Thread by @kheradoo

دختر بغدادی که با جنازه آویخته سلفی می‌گیرد
مردانی که هزاران سیاه را در می‌سی‌سی‌پی شکنجه، اعدام و مثله کردند
شهروند عصبانی بهبهان که بانک را آتش می‌زند
پلیس پاریس که دانش‌جویان را جنون‌آمیز کتک می‌زند

همه تحت کنترل یک نیروی فرا-ارادی اند: فردیت‌باختگی! /۱

#روان‌شناسی_اجتماعی

بعد از صحنه تکان‌دهنده اعدام جوانک عراقی، کاربری به شباهت آن با لینچ سیاهان در آمریکا اشاره کرد. اما چیزی بیش از شباهت بین این دو هست!

یکی از شوک‌آورترین یافته‌های #روان‌شناسی_اجتماعی پدیده فردیت‌باختگی است، و یکی از خیره‌کننده‌ترین پژوهش‌های آن مربوط به اعدام سیاهان است. /۲

#روان‌شناسی_اجتماعی یکی از دقیق‌ترین و آزمایشگاهی‌ترین علوم انسانی و نتایج آن از حیرت‌آورترین و درعین‌حال خطرناک‌ترین دست‌آوردهای علمی قرن بیستم است.

چون این دانش مهم و پایه را در ایران کم‌تر می‌شناسیم بگذارید کمی مفصل بگویم:
- اول یک آزمایش مهم و معروف پدیده فردیت‌باختگی /۳

- دوم پژوهش تکان‌دهنده ارتباط لینچ سیاهان با فردیت‌باختگی
- سوم استفاده از این پدیده در عملیات روانی
- چهارم ربط آن به آشوب‌های خیابانی و آن‌چه باید بیاموزیم

با همه این تفاصیل، این رشته‌توییت، فقط ادبیات موضوع رو در #روان‌شناسی_اجتماعی مرور می‌کنه نه بیش‌تر! /۴

اول. در این آزمایش که با شرکت‌کننده‌هایی از گروه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی در سراسر جهان تکرار شده، یک گروه چند نفره (از ۳ تا ۸ نفر) حضور دارند.

از همه به ترتیب یک پرسش یک‌سان می‌پرسند. پاسخ صحیح بدیهی است اما جز نفر آخر که سوژه اصلی ست، بقیه یک پاسخ غلط هم‌آهنگ شده می‌دهند! /۵

به عنوان مثال این تصویر را به همه نشان می‌دهند و می‌پرسند کدام خط از همه بلندتر است؟ پاسخ بدیهی B ست اما همه شرکت‌کنندگان با اطمینان می‌گویند D!

نفر آخر یا همان سوژه با تعجب زیاد به بقیه نگاه می‌کند و با اعتمادبه‌نفس می‌گوید B. پرسش با تصویر دیگری با همین سناریو تکرار می‌شود. /۶

تصاویر ضبط‌شده از آزمایش نشان می‌دهد سوژه با تکرار این وضعیت آشکارا به هم می‌ریزد، اما قرار گذاشته‌اند تا آخر آزمایش جز پاسخ به سؤالات حرفی نزنند. سوژه به‌وضوح فشار روانی زیادی را تحمل می‌کند و سرانجام، حدود ۸۰ درصد سوژه‌ها در پرسش سوم تا دهم می‌شکنند و هم‌رنگ جماعت می‌شوند! /۷

در این آزمایش:
- هرچه تعداد شرکت‌کنندگان بیش‌تر باشد سوژه زودتر می‌شکند
- اغلب سوژه‌ها در مصاحبه بعد از آزمایش، فشار روانی آن را شدید و دیوانه‌وار توصیف می‌کنند
- بیش‌تر سوژه‌ها بعد از شکستن و تکرار طوطی‌وار پاسخ نادرست دیگران، آرامش و حتی شادی زیادی را تجربه می‌کنند /۸

- و از همه عجیب‌تر؛ سوژه‌هایی که درون‌گراتر و فردگراتر اند و در مصاحبه قبل از آزمایش درباره اهمیت فردیت و تسلیم نشدن در برابر روی‌کردهای تحمیلی جامعه بهتر سخن‌رانی می‌کنند و شعار می‌دهند، اغلب همان کسانی هستند که زودتر تسلیم فشار اجتماعی می‌شوند!

