Thread by @bvdstock

Blijkbaar is het voor sommigen nog altijd moeilijk om een onderscheid te maken tussen het kaderen van feiten/context en het verdedigen van een strategie. Blijkbaar moet "het evidente" nog eens expliciet neergeschreven worden. Een draad over Zweden en Covid.

Zij die na 10 maanden nog altijd afkomen met "groepsimmuniteit als doel", "improvisatie", "laks beleid", "experiment op kap van bevolking" etc. mogen hun huiswerk opnieuw maken want daarmee bewijst men vooral meteen het gebrek aan kennis omtrent de Zweedse strategie.

Wat is "de Zweedse strategie" dan wel?
Deze doelen werden voorop gesteld:
- "Flatten the curve", ziektezorg niet overbelasten.
- Beschermen van risicogroepen
Doch ook rekening houdend met de algehele volksgezondheid, fysiek en mentaal, en dit op korte en lange termijn.

Dit resulteerde in een reeks adviezen die van meet af aan ingevoerd werden met het idee om ze heel lang aan te kunnen houden. Vanaf dag 1 werd gesproken over "ca. een jaar". Een duidelijkheid en consistentie die weinig andere landen konden bieden/waarmaken.

Dit alles volgens een pandemieplan dat in de schuif klaarlag en dat men zo nauwgezet mogelijk heeft toegepast, zonder zich te laten leiden door paniek of te laten verleiden tot improvisatie. Is men daarbij op grenzen van werkelijkheid gestoten? Zeker, zie verder.

Was die strategie een succes? Beter of slechter dan andere landen? Dat kan je op dit moment nog altijd niet zeggen. Wat op dit moment wel al gezegd kan worden:
- Tijdens de eerste golf slaagde men erin om "de curves" af te buigen ca. 2-3 weken na invoering van de adviezen.

- Algemeen gezien tonen metingen en enquetes aan dat er een redelijk goede volgzaamheid en vertrouwen is doorheen heel deze crisis, zonder al te grote schommelingen in "gehoorzaamheid". Algemeen zijn Zweden blij met het vertrouwen en respect dat ze krijgen.

- De maximale capaciteit in de zorg werd niet bereikt tijdens de eerste golf. Men had een ruime buffer aan vrije IC-bedden, zij het na de nodige opschaling. In dat opzicht heeft de strategie gewerkt met een gebalanceerd en consistent beleid en grotendeels gebaseerd op adviezen

Wat betreft bescherming van ouderen heeft men jammer genoeg wel moeten vaststellen dat men daar niet in geslaagd is. Maar ook hier tonen zij die dit rechtsreeks linken aan de strategie aan dat ze de structuur, organisatie en geschiedenis van de Zweedse zorgsector niet begrijpen.

Hetzelfde fenomeen zag men jammer genoeg ook in landen met een heel andere strategie. En ook binnen Zweden waren er grote regionale verschillen, terwijl exact dezelfde strategie werd toegepast. De factor timing en "geluk" wordt bij vergelijkingen steevast genegeerd.

Hoe is de zorgsector georganiseerd? Ziekte- en ouderenzorg zijn regionale en lokale bevoegdheden. Folkhälsomyndigheten en Socialstyrelsen zijn nationale instanties die een kader uitstippelen, maar de regio's en gemeentes hebben de middelen en bevoegdheid voor oganisatie.

De ziektezorg heeft de afgelopen jaren jammer genoeg vele veranderingen ondergaan, gekenmerkt door privatisering en besparingen. Reeds lang voor Covid op het toneel kwam waren er moeilijkheden, problemen met personeel, ontslagrondes etc.

Het zijn die pijnpunten en die lange historiek die nu tijdens de tweede golf helaas een climax bereiken, waardoor zorgpersoneel afhaakt. Daardoor wordt het vermoedelijk moeilijk om bvb. de IC-capaciteit op te schalen naar eenzelfde niveau als in de lente.

Op dit moment is dat echter ook niet nodig en men heeft ook nog niet echt verschuivingen met personeel dat wel beschikbaar is doorgevoerd. Men werkt daar achter de schermen wel aan en vanaf deze week zal men de IC-capaciteit in vele regio´s opschalen in functie van behoefte.

In absolute aantallen is de IC-belasting op dit moment nog altijd maar de helft van de top in de lente. Berichten als "saturatie van IC" zonder kennis van deze context zijn dan ook totaal misplaatst. Regionale "saturatie" veralgemenen naar heel het land ook.

Het gaat evenmin op om dit te linken aan "de strategie". Dit is vooral een falen van regionale en lokale gezondheidszorg. Zweden heeft in normale omstandigheden bijvoorbeeld maar zowat de helft van capaciteit aan ziekenhuisbedden per capita (idem IC) vergeleken met België.

Wat vind ik zelf van de strategie?
Minpunten:
- Timing: Persoonlijk vind ik dat men vroeger in actie had kunnen schieten. Een aantal maatregelen hadden vroeger ingevoerd kunnen worden. Zweden voerde de meeste maatregelen stelselmatig in tussen 10 en 20 maart.

- Testbeleid: Zweden heeft de eerste maanden erg minimaal getest. Deels wegens grenzen aan capaciteit, maar ik kan me niet inbeelden dat men dat met een beetje meer inspanning niet had kunnen opkrikken.

- Communicatie: Men heeft op bepaalde momenten, meestal met de beste bedoelingen, te open/te naief gecommuniceerd. Men heeft pers, vooral buitenlandse pers, daarmee de opportuniteit gegeven om quotes uit context te trekken, waardoor ook in Zweden tweedracht kon gezaaid worden.

Pluspunten:
De strategie is altijd helder en duidelijk geweest en de communicatie transparant. Van meet af aan wist men duidelijk waar men zich aan kon verwachten. Men heeft altijd respect gehad voor het individu en nooit in paniek gehandeld.

Hét voorbeeld daarvan is het ten allen tijden proberen openhouden van de scholen. Waar men die in vele landen voorbarig sloot heeft men in Zweden van bij het begin de balans gezocht in het belang van het kind. Kinderen tot 16 zijn tot nu altijd naar school kunnen gaan.

Doordat maatregelen met mondjesmaat werden ingevoerd heeft men meer voeling met het effect van elke maatregel, kennis die men doorheen heel de pandemie heeft kunnen aanwenden om gebalanceerd bij te sturen, in tegenstelling tot de lockdown/versoepeling-cycli in andere landen.

Burgerrechten werden altijd gerespecteerd. Zij die zeggen dat Zweden in lockdown had moeten gaan begrijpen niet dat de grondwet dat gewoon niet toelaat. Als burger word je met vertrouwen behandeld. Geen politie op straat, geen boetes, geen beperkingen van vrijheden. Geen drones.

Daarentegen kijk ik natuurlijk ook met lede ogen de evolutie in de zorgsector aan. Maar zoals hierboven uitgelegd is dat een proces dat al jaren aan de gang is en staat dat eigenlijk los van "de strategie".

Zo daarmee is dat ook duidelijk. Verder zijn alle cijfers en persconferenties waar ik afgelopen maanden naar verwees online en voor iedereen beschikbaar. Men moet er zich ook in willen verdiepen natuurlijk.