Samenvatting met wat volgens mij de voornaamste highlights zijn na de persconferentie en een eerste scan van het rapport van de commissie-Remkes. (1/21)
Wat er natuurlijk in eerste instantie uitspringt, is dat Remkes het kabinet een draai om de oren geeft. De doelstelling van het kabinet - 26 procent reductie in 2030 - is niet ambitieus genoeg. Volgens Remkes is een reductie van 50 procent nodig voor robuust natuurherstel. (2/21)
Remkes legt daarbij meteen de link met de economie. Als die 50 procent niet wordt gehaald, ontstaat er minder ruimte voor economische activiteit. Daarmee geeft de commissie in feite al impliciet aan twijfels te hebben over de juridische houdbaarheid van het beleid. (3/21)
Dat gebeurt even later ook expliciet: 'Alleen met inhoudelijke en voldoende juridische borging van maatregelen kan geloofwaardig uitvoering worden gegeven aan de PAS-uitspraak van de Raad van State.' (4/21)
Verder is die 26 procent ook nog eens niet hard genoeg. Het is een 'streefwaarde', geen afrekenbare doelstelling. Te veel moet op vrijwillige basis. 'De vrijwilligheid verwordt tot vrijblijvendheid omdat de kaders en randvoorwaarden onvoldoende zijn geformuleerd.' (5/21)
Dat is in Adviesrapportennederlands echt behoorlijk stevig. Eigenlijk staat er gewoon: je gaat waarschijnlijk weer nat bij de rechter. Er moeten meer en sterker sturende maatregelen bij. (6/21)
De titel van het rapport lijkt niet voor niks 'Niet alles kan overal'. Remkes ziet vooral ook een ruimtelijke opgave. Vrij vertaald: de zone om natuurgebieden is niet geschikt voor intensieve landbouw. Provincies wacht de opgave om die puzzel per gebied te leggen. (7/21)
Dat betekent dus: een meer extensieve landbouw rondom Natura2000 en intensief verder van de natuurgebieden. Alle landbouw moet fors terug in emissies. En dat is niet vrijblijvend, boeren moeten daarop kunnen worden afgerekend. (8/21)
Remkes wil dat echter nadrukkelijk niet met nog meer regelgeving doen. Sterker nog, met veel minder. Hij wil dat boeren zelf mogen weten op welke manier ze hun uitstoot terugdringen. Als ze het maar doen. Met een beloning als het lukt en/of een boete als het uitblijft. (9/21)
Hij introduceert een Afrekenbare StoffenBalans. Die moet in de plaats komen van zo'n beetje álle administratie die een boer nu moet bijhouden. Er is nogal wat rompslomp door allerhande regelgeving en systemen met dierrechten. Die moet van tafel, aldus Remkes. (10/21)
Vermindering van regeldruk en sturen op doelen zijn vanuit de agrarische sector vaak aangedragen. Het valt of staat wel heel erg bij de uitwerking of dit kan en een succes wordt. Zeer benieuwd hoe het met deze aanbeveling verder gaat. (11/21)
Verder nog belangrijk: Remkes merkt nogmaals op dat alle sectoren een bijdrage moeten leveren, zonder dat het percentueel op een weegschaal ligt. Dat zet hij kracht bij door zowel voor NOx (vnl uit motoren) als NH3 (vnl uit stallen) voor 50% reductie in 2030 te pleiten. (12/21)
Hij zegt dus niet: de industrie moet precies evenveel reduceren als de landbouw. Maar wel: alle andere relevante sectoren gezamenlijk moeten ongeveer hetzelfde reduceren als de landbouw. (13/21)
Ook nog een spannende zin: 'De verschillen tussen NH3 en NOx zijn zodanig dat het gerechtvaardigd is NH3-emissies te onderscheiden van NOx-emissies, en deze niet zondermeer als onderling uitwisselbaar te beschouwen.' (14/21)
Over het uitwisselen van NH3 en NOx is veel discussie. Op dit moment liggen er nogal wat verkeers- en industrieplannen op de plank bij overheden. Die hebben meestal haast. De makkelijkste weg naar stikstofruimte lijkt een boerenbedrijf opkopen. (15/21)
Die haast leidde er in Brabant toe dat de provincie zes veehouderijvergunningen verspreid over het land opkocht om Logistiek Park Moerdijk mogelijk te maken. Bijvoorbeeld in Drenthe, om de minieme beetjes stikstofdepositie van Moerdijk in Noord-NL te compenseren. (16/21)
Het is/was de bedoeling van Rijk en provincies om dit soort uitwisseling van stikstofruimte wel toe te staan. Brabant handelde echter prematuur en liep - tot frustratie van andere provincies - op toekomstige mogelijkheden vooruit. (17/21)
Volgens mij wijdt Remkes geen officiële aanbeveling aan zijn zin over het uitwisselen van NH3 en NOx. Wel is er een andere aanbeveling: Remkes vindt dat kleine NOx-deposities op grote afstand in feite moeten worden 'kwijtgescholden', omdat ze marginaal zijn. (18/21)
Dat zit zo: NOx is erg vluchtig en voert vaak honderden km's ver. Juist daarom heeft Logistiek Park Moerdijk een heel klein beetje stikstofinvloed op zo'n beetje alle natuur in Nederland. Die in het huidige systeem ook overal gecompenseerd moet worden. (19/21)
Remkes pleit er dus voor om de marginale belasting op natuur ver weg niet meer per geval te gaan compenseren. Die compensatie moet al plaatsvinden door ambitieuze generieke maatregelen, die ervoor moeten zorgen dat de 50% reductie in 2030 ook voor NOx wordt gehaald. (20/21)
De vraag daarbij is dus wel - als kabinet en provincies deze aanbeveling overnemen en er daarbij voor kiezen om NH3 en NOx toch niet uitwisselbaar te maken - of Brabant voor niks een hoop geld heeft uitgetrokken voor zes veehouderijvergunningen in het land. (21/21)
Nabrander: ik had hier nog overheen gekeken. Remkes constateert dus dat er in een overgangsperiode wel sprake kan zijn van uitwisseling NH3 en NOx en vindt dat provincies dat onderling moeten afstemmen. Een soort tijdelijk extern salderen dus. 
