Tweet

Kapheros

11 Oct, 25 tweets, 14 min read

Dünyanın delisi. Dünya onu ilk böyle tanıdı. Deli bir adam. Kafasına göre yaşayan, kavga etmekten çekinmeyen, sözünü esirgemeyen, bu yüzden hapsi boylayan, sonrasında on yıl sürgün cezası alıp İtalya, Napoli’ye giden, Osmanlı İmparatorluğu’na karşı Haçlı Seferleri başladığında

hiç düşünmeden gidip adını orduya yazdıran, İnebahtı Deniz Muharebesi’nde İmparatorluk askerlerine esir düşüp köle olarak çalıştırılan; bütün bunlara rağmen yine de mücadele eden, yine de kavga eden, korkularına yenik düşmeyen bir deli adam..

Miguel De Cervantes yoksul olduğu rivayet edilen, bazı kaynaklarda sağlık memuru, bazı kaynaklarda eczacı olarak geçen bir babanın yedi çocuğundan biri.

1547’de Madrid’in Alcala de Henares bölgesinde doğdu.

Cervantes, 1568’de yirmi bir yaşındayken Madrid’de bir kadın meselesi yüzünden düelloda rakibini ağır bir şekilde yaralar. O dönem kanunlarına göre düello kesinlikle yasaktır ve yapanlara ağır cezalar verilmektedir.

Cervantes’in gıyabında yapılan duruşmada halk önünde sağ elinin bilekten kesilmesine ve on yıl için İspanya Krallığı sınırları dışına sürülmesine karar verilir. Bu durum üzerine Cervantes kaçarak Madrid’den ayrılıp İtalya’ya gider.

Daha sonra, Akdeniz’deki Osmanlı üstünlüğüne karşı İspanya, Venedik, Ceneviz, Papalık ve Malta’nın kurduğu Haçlı Donanması’na katılır. 1571 yılında yapılan İnebahtı Deniz Savaşı sonucunda Haçlı donanması, Osmanlı Devleti’ne karşı bir zafer kazanır,

ancak Cervantes savaş sırasında göğsünden ve sol elinden yaralanır. Tedavisi için Mesina’ya gönderilir ve burada altı ay kalır, fakat sol kolunu bir daha kullanamaz.

Eylül 1575’te Napoli’den İspanya’ya doğru güneş anlamına gelen Sol adlı kadırgayla yola çıkar.

Osmanlı kadırgaları, Cervantes, kardeşi ve kadırgadaki diğer kişileri esir alıp Cezayir’e götürür.
Birkaç kaçma girişiminde bulunduysa da başarılı olamadı ve beş yılını Cezayir’de geçirmek zorunda kaldı.

Dördüncü kaçış denemesinden sonra Cervantes’in diğer esirlerle beraber İstanbul’a götürülmesine karar verildi. Ancak o sırada Cezayir’de bulunan Teslis tarikatına bağlı Fray Juan Gil ve Antón de la Bella adlı keşişler, Cervantes için belirlenen fidyeyi ödeyerek yazarı kurtardılar

Tüm zamanların en çok okunan eserleri arasında yer alan Don Kişot’un da söz konusu esaret yıllarından sonra kaleme alındığı biliniyor.

Ocak 1605’te yayımlanan Don Quijote (Don Kişot) tam adıyla El ingenioso Hidalgo Don Quijote de la Mancha (Mançalı Becerikli Beyzade Don Kişot)

üç haftada üç baskı yapacak kadar tutuldu, yazarının adını önce İspanya’ da sonra Fransa, İngiltere, İtalya, Portekiz gibi şövalyelik geleneği olan ülkelerde geniş okur yığınlarına tanıttı. Bu dönemde Lemos kontunun para desteğine kavuştu, geçim kaygısından uzak bir yaşam sürdü.

