Yeni silsile (#FLOOD): Dün WTI (West Texas Intermediate) -38$’a çakıldı. Dünya tarihinde bir ilk. “Elimdeki petrolü alın, üstüne para vereceğim” gibi bir durum… Nedir tam olarak? Bundan sonra ne olur? 
Goldman Sachs emtiya nazırı Jeffrey Currie “Petrol fiyatlarının yükselmesine ümit bağlamayın” demiş. Yani birilerinin kalemi kırılmış çoktan. Evet, biz bu çakılmanın kaza yahut #coronavirus’un beklenmedik bir yan etkisi olduğunu düşünmüyoruz. Paranoya? Okuyun ve karar verin…
Evvelâ… kalemi kırılanlar kim? Amerikalı küçük üreticiler. Daha önce 2016'da böyle bir darbe yemişlerdi. Nedir? Petrol 60$’ı görünce ABD bankalarından muazzam kredi alıyorlar. İthal petrol ile yaşayan devler fiyatı 30$’a indirip bunları batırıyor ve iç rekabeti öldürüyor.
Peki petrol fiyatı nasıl negatif oldu? Bu “saçmalık”, daha önce satın aldıkları ham petrolün fiziksel teslimatından kaçınmak için vadeli işlemler piyasasındaki pozisyonlarından çıkan treydırlar yüzünden oldu. Panik tetiklemek için manipülasyon yapılmış olabilir mi? Evet.
ABD dışında ne oldu? Rusya ve Suudi Arabistan aptalca bir fiyat savaşına girdi. OPEC sonradan üretimi kısma kararı aldı ama… çok az ve çok geç…
“Aptalca” çünkü Suudilerin bütçesi açık veriyordu ve Rus kuyularında ortalama üretim maliyeti 50$. Suudiler 15-20$ seviyesinde ihracat yapabilir ama Ruslar için bu imkânsız. Ruslar neye güvenerek paraşütsüz atladı uçaktan? Bazen çok aptal olabiliyorlar: Bkz. Afganistan 1977.
Peki petrol fiyatı düşerken neden üretici firma ve ülkeler kuyuları hemen durdurmuyorlar? Çünkü üretimi durdurmanın da bir maliyeti var. Hatta bazı kuyularda çökme olabilir; kalıcı hasar meydana gelebilir. Sonuç? 160 milyon varil petrol, tankerlerin içinde satılmayı bekliyor.
Ayrıca tahmin edersiniz ki petrol tankerini depo gibi kullanmak pek akıllıca değil. Kaptan ve mürettebat maaşından gemi kirasına, sigorta masrafından liman vb masraflara kadar gidiyor. Yani petrol yerin altında durduğu gibi durmuyor. Ya karadaki depolar?
ABD’de federal hükûmet stratejik petrol rezervleri için kullanılan depoları üreticilere açmak için pazarlık ediyor. Ama 720 milyon varil kapasitenin 650 milyonu zaten dolu. Yani “al şu petrolümü, üstüne para vereceğim” noktasından pek uzak değiliz.
Nasıl bu hale geldik? Rusların aptallığı, Suudileri maymun gibi oynatan Texaslı devlerin küçük üreticiyi boğmak istemesi… Tabi corona virüs salgını ile petrol talebinin çakılması. Karantina yüzünden dünya kerozen (uçak yakıtı) talebi %70 düştü. Deniz taşımacılığı %50 azaldı.
Unutmayın, petrol sadece yakıt değildir. Etrafınızdaki hemen her ürün petrolle yapılıyor. Tabi “yediğim karpuz petrol içermiyor” diyebilirsiniz ama ona verilen yapay gübre petrol sanayi ürünü; karpuzun evinize gelmesi de kamyonla. Kadın makyajından duvardaki boyaya kadar her şey!
Yani corona virüs salgını ile dünyada ekonomik hayat durma noktasına gelince plastik içeren ürünler için talep sıfırlandı. Ambalaj, depolama ve sevkiyat için yakıt talebi de öyle. Bütün bu etkiler birleşince petrolün eksi fiyatla satılması daha bir anlam kazanıyor değil mi?
Bundan sonra ne olur? Kanaatimizce Corona virüs salgını, eksi fiyatlı petrol, altın stoklayan merkez bankaları ile yeni bir dünyaya doğru gidiyoruz. Petro-dolar sisteminde çöküş değil bir dönüşüm yaşanacağını düşünüyoruz. derindusunce.org/2019/01/12/dik…
Dünyada rezerv para olarak liderlik Amerikan dolarında olsa bile dinamik ekonomiler zemin kazanıyor. Bu şartlarda ABD’nin finansal liderliği koruması zor. Çin ve Rusya altın garantili e-para çalışmalarına başladı. İran ve Rusya, alternatif küresel para transfer yolları arıyor.
Okumayı sevenler için birkaç silsile tavsiye ederek bitirelim bu dosyayı… Zaten yakında bundan başka bir şey konuşamayacağız gibi görünüyor…
Start verildi...
Lityum ...
Vesselâm :)
