Unpopular Opinion:
چند وقت پیش یک مطلبی خواندم که نفرات برتر کنکور ریاضی سال ۸۰ الان کجا هستند؟ ندا ناطق (رتبه اول) در دانشگاه استنفورد، اشکان برنا دانشگاه برکلی و شاغل در شرکت SpaceX، احسان شفیعی پورفرد دانشگاه ایلینویز و شاغل در JPMorgan Chase. کنکور تجربی هم همین بود؛ محمد فلاحی سیچانی (رتبه اول) دانشگاه ویرجینیا، پیمان حبیب‌اللهی دانشگاه پنسیلوانیا و شاغل در مرکز سرطان MD Anderson و البته رتبه اول رشته انسانی، یعنی محمدرضا جلایی‌پور در دانشگاه آکسفورد.

یک پدیده‌ای که اخیراً می‌بینم این است که عمده رستوران‌های مورد علاقه‌ام، قیمت غذا را بعضاً بیشتر از تورمِ مواد غذایی و اجاره و... بالا برده‌اند. چرا؟ من فکر می‌کنم با اینکار می‌خواهند متقاضی محصولاتشان را تغییر دهند. یعنی چه؟

https://twitter.com/Abualibina/status/1564318643151933446

یعنی رستوران، مشتری خود را از افرادی که به تغییرات قیمت غذا حساس هستند، به‌سمت افرادی که کمتر به تغییرات قیمت حساسیت دارند منتقل می‌کند. مثلاً یک افزایش ۵۰ هزار تومانی برای یک برگر ۱۰۰ هزار تومانی، احتمالاً باعث کاهش مصرفِ یک مشتری که ۲۵ میلیون تومان حقوق می‌گیرد نمی‌شود

#رشتو
امروز اگر یک نفر از من بپرسد ریشه اصلی فساد و تخلف در فولاد مبارکه چه بود، من به او می‌گویم «عدم امکان صادرات گاز». ببینید سیاست‌گذار در ایران نیازی برای صادرات گاز نمی‌دید، تحریم‌ها هم به او این اجازه را اجازه نمی‌داد. از طرفی همیشه در گوش او خوانده بودند که خام‌فروشی بد است و اصلاً فضیلت در تکمیل زنجیره پایین‌دستی و ایجاد ارزش افزوده است!
با خودش گفت «بیاییم این گاز را ارزان به شرکت‌ها بدهیم، از آن طرف محصول نهایی را صادر کنیم. در واقع با یک تیر دو نشان بزنیم».

یک درس از ماجرای فولاد: من چندی قبل در توئیتر از سبک زندگی جدیدم مبنی بر «پی‌گیری نکردن اخبار» حرف زدم و آن را پیشنهاد کردم و همان موقع با هجمه برخی مواجه شدم که «تو مخالف آگاه شدن مردمی!». امروز اما مشخص می‌شود که فولاد مبارکه با گروه‌های متعدد، همکاری رسانه‌ای داشته است.

https://twitter.com/OracleofOmaha30/status/1534587630628773897

این موضوع البته منحصر به فولاد مبارکه و حتی ایران نیست اما بیایید انتظار نداشته باشیم رسانه‌هایی که از شرکت‌های بزرگ تامین مالی می‌شوند، علیه ایشان گزارش بنویسند! خُب در شرایطی که اخبار، اغلب اوقات با سوگیری‌هایی همراه هستند، دنبال کردن آن‌ها چه مزیتی برای ما می‌تواند داشته باشد؟

از یک گزارش ۳۰۰ صفحه‌ای پر ابهام، عدد ۹۲ همت را رسانه‌ای می‌کنند. با سند و مدرک می‌گویم این درست نیست، «مغرضانه» نوشته شده و هم مردم و هم رسانه را دارند «اهرمِ» یک دادگاه عادل می‌کنند. کمااینکه قبل‌تر با امثال عراقچی هم این را کردند. می‌گویند نه، تو ضد مردمی و فحاشی می‌کنند. موقع بحث لزوم به پرداخت مالیات هم همین را می‌گفتند، موقع انتخابات هم همین را می‌گفتند، موقع انتقادهای اجتماعی هم همین را. همین الان مزایا و معایب مالیات را بگویید و از کف جامعه بپرسید چند درصد موافق مالیات هستند. آمار مشارکت در انتخاباتی که که ترکیب نامزدها همه را مایوس کرده بود،

