۱) در ایران عهدشکنی آمریکا در برجام از یکسو و ناکارآمدی اروپایی‌ها در جبران مافات از سوی دیگر این تصور را بیش از دیگران تقویت کرده که مناسبات بین‌المللی عمدتاً خارج از چارچوب‌های حقوقی شکل می‌گیرد! اما معتقدم نباید به این «نتیجه‌گیری» بیش از اندازه‌اش بها داد.
۲) آمریکا و عربستان و اسرائیل و سرمایه‌گذاران ضد ایرانی در نیویورک و واشنگتن در سال‌های گذشته میلیاردها دلار به ایجاد شبکه وسیعی‌ای از بنگاه‌های روابط عمومی، موسسات متخصص در امور مالی و بانکی، بنگاه‌های حقوقی، لابی‌های توانمند در امر قانونگذاری و حتی سازمان‌های امنیتی...
معطوف کرده‌اند تا در کنار وزارت امور خارجه آمریکا و وزارت دارایی و سایر نهادهای ایالات متحده بتوانند از تمام ظرفیت‌های موجود در صحنه بین‌المللی علیه امنیت و شیرازه ایران استفاده کنند.
اما باز عملکرد دستگاه دیپلماسی ایران - که حقوق بین‌الملل و بهره‌برداری از سازوکارهای نرم بین‌المللی را در اولویت قرار داده است - به گونه‌ای موثر بود که نه تنها در سه سال گذشته تمام تلاش‌های این شبکه وسیع در بکارگیری سازوکارهای بین‌المللی علیه ایران..
- از جمله در مورد فعالیت‌‌های موشکی - ناکام و عقیم ماند بلکه امروز وزیر امور خارجه آمریکا را به این اعتراف واداشته که «نسبت به عملکرد متحدین خود در قبال ایران به شدت ناامید شده‌ایم». این دستآورد کمی نیست.
۳) امروز جدال در شورای امنیت صرفاً یک جدال «میان دولتی» است و بخش خصوصی در آن هیچ نقشی ندارد. در نتیجه، دولت‌های اروپایی هیچ توجیه و بهانه‌ای برای تسهیل برنامه‌ها یا هموارسازی راه آمریکا یا عدم ایستادگی در برابر قانون‌شکنی آن را ندارند.
۴) * تأکیدی که مخالفان رویکرد آمریکا دارند این است که آمریکا از توافق خارج شده پس نمی‌تواند از آن استفاده کند. برخی از این استدلال این طور نتیجه گرفته اند که پس ایران شانس آورده ترامپ به این شکل عمل کرد...
اما اتفاقاً آن‌ها باید کیفیت موضع‌گیری شورای امنیت نتایجی کاملاً عکس این را استنتاج کنند:
در قضیه شکست آمریکا، شورای امنیت نشان داد که اولاً واژه «حُسن‌نیت» - که از ارکان اصلی توافقات بین‌المللی است و در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ بارها با تلویح و تصریح ذکر شده - فقط یک «تعارف» تهی از بار حقوقی نیست.
بلکه «حُسن‌نیت» یک پیش‌شرط حقوقی است که باید دولت‌ها هم در تفسیر قطعنامه‌های شورای امنیت و هم در توسل به سازوکارها و آئین‌نامه آن رعایت کنند.
ثانیاً، شورای امنیت نشان داد که در موضوعی با اهمیت توافق هسته‌‌ای و ثبات و امنیت منطقه به راحتی یکجانبه‌گرایی آمریکا - آن هم به یکجانبه‌گرایی از نوع «غیرقانونی»اش - تن نمی‌دهد؛
و ثالثاً نشان داد که سازوکار حل اختلاف مندرج در برجام پیچیده‌تر از آن است که منتقدان دولت در ایران - و دستگاه تبلیغاتی آمریکا - سال‌ها برای افکار عمومی تشریح کرده‌اند!
۵) معتقدم در نهایت آمریکا به صورت یکجانبه - و برخلاف موضع رسمی شورا - اعلام خواهد کرد فرایند بازگرداندن تحریم‌ها در صحن شورای امنیت تکمیل شده و به صورت یکجانبه قطعنامه‌های گذشته را الزام‌آور خواهد خواند. (*گفت‌و گو پیش از اعلام یکجانبه آمریکا انجام شده)
۶) فراموش نکنیم دولت اوباما توانسته بود حتی چین و روسیه را علیه ایران با خود همسو کند! حال پس از سه سال و نیم شعار در مورد «بازگرداندن عظمت آمریکا» و یکه‌تازی در عرصه بین‌المللی، عملاً تنها کشور حامی آمریکا «جمهوری دومینیکن» شده است. ا
۷) امروز دستگاه سیاست خارجه آمریکا متحمل چند شکست سنگین و بی سابقه در سطح شورای امنیت شده است و به دشواری می‌توان تاثیر این شکست را بر مناسبات داخلی وزارت خارجه آمریکا و شورای امنیت ملی آن ارزیابی کرد.
۸) بازگشت بایدن به برجام قطعاً گام مثبتی خواهد بود و فضا را برای گفت‌وگوهای محدود میان ایران و آمریکا - ولو در چارچوب میز «کمیسیون مشترک» - باز خواهد کرد.
در این راستا، اوین موضوع مورد مذاکره هم می‌تواند مقوله جبران خساراتی باشد که ایران بابت عهدشکنی دولت آمریکا در سه سال گذشته متحمل شده است.
۹) اما پیش از این اتفاق، دولت کنونی - و لابی‌های عربستان و اسرائیل در واشنگتن - تلاش خواهند کرد دولت ترامپ را به اقدامی وادار سازند که عملاً راه هرگونه تعامل را مسدود کند. از الان لابی‌هایی مانند اف.دی.دی (FDD) مقاله پشت مقاله چاپ می‌کنند تا در این راستا راهکار ارائه بدهند.
۱۰) بحث‌شان این است که باید چنان دیواری از تحریم و اقدامات قهریه و تله‌های حقوقی و سیاسی دور ایران بنا کنند که جانشین ترامپ نتواند آن را به راحتی فرو بریزد.
۱۱) به همین دلیل هم آن‌ها عمداً موضوع قطعنامه ۲۲۳۱ و «ماشه» را به «تحریم تسلیحاتی ایران» پیوند زدند که توجیه بازگشت به برجام را از بایدن عملاً سلب کنند. یعنی آنچنان موضوع را امنیتی کنند که هزینه سیاسی بازگشت به برجام برای بایدن غیرقابل تحمل شود.
