Sizlere bir pazar yazısı yazacaktım. Konu düşünürken bir çoğunuzdan bu eser ile ilgili soru geldi. Ben de o yüzden Vasily Pukirev'in ''The Unequal Marriage/Eşit Olmayan Evlilik'' adlı eserini hakkında kısaca bilgi vereyim. 
Gerçekçi resimleriyle bilinen Rus ressamın, 1862 yılında yaptığı bu etkileyici sahne Tretyakov Devlet Galerisinde sergileniyor. Kilisede gerçekleşen bir evlilik sahnesine bakıyoruz. Ayrıca bu bir Ortadoks Kilisesi. Genç gelin, resmimizin ana kahramanı.
Geriye doğru çekilip baktığımızda, sahnede neler yaşandığını hemen anlayabiliyoruz. İfadeler oldukça güçlü. Yani figürler ifadelerini sanki tiyatro oyuncuları gibi büyük büyük vermişler. Resimde yaşlı damat ve hüzünlü genç gelin gözümüze ilk çarpan figürler.
Resmin adını hiç bilmediğimizi düşünelim. Bu sahneye baktığımızda, kadına tuhaf ve rahatsız edici bir bakış atan bu yaşlı adamın, damat değil de gelinin babası olduğunu düşünebilirdik. Ancak 'Eşit Olmayan Evlilik' ismi ve figür konumlandırılmaları ile umutlar suya düşüyor.
Resimde tam 10 figür var. Her ne kadar ilk bakışta ana figürler dikkatimizi çekse de, arka planda kalan figürler ile resmin hikayesinin bu kadar ile sınırlı olmadığını anlıyoruz. Gelinin arkasında, oldukça öfkeli gözüken ve kollarını bağlamış figüre bakın...
Yaşlı damadımıza bakarken gözlerinden ateş çıkıyor. Öfkesini güçlü bir şekilde hissedebiliyoruz. Arka planda duran diğer tüm erkeklerde de huzursuz yüz ifadeleri hakim. O zaman bu arka plandaki figür, gelinin gerçek sevgilisi olabilir mi? Belki de erkek kardeşi?
Tabi bunu resim üzerinden kestirmek imkansız. O yüzden tarihi belgelere, ressamın eser üzerine söylediklerine ya da notlarına bakmamız gerekiyor. Buna bakıldığında ise gelin figürünün arkasında duran bu öfkeli figürün, sanatçı, yani Vasili Pukirev olduğu anlaşılıyor.
Ancak Vasili'nin sevdiceği başka yaşlı adamlara mı yar oldu? Yoksa Sanatçı bu resmi, o dönemde sıkça yapılan 'Eşit Olmayan Evlilikler' konusuna bir eleştiri olarak mı yaptı bilmiyoruz ama durumdan oldukça rahatsız olduğu belli...
Gelin oldukça mutsuz bir şekilde, yüzüğün takılması için sağ elini din adamına doğru uzatıyor. Yaşlı Damadın elinde tuttuğu mum ise bir kuzey geleneğidir diyebiliriz. Gelinin damada düğünden önce verdiği mumu temsil ediyor. Aynı zamanda mum 'umudun' ve 'her şeyi gören tanrının'
bir sembolü olarak kullanılmaktadır. Sanatçının 33 yaşında yaptığı bu eser oldukça önemli ve bilinen eserlerinden biridir. Beni de figürlerin yüzlerindeki ifadeler ciddi şekilde etkiler her zaman. Yaşlı adam zihnen düğünde değil. Bedeni orada evet ama bakışlarıyla soymak deriz ya
Bunu çok rahat bir şekilde hissediyoruz. Gelinin çaresizce durumu kabullenmiş yüzüne baktığı zaman birazcık bile vicdan yapmayan ya da acımayan, soğuk ve baygın bakışlar...
Ancak resim sergilendiği dönemde sert eleştirilere maruz kalıyor. Bir çok insana göre resim gerçeği yansıtmıyor. Bunun nedeni ise o dönemde bu tür durumlar çok yaygın ama genç kızlar bu yaşlı bürokratlar ile bilerek ve isteyerek evleniyorlar...
O yüzden de bir çok eleştirmen, ressama, bu yaptığı resmin 'duyar kasmak' olduğunu söylüyorlar. Tabi ben bunu anlatırken dil olarak biraz günümüze uyarlamış olabilirim. :)
Ancak eleştirmenler ne derse desin bu resim yapıldıktan sonra yaşı ilerlemiş zengin adamlar oldukça
Ancak eleştirmenler ne derse desin bu resim yapıldıktan sonra yaşı ilerlemiş zengin adamlar oldukça
rahatsız oluyorlar bu resimden. Hatta içerliyorlar. Bazıları genç kadınlarla evlenmekten bile vazgeçiyor. Şimdi bunu günümüz şartlarına göre değerlendirirseniz saçma gelebilir. Ancak o dönemin en etkili hiciv mekanizmalarından biri resimdir ve etkileri de takipçileri de çoktur.
Bu yüzden zengin ve saygın yaşlı bir adam, adının lekelenmesinden ise evlenmemeyi tercih etmiş olabilir bu çok doğal. Her ne kadar eleştirmenler bu eseri gerçekçi bulmasalar da sanatçı bu sahne ile halkı da oldukça etkiliyor ve destekleri arkasına alıyor.
Hepinize keyifli pazarlar dilerim. Benim söyleyeceklerim bu kadar. Bilgiler içinde kaybolmanız dileklerimle. Sanatla ve sevgiyle kalın. 🖤