این توئیت و توجهات به آن به‌نظرم سطح شعور توئیتر فارسی را در چند جمله به نمایش می‌گذارد. من در ادامه ۳ جدول از گزارش پر ابهام مجلس را می‌گذارم. شما به من بگویید کدام یک از ردیف‌های آن مصداق «اختلاس» است؟

https://twitter.com/SharifiZarchi/status/1561275834907885572

آیا بیمارستانی که به اجبارِ «مسئولیت‌های اجتماعیِ تحمیلی» ساخته شده اختلاس است؟ آیا دلاری که به‌واسطه شرایط تحریم نمی‌توانیم آن را وصول کنیم اختلاس است؟ بابا ما پول نفتمان را نمی‌توانیم وصول کنیم و مجبوریم با هزارتا شرکت کاغذی با ۲۰ درصد هزینه آن را منتقل کنیم!

خوشبختانه مردم ما از اعمال ریاضی، تقسیم را خوب بلدند! کافیست یک رقم بزرگی به‌عنوان فساد مطرح بشود، سریع آن را تقسیم بر جمعیت و نرخ دلار می‌کنند. هر ایرانی nمیلیون تومان یا xمیلیارد دلار. سواد رسانه‌ای در این بین تقریباً شوخی است. چه‌کسی این رقم را گفته، انگیزه‌اش چه بوده، چقدر اعتبار دارد، جزئیاتش چیست، ذی‌نفع انتشار این اطلاعات کیست، یعنی چه‌کسانی از این جوسازی‌ها سود می‌کنند؟ فقط عین #طوطی یک رقم را تکرار می‌کنند. باز آن پروژه‌بگیرانِ توئیتریِ فولاد یک پولی گرفته بودند که نابخرد باشند، آخه چرا مردم؟ می‌دانم بالاخره عده‌ای جنجال دوست دارند،

اگر سرمایه‌گذار هستید، پیشنهاد می‌کنم گزارش تحقیق و تفحص مجلس از فولاد را بخوانید. چرا؟ در این متن، به «علل» بروز اشتباه، تقلب یا فساد اشاره شده است. از آن‌جایی که گستره شرکت‌‌های خصولتی در بورس ایران وسیع است، احتملاً شما به‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم به این شرکت‌ها اکسپوژر دارید اگر هم به این شرکت‌ها اکسپوژر ندارید، باز هم به تعریف حاکمیت شرکتی بد، جاهایی که حسابرسی در انجام وظیفه خود شکست می‌خورد، نحوه کلاه گذاشتن مدیرعامل و هیات‌مدیره بر سر مالکان و بسیاری موارد دیگر پی خواهید برد که برای شرکت‌هایی که سهامدارشان هستید، مفید خواهد بود.

از قدیم گفته‌اند سنگ بزرگ، نشانه‌ی نزدن است. مشکل رفتارهای رادیکال یک قشری در توئیتر هم همین است. می‌خواهند یک‌شبه شیعه و ج.ا را بردارند، عقب‌ماندگی ایران که از دوران انقلاب صنعتی ایجاد شده را جبران کنند، مشکلات فرهنگی ایرانیان را (از عدم احترام به قوانین تا محافظه‌کاری و عدم توجه به آزادی‌های فردی) را حل کنند. بعد مثلاً نهایت کاری که برای مخالفت با شیعه می‌کنند، لایک کردن پست مخالفت با پخش نذری، توسط یک فرد به‌شدت سانتی‌مانتال که احتمالاً اختلال شخصیت هیستریونیک هم دارد است. برای حل معضل ج.ا هم یا توئیت براندازهای خارج‌نشین را لایک می‌کنند

داشتم گزارش تحقیق و تفحص مجلس از فولاد مبارکه را می‌خواندم، دیدم اول گزارش نوشته: «شرکت فولاد مبارکه، مولود نظام مقدس جمهوری اسلامی…» باقی گزارش را با یک لبخند ملیح خواندم. تحلیل‌گران مالی عموماً صورت‌های مالی را به‌صورت هم‌مقیاس (common size) مطالعه می‌کنند، مثلاً در صورت وضعیت مالی (ترازنامه)، هر کدام از اقلام را تقسیم بر مجموع دارایی می‌کنند، بعد از یک درصدی (مثلاً ۵ درصد) بیشتر، جزئیات آن را در یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی مطالعه می‌کنند. مجموع دارایی‌های فولاد مبارکه ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است،

