Tweet

Kapheros

10 Feb, 27 tweets, 14 min read

1916 yılında Belçikalılar Ruanda yönetimini ele geçirdiler ve I. Dünya Savaşı sonrasında Ruanda Belçikalıların mandası haline geldi.
Belçikalılar Ruanda’daki insanları burun yapıları, göz ölçüleri gibi anatomik farklılıklarını göz önünde bulundurarak ve

kimlik kartları oluşturarak toplumu Hutu ve Tutsi ırkları olmak üzere ikiye ayırdılar.
Aslında Tutsiler ve Hutular arasındaki kutuplaşma sömürgecilik dönemlerinden önce başlamıştı.
Tutsi kralı Rwabugiri’nin uyguladığı politikalar Tutsilerle Hutular arasındaki

etnik farklılaşmayı arttırmıştı fakat Belçika’nın uygulamalarıyla bu kutuplaşma daha da arttı.
Tutsiler halkın yüzde dokuzunu oluşturuyordu, kalanı ise Hutu idi. Belçika azınlıkta olan Tutsilerin ari ırktan, Nuh’un soyundan geldiklerini daha yakışıklı daha güzel göründüklerini,

ince yapılı ve narin olduklarını iddia etmişti.
Belçikalılar, Tutsileri el üstünde tutup, onları devletin üst kademelerine yerleştirdiler, eğitim ve sağlık hizmetlerinde öncelik verdiler. Kahve plantasyonların da çalışan Hutuların başına, yönetici olarak Tutsileri getirdiler.

Tutsilerden zengin ve ayrıcalıklı bir sınıf yarattılar.
20. yüzyıl ortalarında Belçika’nın Ruanda üzerindeki kontrolünü çekmesinden sonra Hutular siyasi güç elde ettiler ve yine nüfusun büyük bölümünü Hutular oluşturduğu için iktidara bir Hutunun gelmesi

kaçınılmaz oldu. İktidara Hutu olan Gregoire Kayıbanda geldi. Bu sefer işler tersine döndü ve devlet Tutsilere ikinci vatandaş muamelesi yapmaya başladı ve bazı çatışmalar meydana geldi. 20,000 Tutsi hayatını kaybetti ve 300,000 Tutsi sınır dışı edildi.

Sürgündeki Tutsiler ülkelerine geri dönmek için 'Ruanda Yurtseverler Birliğini'(RYB) kuruyorlar.
1992'ye kadar iç savaş sürüyor. 1992 de silahlı mücadele sona eriyor. Tutsilerin silahlı kanadı RYB silahlarını bıraır.

Aşırı milliyetçi Hutular, İnterahamwe adı verdikleri yarı askeri bir örgüt kurdular. Ülkenin her köşesinde örgütlenerek tüm Tutsileri ve savaş karşıtı Hutuları fişlediler. Ordudaki Hutu subayları da milisleri eğitiyordu.

Ülkenin ekonomisi kötü olduğu için silah temin etmek çok zordu. Bu yüzden tanesi 50 centten yüz binlerce satır ve pala Çin’den getirtildi. Satır yetmeyen İnterahamwe milislerine sivri uçlu sopalar verildi.

6 nisan 1994 tarihinde, bir hutu olan devlet başkanının uçağı düşürüldü. Ertesinde, bu olayı bahane eden interahamwe (aşırı milliyetçi tutular) üyeleri, tutsilere ve ılımlı hutulara karşı katliama başladılar.

Daha sonra yapılan soruşturma ve araştırmalar sonucunda, uçağı düşüren roketin ya da füzenin hutu kamplarından birinden atıldığı iddia edilmiştir.
Bir gün sonra ülkede başlayan olaylarda 10 Belçikalı Birleşmiş Milletler askeri öldü ve sonrasında

2,500 kişilik Birleşmiş Milletler barış koruma gücü ülkeden geri çekildi.
1994 Nisanında başlayan soykırımda aşırı uç Hutu grubu 800,000 Tutsi ve ılımlı Hutuyu yüz gün içerisinde öldürdü. Soykırımı gerçekleştirenler arasında jandarmalar gibi hükümet çalışanları da vardı

Radyolar Hutuları galeyana getirici yayınlar yapıyor ve öldürmeye teşvik ediyordu. “Mezarlar henüz dolu değil” söylemi radyodan yayınlanan sloganlardan biriydi. Soykırımda Tutsi ve ılımlı Hutulara işkenceler yapıldı.

