Thread by @VeFinans

1/12- TCMB’nin döviz işlemleri bilançosunu nasıl etkiler?

2/12- TCMB döviz sattığında aktifte dış varlıkları, pasifte bankaların ₺ mevduatı azalır. Bankaların TCMB’deki ₺ mevduatına emisyon ile birlikte rezerv para denir.

3/12- Bankalar rezerv parayı zorunlu karşılık yükümlülüklerini yerine getirmek ve bankalar arası ödemeleri yapmak için tutar. Rezerv para TCMB’den ya da diğer bankalardan borçlanarak elde edilir.

4/12- Döviz satışı yapıldığında rezerv para azalacağından sistemin fonlama ihtiyacı artar. TCMB bu ihtiyacı karşılar, bankalara borç verir. APİ alacağı artarken, bankalar da rezerv para elde eder.

5/12- Bu durumda döviz satışı sonrası TCMB’nin dış varlığı yani rezervi azalırken, APİ alacağı artar. APİ alacak ve borç analitik bilançoda netleştirilmiş olarak gösterilir. Alacak arttığında pasifte negatif bakiye büyür.

6/12- Bir başka deyişle TCMB döviz sattığında bankaların ödediği TL’yi yine Merkez Bankası yaratır. Döviz sattıkça da sistemin fonlama ihtiyacı artar.

7/12- TCMB döviz aldığında aktifte dış varlıkları, pasifte bankalar TL mevduatı artar. Yani bankaların hesabına ihtiyacından daha çok rezerv para geçer.

8/12- Rezerv para ile kredi verilmez ama bankalar fazla rezervi de boş tutmaz. TCMB’ye gecelik depo (mevduat) yaptığında bankalar TL mevduatı azalırken, TCMB’nin APİ borcu artar ya da bankalar mevcut APİ borcunu ödediğinde bankalar TL mevduatı ve TCMB’nin APİ alacağı azalır.

9/12- Yani döviz satışı sistemin fonlama ihtiyacını artırırken, döviz alışı fonlama ihtiyacını azaltır.

10/12- Peki TCMB önce döviz satıp sonra sattığı dövizi swapla geri alırsa ne olur? Bunun anlamı TCMB’nin öncesinde sahip olduğu dövizi kiralaması, borçlanmasıdır.

11/12- Bu durumda TCMB’nin bilanço içinde dış varlığı aynı kalır, net APİ alacak/borcu değişmez. Swap vadesindeki döviz borcu ile TL alacağı bilanço dışında izlenir.

12/12-Bilanço içi ve dışı toplu düşünüldüğünde TCMB’nin net döviz pozisyonu azalırken, TCMB’nin swaplarla bankalara TL fonlaması (alacağı) artmış olur.