بعضی استدلال‌ها در مخالفت با عرضه خودرو #بورس_کالا واقعاً مفرح ذات است. مثلاً می‌گویند چون واردات خودرو ممنوع است و عرضه آن انحصاری است، خودرو نباید به قیمت رقابتی فروخته شود! خُب وقتی از انحصار حرف می‌زنیم، این انحصار باید خودش را در سود شرکت‌ها نشان بدهد دیگر؟! با این اوصاف ایران خودرو و سایپا و... روی معدن طلا نشسته‌اند. پس چرا سهامشان را نمی‌خرید؟ سهام این دو شرکت حدود ۷۰ درصد از سقف تاریخی خود ریخته و با این استدلال که «بازارشان انحصاری است»، دارند کلی سود به جیب می‌زنند! چرا به دید یک موقعیت استثنائی به آن نگاه نمی‌کنید؟

امروز روز ویژه‌ای برای بورس کالا بود. در شرایطی که عرضه کالاها بنابه دلایل متعددی مختل می‌باشد (برای خودرو این اختلال ناشی از کمبود ارز است)، هرگونه رویه‌ای که به مکانیزم بازار احترام می‌گذارد کالا را مستقیماً به مصرف‌کننده نهایی می‌رساند و دست دلال‌ها را کوتاه می‌کند، مبارک است. بعضی می‌گویند این سود از جیب دلال‌ها به جیب سهامداران شرکت رفته است. این ادعا البته درست نیست چراکه قیمت کشف‌شده در بورس کالا همچنان زیر قیمت بازار است. اگر قیمت کشف شده برابر با قیمت بازار می‌بود، می‌توانستیم چنین ادعایی کنیم!

#رشتو
به‌نظرم یکی از انگیزه‌های خروج امریکا از برجام این بود که تیم مذاکره کننده ما (ظریف) خیلی به طرف امریکایی امتیاز نداد و ما یک‌جورهایی برنده مطلق مذاکرات بودیم اما واقعیت این است که برنده شدن همیشه هم خوب نیست. مثلاً ما در موضوع حراج، یک مفهومی داریم به نام نفرین برنده (winner’s curse). ببینید در حراج انگلیسی، حراج معمولاً از یک قیمت پایه شروع می‌شود، سپس هرکدام از شرکت کنندگان قیمت را بالا می‌برند. کالا در نهایت به کسی می‌رسد که بیشترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد.

نامه‌ی بچه‌های بازار به رئیس سازمان بورس را دیدم. ببینید تمام آن چیزهایی که در تئوری‌های مالی درباره بازار کارا خوانده‌اید به‌شرطی است که بازار دارای فعالینی باشد که پیوسته در حال تجزیه و تحلیل و محاسبه ارزش ذاتی دارایی‌های مالی باشند. بدیهی است که بازاری که "فعالان"اش دغدغه‌های پیش پااُفتاده داشته باشند، از این بهتر هم نمی‌شود. این‌ها حتی فرق بین ریسک سیستماتیک که از اقتصاد کلان نشات می‌گیرد و ریسکی از ریزساختارهای بازار ناشی می‌شود را نمی‌دانند. حتی نکرده‌اند یکبار از روی نامه بخوانند!

ببینید عزیزان اگر واقعاً فکر می‌کنید با یک روز صبح جمعه ساعت ۸ از خواب بلند شدن و نیم ساعت در صف رای‌گیری ایستادن قرار است تمام مشکلات چند ده ساله‌ی ما حل شود که خُب بسیار در اشتباهید! اصلاً موضوع انتخابات نبود، موضوع #مطالبه‌گری است.

https://twitter.com/itsmereza/status/1551834084288204800

من بعضی وقت‌ها اعتراضات مردم در کشورهایی مثل ایالات متحده را که می‌بینم قبطه می‌خورم. سر هر موضوع کوچک و بی‌خودی از نظر ما (مثلاً عدم ملاحظات محیط زیستی توسط یک تولید کننده محصولات شیمیایی!) در خیابان جمع می‌شوند و پلاکارد دستشان می‌گیرند و تا حقشان را نگیرند دست بردار نیستند.