Dünya çapındaki etkili olan eser birçok operaya konu oldu, senfonik şiir olarak bestelendi (Richard Strauss, 1898); resimlenerek birçok ayrı basımla halka sunuldu (özellikle G. Dore, 1863, 114 levha, 256 süs);

en ünlü sanatçıların desenlerine yol açtı (Picasso, Cocteau, Doli, Buffet, Goya, Daumier) Madrid alanlarındaki bir grup bronz heykel olarak canlandırıldı; ayrıca birkaç bale eseri de ondan doğdu.

Eserde yazarın kendi hayatıyla alay ettiği ve kahramanla aralarında çokça benzerlikler olduğu görülür. Don Kişot dünyanın en çok okunan eserlerinden biridir ve 38 dile çevrilmiştir.

1600’lü yılların başlarında yazdığı tahmin edilen Oviedolu Katalina Sultan,

yazarın İstanbul ve Topkapı Sarayı hakkında bilgilerin en çok yer aldığı eseridir.
Bazı kaynaklarda belirtilen Cervantes’in İstanbul’da esir olarak kaldığının düşünülmesine neler sebep olmuştur?

İlk başta eserlerinde yarı otobiyografik anlatının gerçek yaşam öyküsünün önüne geçmesi en büyük etken olarak görülmektedir. Cervantes Cezayir’deki esirlik hayatını Don Quijote’nin Otuz Dokuzuncu Bölümünde kurgu ile İstanbul sahnesinde sergiler.

Don Kişot’un usta yazarının İstanbul’a esir olarak geldiği ve 1578 -1580 yılları arasında Tophane’deki Kılıç Ali Paşa Camisi’nin inşaatında çalıştırıldığı rivayet edilir.
Bu iddia, bugüne dek hiçbir akademik yayınla desteklenmedi .

Keşişler tarafından kurtarılması da Kılıç Ali Paşa Camisi’nin tamamlandığı zamana denk geliyor.

Cervantes'in İstanbul’da bulunmadığını iddia edenlere göre, özellikle Kutsal Teslis tarikatından Juan Gil ve Anton de la Bella’nın fidye için tuttukları evraklardan

Cervantes’in Cezayir’de tutsak olarak bulunduğunu anlıyoruz.

Bulunsa idi bu durumun eserlerindeki ağrılığı daha fazla olurdu.
Araştırmacılara göre Cervantes, İstanbul’a hiç gitmemiş bile olsa İstanbul’la ilgili pek çok şeyi Cezayir’deki esirlik yıllarında

denizcilerden duymuş ve buna göre kurgulamış olabilir.

Alaycı mizah anlayışı, ahlaki mesaj kaygısı gütmemesi ve karakterlerinin psikolojik dünyalarını yansıtması ile yenilikçi bir tarzda yazdı.

Cervantes romanında olayları birbirine bağlamakla kalmadı, aynı zamanda karakterlerinin duygu dünyalarını araştıran ilk batılı yazarlar arasında yer aldı.

Cervantes’in Don Kişot ile kazandığı başarı, aslında bir yazar olarak öteki eserlerini gölgede bıraktı.

Çağı geçmiş bir ülküyü kitaplar dünyasında edinerek düşleriyle besleyen yaşlı soylu Don Kişot, şövalyelik görevleriyle, haklıyı, doğruyu, güzelliği savunmak amacıyla, uyduruk araç gereçlerle donanmış olarak yollara düşer.

Toplumun yeni koşulları içinde dövülür; alay edilir, hor görülürse de şanlı bir geçmişin düşleriyle bezediği yüce bir geleceğe bağlılık duygusuyla ölünceye kadar ülküsünün yolundan vazgeçmez.

Atı (Rocinante), sevgilisi (köylü kadın Dulcinea), yoldaşı gerçekçi Sancho Panza ile geçirdiği serüvenler dizisi (yeldeğirmenleriyle savaş Mambrino’nun miğferini bulma sanısı, Camacho’nun evliliği, Barataría Adası…)

Hepimizde bir miktar Don Kişot luk var...