Geleceğe yolculuk gibi: Arabalar şoförsüz gidecek, internet 20 kat hızlanacak, yüzlerce km uzaktan ameliyat yapılacak... Peki ABD ve Çin arasındaki çekişmenin sebepleri neler? Türkiye için hangi tehditler söz konusu? 
Evvelâ... 5G gerçekten hızlı. Meselâ 2 saatlik bir film indirmeniz 3G’de 26 saat, 4G ağda 25 dakika sürüyor; 5G ile 3 saniye! Bu hız farkı yeni ekonomik modeller doğuracak ama siyaset ve güvenlik gibi kavramları da yeniden düşünmek zorunda kalacağız.
5G’nin sağlık için zararlı olduğu söyleniyor ama aynı zamanda veri güvenliği, mahrem hayatın muhafazası ve ulusal güvenlik sorunları da masada. Nedir?
Bugün dünyadadaki cep telefonu sayısı, dış fırçasından fazla. Ama 5G ile internete bağlı alet sayısı yüzmilyar mertebesinde olacak. Yani (zengin) insan başına ortalama yüz aletin birbiriyle “konuşacak”. Yeni bir toplum, üretim, siyaset, sermaye ve savaş yeniden tarif ediliyor.
Yüzmilyar veya kişi başı 100 alet size çok görünebilir ama... otomobiller trafik lambalarıyla, kol saatiniz evdeki kalorifer ve buzdolabıyla “konuşmaya” başlarsa, tükettiğiniz gıdayı taşıyan kamyon depolarla, depolar traktörlerle iletişim halindeyse... #5G
Siz korkabilir / gereksiz bulabilirsiniz. Sizin fikrinizi soran yok. Gelecekten bahsediyoruz burada; adı üstünde, gelecek... siz istemeseniz de gelecek. Neden? 5G, yapay zekâ, big data, iot (Nesnelerin interneti) ve Endüstri 4.0 sermayeyi daha az elde, daha hızlı biriktirecek.
Hangi teknolojinin gelişeceğine ve yayılacağına karar verenler ise bugünkü sermaye sahipleri. Demokratik yolla seçilen hükümetler ise genelde bunların noteridir; demokrasi piyasanın emrindedir. derindusunce.org/2011/10/08/dik… #5G
#5G’nin sıradan insanlara fayda sağlamasına çok var. endüstriyel denemeler yapılıyor şu ara. 2019’da Fransa’da 3 şehir: Lille, Douais, Bordeaux... ve 3 firma: Orange, SFR, Bouygues Telecom. Avrupa Birliği 2020’de her ülkede 1 şehrin 5G olmasını hedefliyordu... Covid19’dan önce.
Devletler #5G’den memnun çünkü frekanslar açık arttırma ile satılacak. İtalya, Avusturya ve Almanya’da satış tamamlandı. Ama anten vb donanımın kurulması aşamasında Huawei firmasının devre dışı bırakılması söz konusu oldu. Neden?
#5G patentleri konusunda Samsung ve Ericsson ile yarışan Huawei, Pekin ile biraz fazla “samimi”. Korku şu: Avrupa vatandaşlarının kişisel bilgileri, firmaların ticarî sırları hatta kamu kuruluşlarının gizli bilgileri Çin istihbaratının eline geçebilir. Nasıl?
Hafıza + mikro işlemcisi olan aletler programlanabilir ve program kodu genellikle halka açık değil. Küçük bir bilgisayar olan telefonlarımızda gizli bir “arka kapı” bulunabilir. Meselâ kiraladığınız evin gizli bir kapısı yahut sizden gizli bir kopya anahtarı olduğunu düşünün. #5G
Evet, 5G konusunda Washington Pekin’e güvenmiyor. Ama sadece kendi ülkesinde değil NATO ülkelerinde de 5G istemiyor. Tabi Huawei gibi Çinli olmayan “cici” firmaların CIA veya NSA ile işbirliği yapmayacağını kim garanti edebilir? Bu yeterince sorgulanmıyor.
ABD Huawei firmasını 5G ihalelerinden attı ve Trump Amerikalılara “Huawei marka telefon kullanmayın” dedi. Ayrıca CIA, Huawei altyapısı kullanacak ülkelerle işbirliğini azaltacağını duyurdu.
Az önce bahsettiğimiz “arka kapı” sadece veri çalmak için değil bir şehri hatta bütün bir ülkeyi kilitlemek için de kullanılabilir. Sadece elektrik santrallerini kilitlediğinizi varsayın. Yabancı telekom altyapısı kullanmak, gerçek bir ulusal güvenlik meselesi. #5G
Ya ABD? Sadece telefonlar değil füzeler ve savaş uçakları da böyle kasıtlı yerleştirilmiş güvenlik açıkları arz edebilir. Bu durumda ABD’den aldığınız uçaklar birer Truva Atı olur ve size ateş edebilir; yere çakılı kalabilir; gizli bilgi çalabilir.
Meselâ düşman hava kuvvetleri “uzaktan kumanda” ile sizin hava savunma sisteminizi kilitleyip stratejik tesislerinizi vurabilir. #5G
Bugüne kadar İsrail, Fransa ve ABD’nin bu “arka kapıları” kendi ürünlerine gizlediklerine şahid olduk ama Huawei henüz suç üstü yakalanmadı. Yine de Batı Huawei’den korkuyor. Çünkü firmanın devlet bankalarından finansal desteği var. Üstelik...
Üstelik yasalara göre Pekin, Çinli firmaların bütün verilerine erişme hakkına sahip. Somut olarak? Türk ordusunda Huawei kullanan subaylar telefonda gizli bilgi depolarsa (ve arka kapı varsa) Çin ordusu ve polisi bu bilgileri Huawei’den resmen isteyebilir.
