه هرمز توسط تهران، کانال سوئز توسط قاهره و تنگه بابالمندب توسط صنعا. حتی خلیج عقبه و خط لوله #رِد_مِد (#Red_Med) که کانال سوئز را دور میزند نیز توسط تلآویو کنترل میشود.
فقدان برخورداری از ساحلی طولانی٬ عراق را در #تنگنای_ژئوپلتیک انداخته. کشوری نفتخیز که تنها ۸۰ km ساحل دارد. دو هجوم خونبار به ایران و کویت تلاش برای حل این تنگنا بود. تنها عراقی بااعتمادبنفس میتوانست این تلاشهای نظامی را دنبالکند. ریشه آن پانعربیسم بود
پانعربیسم با جورجی زیدان و جنبش #النهضه در پایان سدۀ ۱۹ بر سر زبانها افتاد.با آغاز جنگ جهانی اول،شریف حسین بن علی،حاکم حجاز، پانعربیسم را علیه ترکان عثمانی بکارگرفت.پس از خُلف وعدۀ لندن در سپردن خاورمیانهٔ عربی به او، فرزندانش، عبدالله حاکم اردن و فیصل حاکم سوریه و سپس عراق شد
این جمال عبدالناصر بود که با کودتای۱۹۵۲ و #بحران_سوئز ۱۹۵۶ قهرمان پانعربیسم گشت. کودتای عراق به رهبری عبدالکریم قاسم در ۱۴ ژوئیۀ ۱۹۵۸ خطر پانعربیسم را برای ایران دوچندان کرد. شاه که در استانبول برای گفتگوهای #پیمان_بغداد منتظر فیصل دوم بود٬ از کودتا و قتل وحشیانهاش شگفتزدهشد
داستان #زمستان_سخت
اینجا راس لافان٬ بزرگترین بندر مصنوعی جهان با مساحت 4500 هکتار و بزرگترین پایانه صادرات الانجی جهان است. قطر ۲۵ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز (١٣٪ از کل ذخایر جهان) دارد. ۲۰٪ از صادرات گاز قطر از #خط_لوله_دلفین به امارات و عمان انجام میشود. این همه داستان نیست!
دوحه گاز خود را به شرق صادرمیکند و چین قرارداد ۶۰ میلیارد $ با قطر امضاکرد. اروپا نیز ۲۹ میلیارد $ در اَبَرپروژه توسعه میدان #گنبد_شمالی و افزایش ظرفیت صادرات الانجی به ۱۲۶ میلیون تن سرمایهگذاری کرده. توتال٬شل و اکسونموبیل هرکدام ۶.۲۵٪ و انی و کونوکو هرکدام ۳٪ دراختیاردارند
روسیه اما خطوط لوله را برای صادرات گاز خود برگزید; خطوطی که اهمیت #ژئوپلتیک_انرژی در رقابت قدرتهای بزرگ را نشان داد: کاربرد هوشنمدانه خطوط لوله انرژی برای دستیابی به اهداف ژئوپلتیک. نه تنها اروپا٬ بلکه چین بازار اصلی گاز روسیه بوده و اکنون نیز سودای فتح بازار بزرگ هند را دارد.
۱. اینجا پایگاه مخفی موشکی چین در منطقه الدوادمی در عربستان است. ریاض که تا پیش از این خریدار موشکهای بالستیک از چین بود سودای تولید موتور موشک دارد. علیرغم افشای آن توسط سیا٬ ریاض اما بر همکاری خود با چین افزوده است. این همه داستان همکاری چینی-سعودی نیست.
۲. ریاض با کمک تلآویو سودای راهاندازی راهآهن از بندر اماراتی فجیره در کرانه دریای عمان تا حیفا در کرانه مدیترانه دارد. در ظاهر، این پروژه نمود ترانزیتی #صلح_ابراهیم است. همکاری چین اما در این طرح نشاندهنده اهمیت این مسیر است. صلح ابراهیم در راستای راه دریایی #BRI عمل میکند
٣. همکاری نوین چین با عربستان ریشه در #Arab_Policy_Paper مصوب 2016 دارد که منافع چین را در «سیاست 1+2+3» نسبت به اعراب نمایان میسازد:
1: انرژی به عنوان هسته همکاری
2: زیرساخت و تجارت به عنوان بالهای همکاری
3: انرژی هستهای، انرژیهای پاک و هواوفضا به عنوان پیشرفتهای همکاری