,
17 tweets,
3 min read
Read on Twitter
1. Haberlere göre TCMB zorunlu karşılıklarda sektörel farklılaştırma üzerinde çalışıyormuş. İhracat kredileri desteklenecekmiş. Zorunlu karşılıklardan yine mucizeler yaratması bekleniyor galiba. Zorunlu karşılıkların geçmişine reeskont kredilerini de dahil ederek bakalım:👇
2. Zorunlu karşılıklar 2008-2009 krizinden sonra aktif olarak kullanılmaya başlandı. Hızlı kredi artışı sınırlandırılmak istendi. Sonuç çok başarılı olmadı. Bankaların bir cebinden alınan para diğer cebine konuldu. +
3. Politika faizi ile kısa vadeli faizi etkilemeye çalışan bir para politikası rejiminde zaten başka bir şey düşünülemezdi. Zorunlu karşılıkların likidite ve maliyet etkisi düşük oldu.+
4. Zorunlu karşılıklar yükümlülüklerin vadesini uzatmak, dolarizasyonu engellemek ve çekirdek yükümlülükleri yani mevduatı teşvik etmek için de kullanıldı. Bankaların kaldıracına, (mevduat+özkaynak)/kredi oranına göre (MÖK) farklılaştırıldı. Büyük etkisi olduğu söylenemez.+
5. Mevduatın yarıdan fazlası döviz cinsinden, mevduatın neredeyse %90’ı vadesiz ve 3 aya kadar mevduattan oluşuyor, kredi/mevduat oranı da %100’ün üzerinde.+
6. Zorunlu karşılıklar sermaye hareketlerine karşı otomatik istikrar kazandırıcı olarak da kullanıldı. Rezerv opsiyon mekanizması (ROM) icat edildi. Sermaye hareketlerine duyarlılığı azaltamadı, net-brüt rezerv tartışmaları başladı.+
7. Son düzenlemede ise kredi artışına göre zorunlu karşılıklar farklılaştırıldı. Kamu bankalarından başka kredi veren olmadığı için kamu bankaları değişiklikten avantajlı çıktı. Maliyet yüklemesine rağmen özel bankaların risk iştahını çok etkilemedi.+
8. Mesele çünkü risk algısı, aktif kalitesi kaygısı. Bir örnek vereyim. Sermaye yeterliliğinde risk ağırlığı hesaplanırken KOBİ kredilerinin ağırlığı %75, derecelendirilmemiş büyük firma kredilerinin %100. Yani KOBİ kredileri için sermaye gereksinimi daha düşük.+
9.Bankalar ne yapıyor kriz döneminde? İlk KOBİ kredilerini kısıyor. Risk ağırlığı düşük diye KOBİ kredisi vermiyor. Zaten sermaye tamponu yüksek, risk algısı daha ağır basıyor.
10. İhracat kredileri özeline gelirsek TCMB reeskont kredileri çok düşük maliyetli ihracatçıya, döviz kazandırıcı hizmet sektörüne zaten kredi veriyor. Hatta yeni pazarlar, katma değerli ürünler için maliyetler düşüyor, vadeler uzuyor.+
11. İhracatımız bu kredilerle atılım mı yaptı, yüksek katma değerli ürün mü satmaya başladık? İhracatın miktarı artıyor, fiyatı düşüyor. Yüksek teknoloji ürünlerin payı sadece %3,5. Ayrıca Eximbank TCMB kredilerine bağımlı oldu.+
12. Reeskont kredileri rezervleri olumlu etkiledi diyebiliriz. TCMB TL verip geri ödemede döviz aldığından rezervleri arttı. Ancak piyasalardaki çalkantı dönemlerinde verilen TL dövize talebi artırdı. Bu dönemlerde TCMB+
13. + TL olarak geri ödeme veya düşük kurdan ödeme imkanları getirdi. Bu ise beraberinde tartışma getirdi. Yani demek istediğim birçok yan etkisi de oldu. Ayrıca TCMB kredileri yeni icat edilmiş bir şey değil, 70’lerde sıkça kullanıldı.+
14. TCMB orta ve uzun vadeli kredi de verdi, KİT’lere kredi de açtı, Hazine’ye avans da verdi. Bunlar niye terkedildi acaba düşünülüyor mu? Zorunlu karşılıklar, reeskontlar vb. finansal istikrar, dengelenme amacıyla kullanılıyor dense de sanki biraz da siyasete+
15. +bak önlem alıyoruz, büyümeyi destekliyoruz demek, baskıyı azaltmak için kullanılıyor. Çok etkili olmasa da bu araçların kullanılmasında ne sakınca var? Fiyat istikrarı hedefi sulanabiliyor. Merkez bankasının amacı, tepki fonksiyonu muğlaklaşıyor.+
16. Ayrıca bir kere aralansın, sonuna kadar açılması konusunda talepler bitmiyor, bağımsızlık yara alıyor. Merkez bankasının sürdürülebilir büyümeye yapabileceği en büyük katkı elindeki tüm araçları fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda kullanmasıdır.
@threadreaderapp unroll