Canlı olarak yakılanlar, aile bireylerini kendi elleriyle öldürmesi için zorlananlar, canlı olarak lağım çukurlarına veya toprağa gömülenler, çok sayıda tecavüze uğrayan kadın oldu.
Parası olan Tutsiler ücret karşılığında ateşli silahlarla öldürülmeyi seçebiliyorlardı.

Parası olmayanlar ise pala, bıçak, taş ile acı çektirilerek öldürüyorlardı. Artık yorulan Hutular dinlenmek için yakaladıkları Tutsilerin kaçmamaları için aşil tendonlarını kesiyorlardı.
Ülkedeki Kagere Nehrinden bir günde altmış bin insanın cesedi kıyıya vurdu.

Bu sadece kıyıya vuranların sayısı. Tutsileri kurtarmak için ülkesinin doğusundan başlayarak ilerleyen RYB önüne kattığı katliamcı Hutularla beraber katliamın kalbi olan başkent Kigali'ye doğru ilerliyordu.

O ana kadar ölenler için kılını kıpırdatmayan Fransa bir anda 'Ruanda'da katliam, soykırım var ve biz bunu durduracağız' diyerek ülkenin meşru hükumeti olan Hutu gücüne soykırımı durdurması için silah yardımında bulunuyor. Ülkenin batısına asker indirip

orayı kendi kontrolüne alıyor. Bu bölgeye TURKUVAZ adını veriyorlar. Buraya RYB girmesine izin verilmez ama içeride de katliamın devam etmesinin sağlar.
Fransa koruması altında katliam devam eder.

O yıl Fransa cumhurbaşkanı olan François Mitterand, "o ülkelerde bir soykırım yaşanması o kadar da önemli bir olay değildir. " diyebilmiştir.
BM Güvenlik Konseyi, katliamın başladığı 6 Nisan tarihinden 2 ay geçtikten sonra haziran ayında Ruanda'da katliam yaşandığını kabul eder

Ülkede devlete ait hiçbir resmi organ hiçbir resmi yetkili yoktu. Başkentte yağmalanmamış, yıkılmamış bina yok gibiydi. Ve şehirlerdeki insanlar ne arkadaşlarına ne komşularına hatta akrabalarına bile güvenmiyordu. Ülke 1999 yılındaki seçimlere kadar hükümetsiz gidecekti.

Soykırımın 100 gününde 250 – 500,000 kadına tecavüz edilmiş, bu kadınlar 20,000 kadar çocuk doğurmuşlar.
Hayatta kalanların 75,000’i soykırım sonucu öksüz kaldı.
Resmi olmayan rakamlara göre, Ruanda soykırımında bir milyona yakın insanın öldürüldüğü ve

bu rakamın iki katı kadar insanın göç etmek zorunda kaldığı varsayılmaktadır .
Ruanda soykırımı ilk yıllarda yeteri kadar dikkati üzerine çekemedi. Popüler medya 800,000 kişinin hayatını kaybettiği bu soykırımı bir kabile çatışması olarak lanse etti.

Devlet kurumlarının kalmaması sebebiyle; halkın kendi kuracağı mahkemelerde alacağı kararların adli olarak tanınacağının bildirilmesi üzerine “Halk Mahkemeleri” kurulmuş, halk kendi cezasını kendisi vermişti.

Bu mahkemelerde 3’ten fazla insan öldürenler yargılanmış, 3’ten az insan öldürenler mahkemeye bile çıkmamıştı.
Ruanda Hükümeti ve katliamdan kurtulanlar, soykırım sırasında çok sayıda kişinin sığındıkları kiliselerde öldürüldüğünü söylüyordu.

Kurbanların pek çoğu rahipler, rahibeler ve din adamlarının gözleri önünde hayatlarını kaybetmişti.
bir tutsi öğretmenin söyledikleri :

"çocukları okula yalın ayakla yürüyerek gitmek zorunda kalan insanlar, kendi çocuklarına ayakkabı alabilecek durumda olanları öldürdü."