آزمایشی بی‌رحمانه و روشن‌گر! /۹

دوم: از چند آزمایش و مفهوم مهم میانی می‌پریم تا به پژوهش مهم مربوط به لینچ گسترده سیاهان آمریکا در قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ برسیم.

در این دوره جمعیت خشم‌گین مردمان، هزاران سیاه (و نیز صدها سفید) را با اتهام دزدی و تجاوز و امثال آن، در ملأ عام شکنجه و مثله و مجازات کرده‌اند. /۱۰

چیزی که بسیار عجیب است و هر مورخی از خود می‌پرسد این است که چه‌طور میلیون‌ها انسان متمدن، کسانی که در زندگی معمولی پدر، معلم، کاسب، کشاورز و… انسان عادی محترمی بوده‌اند، سال‌های متمادی در این صحنه‌های فجیع مشارکت کرده، و اغلب با آرامش فراوان در عکس‌ها به دوربین نگاه می‌کنند! /۱۱

پاسخ این سؤال را یک پژوهش‌گر #روان‌شناسی_اجتماعی پیدا کرد که شروع به مطالعه و گردآوری دقیق گزارش‌ها از صدها لینچ در سراسر آمریکا کرد. او تصاویر و اطلاعات نسبتا کاملی از روزنامه‌ها و سایر منابع جمع کرد. یافته او شگفت‌انگیز است: «شدت خشونت» ارتباط ریاضی با «تعداد جمعیت» داشته. /۱۲

این پژوهش بزرگ نشان می‌دهد هرچه «جمعیت بیش‌تر»ی در صحنه اعدام حاضر بوده، «خشونت شدیدتر»ی اعمال شده! و سبعانه‌ترین رفتار، شامل مثله کردن و آتش زدن قربانی، تنها در جمعیت‌های بیش از ۳-۴هزارنفر اتفاق افتاده است!

چه عاملی «شدت خشونت» را متناسب با «تعداد جمعیت» شکل می‌دهد؟ /۱۳

پاسخ قطعی این سؤال را نمی‌دانیم، اما اصل پدیده در مطالعات و آزمایش‌های متعددی به اثبات رسیده است:

در حضور فشار اجتماعی، اغلب ما انسان‌ها، امکان تصمیم‌گیری برمبنای ارزش‌ها و باورهای خود را به سادگی از دست می‌دهیم تا جایی که به کارهایی دست می‌زنیم که از هیچ حیوانی برنمی‌آید! /۱۴

سوم: فکر می‌کنید متخصصان پروپاگاندا و عملیات روانی که مختصات روان‌شناختی و مکانیسم تاثیرگذاری بر رفتار جمعی را خوب می‌شناسند، همان‌ها که در خدمت دولت‌ها، سازمان‌های اطلاعاتی و شرکت‌های بزرگ اند، با دانش #روان‌شناسی_اجتماعی و مفاهیم تپل‌مُپلی مثل فردیت‌باختگی چه‌کار می‌کنند؟ /۱۵

پاسخ یک کلمه ست: دست‌کاری ذهنی و اقناع دروغین!

همه تاریخ عملیات روانی (که با تاریخ #روان‌شناسی_اجتماعی در هم آمیخته و این خودش داستان فوق‌العاده دیگری ست) در همین هدف خلاصه می‌شود: منیپیولیشن یا دست‌کاری ذهنی.

