Thread by @BirinciogluBerk

Hitler’i ekonomik kriz iktidara getirdi diyebilir miyiz?

Ekonomik krizler bir ülkenin radikalleşmesinde etkili olabilirler ancak bunlar zorunlu olarak faşizme yol açmadığı gibi faşizmin ön koşulu da değillerdir.

Nitekim 1929 Buhranı’ndan etkilenen ABD, İngiltere ve Fransa faşizmi seçmemiş, buna karşın Mussolini ekonomik kriz yokken iktidara gelmişti.

Yalnızca Almanya ve İtalya’da değil, İspanya, Romanya, vb. Avrupa’daki diğer ülkelerde faşizmin iktidara gelmesinde şu etkenlerin de önemli olduğunu görüyoruz:

1) Komünizm korkusu,

“Maskesiz Bolşevizm”

2) azınlıklara (Almanya örneğinde Yahudilere) duyulan nefret,

“Alman askerini arkadan bıçaklayan Yahudi”

3) (çoğu kez yalnızca hayal gücünün eseri olmakla birlikte) ülkenin eski, güçlü, huzurlu günlerine duyulan özlem,

“Kralın ele geçirdiğini, Prensin meydana getirdiğini, Feldmareşal’in savunduğunu, asker kurtardı ve birleştirdi.”

4) bir savaşta yenilmiş ya da hakkını alamamış olduğu duygusundan kaynaklanan intikam hissi,

“Yeni Almanya’yı biz kuracağız. Verilen kurbanları düşünün-Nasyonal Sosyalistlere oy verin!

5) mevcut demokratik düzenin ülkeye istikrar getiremeyeceği düşüncesinden hareketle, güçlü bir lider arama arzusu.

“Evet! Führer seni takip ediyoruz!”

Alman toplumu ülkedeki belirsizlikten bıkmış, partilere inancını yitirmişti. Ülkenin geçmişi liberal demokratik bir kültürü barındırmıyordu yani halk uzun yıllar boyunca siyasi konularda tercih yapmak zorunda kalıp bu durumu içselleştirmemişti. Dolayısıyla Alman halkı sorunların

çözümü için farklı görüşleri savunan partiler arasında müzakere, pazarlık, taviz gibi uzun süren ve ne zaman ve nasıl bir sonuç vereceği belli olmayan yöntemler yerine, kendilerine ne yapacağını söyleyecek güçlü bir lideri arzular oldu.

“Son umudumuz: Hitler”

Almanlar neyin yapılacağına karar vermekte zorlanıyorlardı ama kendilerine söyleneni en iyi şekilde yapmaya hazırdılar.
Stefan Zweig: “Düzene alışmış olan Alman halkı, elindeki özgürlükle ne yapacağını bilememiş ve bu özgürlüğü elinden alacak olanı sabırsızlıkla bekler olmuştu.”

Hitler’in iktidara gelişinde hemen hemen tüm kesimlerin suçu vardır: Naziler en güçlü oldukları zaman bile oyların üçte birinden biraz fazlasını alabildiler ancak karşılarındaki blok kendi içinde öyle bölünmüştü ki, Hitler’e karşı bir araya gelemedi.

Komünistler ve sosyal demokratlar, daha genel olarak sağ ve sol partiler birbirlerinin kuyusunu kazmakla meşguldü. Muhafazakar elit sınıf, Hitler’i, Weimar Cumhuriyeti’ni yıkıp yerine, kendi çıkarlarına uygun, otoriter bir yönetim kurmakta kullanabileceği bir maşa olarak gördü.

Bu iş başarıldıktan sonra diktatörden bir biçimde kurtulabileceklerini sanıyorlardı.

Halkın desteğini ve devletin kaynaklarını arkasına alması halinde Hitler’i durduramayacaklarını anlayamadılar.

berkbirincioglu.com/kucuk-caniler-…

“Hitler selamının anlamı: Arkamda milyonlar var!”