Yani Çin kanunlarının Çin dışında, meselâ Türkiye’de tatbik edilmesi mesele. Elçilerin, elçilik binalarının dokunulmazlığı gibi karşılıklı anlaşmalar çerçevesinde sıkıntı yok tabi. Ama telekom sahasında Türkiye’den gizli, Türkiye’nin menfaatlerine ters işler yapılırsa ne olacak?
Yabancı kanunların bir başka ülkede zorla uygulanması, Çin için şimdilik varsayım. Ama ABD bunu yıllardır yapıyor. Rıza Sarraf olayında yakından izledik. ABD, Fransa gibi müttefik ülkeler dâhil, stratejik şirketleri ele geçirmek için de bu gücü kullanıyor.
#5G ile gündeme gelen kasıtlı güvenlik açıkları, kanunlarının ülke sınırları dışında uygulanması ile birlikte ele alınmalı. Çin elbette potansiyel bir tehdit ama ABD ve Fransa bu konuda sabıkalı ülkeler. Ayrıca mesele telefondan antene, röleden uyduya kadar uzanıyor.
Bir de işin içinde haksız rekabet var. “Ulusal güvenlik/ özel hayat” etiketiyle sunulan yasaklar çoğu kez rakip firmaları engelleme amaçlı. Huawei boykotu da bu sûrete büründü: Dış politikası ABD endeksli Britanya, Japonya ve Avustralya, ABD’nin dümen suyuna girdi. #5G
Evet, ABD sabıkalı. En büyük “arka kapı” skandalı şüphesiz CISCO veri ağlarına gizlice yerleştirilen casus programlar oldu. Edward Snowden ve Glenn Greenwald sayısız bilgi ve belge ile bu suçu halka açıkladılar.
Yani Huawei “belki yapar” diye korktuğumuz şeyi CISCO, DELL, ORACLE, MicroSoft, Intel, Verizon, Qwest, AT&T gibi “cici” Amerikan şirketleri yıllardır yapıyor.
Mısır’da İngiliz firması Vodafone, devrin diktatörü Hüsnü Mübarek’in emriyle telefonları kesmişti meselâ. Yani Amerikan telekom/uydu/altyapı şirketleri, Çin veya Rus firmalarından daha güvenilir değil. derindusunce.org/2011/02/01/vod…
Tabi ABD hükümeti Avrupa’da hakimiyeti Huawei’ye terk etmek istemiyor ve her türlü baskıyı yapıyor. Alman ve Fransız arabalarına ek vergi meselâ. Çin ise tersine yatırımla Avrupa’yı kendine çekmek istiyor.
Eğer Huawei’yi engellemek adına 5G geciktirilirse Avrupalı hükümetler önemli bir kaynaktan, 250 milyar dolar frekans lisansından 2 sene daha mahrum kalmış olacaklar. Bu yüzden Brüksel norm ve standartlar ile bilgi güvenliğini arttırmaya çalışıyor. Kavga bitmedi. #5G
Netice (1/5) : Sadece #5G teknolojisi değil, bir bütün olarak sivil telekom altyapısı, halkın kullandığı telefonlar, haberleşme uyduları ve bunları yöneten yazılım çok sayıda güvenlik zaafı arz edebilir. Ayrıca mahrem bilgiler ve ticarî sırlar bu yolla çalınabilir.
Netice (2/5) : 5G ile ticaret ve endüstrinin internet bağımlığı katlanarak artacak. Yoğun kullanım aşamasında, 5G’deki güvenlik açıkları yüzünden liman, fabrika, otoyol, gıda tedariği ve enerji üretimi felç olabilir. Bu saldırılar, teröristlerden yahut rakip ülkelerden gelebilir.
Netice (3/5) : Geçmişte ABD, İsrail ve Fransız firmaları, ulusal istihbarat talebiyle ve ticarî üstünlük kurma amacıya müşterilerinin verileri çaldılar. Bazen de savaşan birlikleri felç ettiler. Çin firmalarının 5G devriminden istifade ederek aynı şeyi yapması mümkün.
Netice (4/5) : Her ülke gücü orantısında kendi kanunlarını ulusal sınırlar dışında uygulayabilir ve kendi firmalarından gizli istihbarat toplayabilir. Meselâ Türkiye’nin FETÖ ve PKK konusunda bilgi toplamak için bu yolu tutması bize meşru görünecektir. #5G
Netice (5/5): Uluslararası anlaşmalar ve güvenlik şartnameleri ile zahirde bir güven ve dostluk havası oluşabilir ama bu durum, “arka kapıların” kapandığını ASLA göstermez. Zira devletlerin dostu, düşmanı yoktur; menfaatleri vardır.
Akıncı’nın jeopolitik satranç tahtasındaki neticeleri derindusunce.org/2020/05/29/aki…
Matematiksel Kitle İmha Silahları / Cathy O’Neil derindusunce.org/2020/04/26/mat… @ddgrubu aracılığıyla
Veri politikası derindusunce.org/2019/02/14/ver… @ddgrubu aracılığıyla
Yapay Zekâ: Tehditler ve Fırsatlar... derindusunce.org/2018/07/17/yap… @ddgrubu aracılığıyla
Endüstri 4.0 ile Bilgi Teknolojileri Endüstriyi Tahakküm Altına Alabilir derindusunce.org/2018/07/01/end… @ddgrubu aracılığıyla
Çevik yazılımda 9 tuzak ve 9 çözüm derindusunce.org/2018/06/30/cev… @ddgrubu aracılığıyla
Big Data / Большие данные / ビッグデータ derindusunce.org/2017/10/30/big… @ddgrubu aracılığıyla
Vesselâm :)