و دیدیم که فشار اجتماعی چه ابزار دم‌دستی و بی‌نظیری برای آن است! /۱۶

کافی ست ۳ نفر را استخدام کنید که یک باور بی‌اندازه چرت و ابلهانه را به نفر چهارم بگویند؛ بعد از یک مقاومت کوتاه اولیه، به احتمال ۸۰ درصد هر مزخرفی را می‌پذیرد! بعد از مدتی «جماعت»ی خواهید داشت که برای مزخرف یقه جر می‌دهند و تبریک! شما به خط تولید فردیت‌باختگی دست یافته‌اید! /۱۷

این مدل ساده‌شده، روش کلی افکارسازی توسط قدرت‌ها ست. با آن می‌توان از فرقه‌های اعتقادی جفنگ تا محصولات بیماری‌زا و مرگ‌آور و رفتارهای غیرانسانی و پرخطر را در تیراژ میلیونی تکثیر کرد و جا انداخت.

و در این روزگار چه بستری برای این عملیات مناسب‌ترین است؟ بله؛ رسانه‌های اجتماعی! /۱۸

چهارم. خلاصه می‌کنم: رسانه اجتماعی به این قاقالی‌لی خوش‌مزه‌ای که من و شمای کاربر روی گوشی داریم و در جیب‌مان می‌گذاریم هیییچچچچ شباهتی ندارد. این که ما می‌بینیم صرفا پلاگ یا سوکتی ست که مغز ما را به ماتریکس متصل می‌کند.

رسانه‌های اجتماعی در اصل، خود هیولای فردیت‌باختگی اند! /۱۹

ترول، فیک‌نیوز، سایبربولی، فومو... و همه پدیده‌های شدیدا مسموم و زهرآگینی که در رسانه‌های اجتماعی می‌بینیم، تنها مظاهر و جلوه‌های کوچک آن دیو بزرگ و شرور اند که آرزوهای شیاطین تمام زمان را برآورده و چون ابری سیاه و جهنمی تمام زمین را تسخیر کرده است:

فَر دی یت باخ ته گی!

/۲۰

تصادفی نیست که از سانتیاگو تا بغداد و از پاریس تا هنگ‌کنگ، هیولای آشوب در خیابان تنوره می‌کشد و خون می‌خواهد، و هم‌زمان، از فیسبوک و توییتر تا پیام‌رسان‌های موبایلی، صحنه ترک‌تازی فیک‌نیوز شده است.

آن‌چه در خیابان‌ها و گوشی‌ها می‌گذرد دو روی یک سکه اند: انفجار فردیت‌باختگی! /۲۱

حرف آخر: از امشب وقتی نور صفحه گوشی به صورت‌تان می‌تابد، یک لحظه پاور را بفشارید و در آینه صفحه تاریک آن به چهره خود خوب و دقیق نگاه کنید؛ اگر خود را شناختید صفحه را فعال کنید و بنویسید.

اما اگر هیولای فردیت‌باختگی را دیدید که به صفحه خیره شده گوشی را پرت کنید و بگریزید. /۲۲

هیولا از آن‌چه در آینه می‌بینیم به ما نزدیک‌تر است. /تمت

بعدالتحریر:
نمونه ترول کردن را که در متن رشته‌توییت به آن اشاره کردم در منشن‌های همین رشته به‌وضوح می‌بینید.
فهمیدن این که کارکرد و موضع این متن کاملا علمی، ضدخشونت است سخت نیست.
موضع مقابل آن این است که از ریختن خون جوانان روی سنگ‌فرش خیابان‌های سراسر جهان خوش‌حال باشیم.

دوبعدالتحریر:
گزاره‌های علمی جهان‌شمول اند: پلیس، معترض، انقلابی، طاغوتی، ارزشی، لرزشی، ارتشی، انتظامی، سپاهی، آبان ۹۸، دی ۹۶، خرداد ۸۸، بهمن ۵۷، خرداد ۴۲، شهریور ۳۲، تهران، بهبهان، پاریس، پکن، سربرنیتسا… فردیت‌باختگی همه‌جا هست! این واقعیت با فحاشی به من تغییر نمی‌کند.