#LetsTalkDesign odc. 14. Krótka Historia Krzesła
Krzesło to jeden z najbardziej uniwersalnych przedmiotów towarzyszących nam we wszystkich czasach i (prawie) wszystkich kulturach. Siedzieli na krześle starożytni Egipcjanie, Rzymianie i Grecy. Używali go Aztekowie i Chińczycy.
Krzesło to jeden z najbardziej uniwersalnych przedmiotów towarzyszących nam we wszystkich czasach i (prawie) wszystkich kulturach. Siedzieli na krześle starożytni Egipcjanie, Rzymianie i Grecy. Używali go Aztekowie i Chińczycy.
Mies van der Rohe mawiał "krzesło to bardzo trudny obiekt. Drapacz chmur jest w zasadzie łatwiejszy do zaprojektowania. To dlatego Chippendale jest sławny". Myślę, że każdy, kto siedział na niewygodnym krześle, wie o co chodzi. Choć to przedmiot oczywisty, nie jest wcale banalny.
Krzesło z oparciem jako powszechny przedmiot użytkowy na większą skalę w Europie pojawia się dopiero w Renesansie, a szczytowym osiągnięciem pre-industrialnego meblarstwa są XVIII wieczne krzesła francuskie, uwiecznione przez Diderota w Encyklopedii oraz w rokokowym malarstwie
Jednak historia współczesnego krzesła zaczyna się w 1853, kiedy to wiedeński stolarz, Michael Thonet założył firmę Gebrüder Thonet. Michael nie był byle kim, pracował dla dworu cesarskiego. A co ważniejsze, opracował technikę gięcia drewna parą, uzyskując efekt miękkich linii
W 1859 powstało krzesło nr 14 - pierwsze na świecie krzesło produkowane seryjnie (od 1865). Samych autoryzowanych egzemplarzy sprzedano 50 mln (a wzór jest w sprzedaży do dziś). Wiemy że używali go Brahms i Lenin, ale w zasadzie siedział na nim każdy. Każdy kto był w kawiarni ;)
Sukces Thoneta wynikał z nowatorskiej techniki nie tylko produkcji, ale i sprzedaży. Krzesło nr 14 składa się z 6-8 elementów, które można spakować, tak aby w 1 metrze sześć. zmieścić ich 36 szt. Było tanie, łatwe w transporcie i eleganckie. I oczywiście, nie było jedynym wzorem.
Kolejny krok w kierunku nowego myślenia o przedmiotach użytkowych to oczywiście secesja, kładąca nacisk na formę i tworząca homogeniczny wzorzec stylistyczny. Krzesła projektują takie sławy jak H. Guimard czy V. Horta ale też witrażysta Jacques Grüber.
Secesja rymuje się z Arts&Crafts i Szkołą Glasgow. Również ich przedstawiciele uważają że "sztuki stosowane" należy postawić na jednym poziomie ze "sztuką piękną" i szukają wyrazistej linii, przed wszystkim w geometrycznej prostocie. Krzesła Rennie Mackintosha zmienią Art Nouveau
Niemcy: Deutscher Werkbund i Bauhaus. Rodzi się niemiecki funkcjonalizm. I pojawia się metal jako element konstrukcyjny. R. Riemerschid, W. Gropius, L. Mies van der Rohe... I krzesło B3 M. Breuera
Niemieckie pomysły natrafiają jednak na opór międzywojennego mieszczaństwa. Ta awangarda musi poczekać jeszcze na swój czas. Latami 20-tymi rządzi Art Deco: J.-E. Ruhlmann, Paul Follot, Sue et Mare i Vittorio Zecchin. I wielu innych, ale historia miała być krótka :)
Przed WWII modernizm zdąży już okrzepnąć, ale ciągle nie zdoła narzucić w Europie powszechnej dominacji. Mamy już jednak LC2 Le Corbusiera, M. Stoelckera z jego Frankfurter Stuhl i cały modernizm amerykański - tu reprezentowany przez sofę R. Wrighta i krzesło W. Lescaze
Szok drugiej wojny światowej i boom gospodarczy lat 50 rodzą nowe potrzeby i prowadzą do rozkwitu kreatywności projektantów. Modernizm wchodzi wreszcie na salony za sprawą "cywilizujących" go Skandynawów. P. Kjaerholm tworzy PK22, A. Jacobsen - Jajo i Łabędzia, H. Wegner Misia
Najważniejsze ikony lat 50? Gio Ponti, przekształcający XIX wieczną formę w cudowną lekkość, bracia Eames (okropnie niewygodny, nie polecam), Poul Volther i Andre Bloc, mistrz giętej sklejki (niejedyny!)
Sixties sa jak wiadomo crazy, co wiąże się tez z materiałami. Kolorowe tapicerki, plastik, Space Age. Ten okres to oczywiście V. Panton, E. Aarnio i P. Paulin, ale Ponti z tym eleganckim zielono-białym zestawem dotrzymuje im kroku :)
I w tym miejscu kochani, przerywamy. Historia toczy się dalej, ale ja zaczynam toczyć się w kierunku łóżka. Youngtimery omówimy some other time. Pamiętajcie, że krzesła można też zbierać jako miniaturki ;) Dobrej nocy wszystkim!
