+ Merkez bankaları gevşiyor, para musluklarını tekrar açıyor. Finansal koşullar açısından olumlu.
- Küresel ekonomi yavaşlıyor. Ticaret kanalı açısından olumsuz.
+ Dipten dönüş, sınırlı bir toparlanma var. İşsizlik oranı çok yüksek seviyelerde ama zirveden dönüş var.
- Güven dipte, yatırımlar zayıf, istihdam azalmaya devam ediyor.
+ Cari açık kapandı.
- Harcamalar kısıldığından, küçüldüğümüzden cari açık kapandı. Cari dengedeki güçlü iyileşme dönemi artık sona erdi. Hala önemli bir dış borç stoku var. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında rezervlerin yeterli olduğu söylenemez.
+ Bütçe dengesinde son aylarda fazla verildi.
- Bütçede görülen toparlanma TCMB yedek akçesi ile oldu. Tek seferlik kalemler hariç tutulduğunda açık zirve seviyelerde. Peki gelecek yıl ne olacak?
+ Faizler düşüyor, krediler kıpırdanıyor.
- Kamu bankaları öncü. Özel bankalarda tık yok. Kamu bankalarıyla mali bünyeleri de düşünüldüğünde nereye kadar?
- Risk primi düşmüyor, dolarizasyon zirvede.
-Sorunlu krediler artmaya devam ediyor.
+ Bilanço temizliği için ilk adım atıldı, bazı krediler takibe intikal ettirildi. Bilanço resminin netleşmesi açısından olumlu.
- Bu adım kredi vermeye doğrudan teşvik değil. Ayrıca ne kadar daha böyle kredi var sorusu canlılığını koruyor.
+ Enflasyon düşüyor ve enflasyon beklentileri geriliyor. Talep koşulları ve istikrarlı TL düşüşü destekliyor.
- Enflasyon hedefin çok uzağında ve diğer ülkelerin çok üzerinde. Fiyat istikrarından uzağız.
+ Enflasyondaki düşüşe ve beklentilerde iyileşmeye paralel faizlerde indirim imkanı doğdu.
- Risk primi ve diğer gelişmekte olan ülkelerin reel faizleri düşünüldüğünde artık çok büyük bir indirim alanı kalmamış görünüyor.
✔️”Kırılgan ve yavaş” bir toparlanma evresindeyiz.
✔️Risk primini artırıcı hata yapma lüksü yok.
✔️Toparlanmanın yavaş olmasında reel sektörün “borç sorunu” etkili.
✔️ En önemlisi “güven sorunu”. Güven sorunu ise “yönetim sorunundan” bağımsız değil.
✔️”Yönetim sorunu” ise özellikle güçler ayrılığı, denetim ve kontrol mekanizmalarındaki eksikliklerden kaynaklanıyor. Ekonomide güvenin temel koşulu kişilerden bağımsız güçlü “kurum ve kuralların” varlığıdır.