#رشتو
سری که درد نمی‌کند را دستمال نمی‌بندند! داشتم به ویدوی اخیری که از برخورد گشت ارشاد با آن مادر معترض منتشر شده است فکر می‌کردم. با خودم گفتم چرا همه موبایل به‌دست و نظاره‌گرند؟ چرا کسی به اعتراض بر نمی‌آید؟ از خودم پرسیدم اگر خودت آن‌جا بودی اعتراض می‌کردی؟ گفتم خُب البته که نه، من چیزهای زیادی برای از دست دادن دارم. دلیل این‌که چرا اعتراضات خفته مردم بیدار نمی‌شود هم همین است. مشکلات در ایران تا حد خوبی صنفی شده است. مثلاً مشکل سربازی برای مردان است، مشکل حجاب برای زنان است، مشکل خشکسالی برای کشاورزان و دام‌داران است،

به‌نظرم تاکید حاکمیت بر مسئله #حجاب را می‌توان در ضعف نظام در طراحی سیستم‌ها و حل مشکلات بنیادین دانست. یعنی چه؟ یعنی نظام دید که نمی‌تواند به آن مدینه فاضله‌ای که در ابتدای انقلاب برای آن هدف‌گذاری کرده بود برسد، در واقع نتوانست مشکلات سیستم آموزش و اقتصاد و درمان و محیط زیست و قضا و الخ را حل کند، پس رویکرد آسان‌تر را انتخاب کرد، گفت «نشانه»ها را درمان می‌کنم، اگر دزدی بزه کرد، دست او را قطع می‌کنم، با اینکه می‌دانم مشکل از سیستم آموزشی من است.

جنس ریزش این روزهای بازار از جنس کاهش مالتیپل‌هاست. یعنی چه؟ یعنی اگر بازار تا دیروز به‌ازای هر واحد از سود ۸ واحد پول می‌داد، حالا می‌گوید من حداکثر ۶ واحد پول می‌دهم. یعنی سهام تو برای من کمتر ارزش دارد. چرا؟ دو دلیل عمده دارد؛ افزایش ریسک‌ها و کاهش حاشیه سود. چه ریسک‌هایی؟ عمده‌ی ریسک‌ها، #ریسک_دولتمردان است؛ اعمال عوارض صادراتی، افزایش نرخ خوراک، افزایش اسپرد دلار آزاد و نیما، کنترل قیمت‌ها در بورس کالا، قطعی برق صنایع در زمستان و تابستان. ریسک دیگر هم به اقتصاد جهانی باز می‌گردد که مهمترین آن کرونا در چین و نرخ بهره امریکاست.

#رشتو
شش آموزه از شش سال نامه و مجمع سالانه برکشایر هاثاوی:
۱- بزرگ‌ترین دارایی شما، خود شما هستید. وارن بافت در مجمع سالانه سال ۲۰۰۲ برکشایر یک سوال پرسید: «تصور کنید به یک جوان ۱۷ ساله یک خودرو پیشنهاد کنید، هر خودرویی که می‌خواهد، با یک شرط؛ آن خودرو تنها خودرویی است که در طول زندگی می‌تواند داشته باشد. او احتمالاً ده‌ها بار کتابچه راهنمای آن خودرو را می‌خواند و روغن را دو برابر زودتر از آن‌چیزی که توصیه شده عوض می‌کند!

#رشتو
روزهایی می‌رسید که از انبوه خبرهای نااُمیدکننده فلج می‌شدم، جسمم در فضای کار بود اما ذهنم کار نمی‌کرد. درست مثل نویسنده‌ای که نمی‌داند خط اول کتاب خود را چگونه آغاز کند. حالا از آخرین‌باری که عامدانه یک تیتر خبر را خواندم، مدت‌هاست می‌گذرد. یادم هست آن روز از خودم پرسیدم «آخرین‌باری که با اعلام یک خبر، تصمیم به سرمایه‌گذاری گرفتم کی بود؟» با خودم گفتم قبول، خبرهای مالی را دنبال نمی‌کنم ولی زمانی در شبانه‌روز را به خواندن خبرهای سیاسی و اجتماعی اختصاص می‌دهم. بالاخره آدم باید در جریان امور مملکت باشد!

#رشتو
تقریبا دیگر امیدی به اصلاح نیست!
«نه این که [نظام] نخواهد اوضاع بهتر شود، حتما می‌خواهد، اما دیگر توانش را ندارد. خیلی دلشان می‌خواهد بشود، اما نظام تدبیر چنان از اندیشمندان واقعی و انرژی خِرد جمعی تخلیه شده و... چنان در محاصره رانت‌خواران قرار گرفته است که دیگر توان ایجاد تغییر ندارد.
از یک‌سو، ناکارآمدی سیستمی به همراه فساد رانتی، از درون تمام انرژی نظامِ تدبیر را می‌مکد، و از سوی دیگر اندک انرژی باقی مانده نیز صرف تنش‌ها و درگیری‌هایی می‌شود که خودش با بیرون درست کرده است.