Thread by @EternalPhysics

یکی‌ دیگر از راه‌هایی که ایران تحقیقات گسترده‌ای برای غنی سازی اورانیوم زیر نظر دکتر صباغ زاده و دیگران انجام داده، استفاده از لیزر‌ها بوده است. این تحقیقات بخصوص در سایت لشکرآباد در اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی با خرید لیزر‌ها و اجزای گوناگون مورد نیاز از چین، روسیه و دیگر

کشور‌های اروپایی در قالب قرارداد‌های امضا شده و در عملیات‌های مخفیانه‌ آغاز شده و در طی‌ این سال‌ها آزمایشات و تحقیقات متعددی در خصوص غنی سازی لیزری انجام گرفته تا جایی که به تولید اورانیوم غنی شده در غنای پایین و در مقیاس چند گرم هم سرانجامیده است که آژانس هم پس از کشف

پارتیکل‌های اورانیوم غنی شده در این سایت غنی سازی موفق لیزری ایران را تائید کرده است. این روند در طی‌ این سال ها تا دست کم ۲۰۱۴ در تعامل با آژانس اتمی‌ کش و قوس‌های فراوانی داشته است (ایران حاضر نبوده اطلاعات زیادی در اختیات آژانس قرار بدهد)، ولی‌ ایران همچنان تا

به امروز به پیشرفت این پروژه غنی سازی لیزری علارغم سنگ اندازی‌های مکرر آژانس ادامه داده و حتی موفق به ساخت لیزر‌های جدید پیشرفته ای از نوع جامد در مراکز تحقیقاتی‌ مرتبط دیگر هم شده است، اما هنوز (طبق اطلاعاتی‌ که موجود هست) اقدام به تولید اورانیوم غنی شده در مقیاس صنعتی به

صورت رسمی‌ نکرده است. خاصیت خوب غنی سازی لیزری در این است که به گونه موثر تری میتوان فعالیت‌های هسته‌ای مرتبط با غنی سازی را پنهان کرد، اگر چنانچه تصمیم بر تولید اورانیوم با غنای ۹۰ درصد برای ساخت بمب گرفته شود هر چند که این روش در نوع خود بسیار هم

پیچیده است و الزاما گزینه اول ایران نخواهد بود!

برای تولید اورانیوم غنی شده توسط لیزر ۳ روش در کل وجود دارد که عبارتند از : تفکیک ایزوتوپی اتم‌ها توسط لیزر یا (AVLIS)، تفکیک ایزوتوپی ملکول‌ها توسط لیزر یا (MLIS)، تفکیک ایزوتوپ‌ها توسط برانگیختگیه لیزری یا (SILEX).

از این سه روش، پیشرفته ترین و موثرترینشان برای تولید اورانیوم غنی شده در مقیاس صنعتی، مورد آخر یعنی‌ SILEX است که اطلاعات این تکنولوژی تا حد زیادی توسط امریکایی ها طبقه بندی شده و محدود به نظارت‌های صادراتی می‌‌باشد! ایران برای تحقیقات و آزمایشات خود از روش اول بهره برده،

اما در کل به غیر از یک سری جزئیات خاص (که تعیین کننده هستند)، هر سه روش بر پایه یک اصل فیزیکی‌ می‌‌چرخند و آن هم برنگیختگی سطح انرژی اتم‌ها یا مولکول هاست، به خصوص در روش اول ALVIS که ایران استفاده کرده است.

در این روش از آنجایی که اورانیوم ۲۳۸ و ۲۳۵ جرم متفاوتی دارند، الکترون ها هم سطح انرژی متفاوتی دارند، هر چند که این تفاوت بسیار اندک است. این سطوح را میتوان بر اساس فیزیک کوانتوم حساب کرد. بنابراین، لیزر، سطح انرژی الکترون های اورانیوم ۲۳۵ را در گاز UF۶ را (با تنظیم دقیق فرکانسش)

بر می‌‌انگیزد و این بر انگیختگی باعث میشود که الکترون از ابر الکترونی پیرامون هسته اورانیوم ۲۳۵ جدا و به بیرون پرتاب شود، به عبارت دیگر اورانیوم ۲۳۵ یونیزه و حامل بار مثبت میشود، برخلاف اورانیوم ۲۳۸ که از آنجایی که بر انگیخته نشده، همچنان در گاز UF6 خنثی باقی‌ می‌‌ماند.

حال اگر یک میدان الکتریکی‌ بر فراز این گاز برنگیخته شده قرار بدهیم، یونی‌های اورانیوم ۲۳۵ به خاطره بار مثبتی که دارند به سمت این میدان جذب شده و بدین گونه از اورانیوم ۲۳۸ تفکیک می‌‌شوند. در واقع این عملیات را میتوان بر روی هر ایزوتوپی انجام داد، و صرفا مخصوص اورانیوم نمیباشد!

این پروسه تفکیک را میتوانید در تصویر زیر ببینید.

تفاوت ناچیز در سطح انرژی در اورانیوم ۲۳۵ و ۲۳۸ در مقیاس ده به توان منفیه ۵ الکترون ولت، ما را نیازمند و ملزم به استفاده از لیزر‌های بسیار دقیق می‌کند که خوشبختانه ایران در سال‌های اخیر به آن دست پیدا کرده است. استفاده از تکنولوژی ALVIS مزیت‌های فراوانی دارد مثل،

قدرت تفکیک بیشتر، دورریخت کمتر مواد رادیوکتیکی و مصرف انرژی کمتر برای پروسه تفکیک نسبت به سانتریفیوژ ها. روش‌های دوم و بخصوص سوم قابلیت غنی سازی را باز بهبود می بخشد، به طوری که از ترس پخش این تکنولوژی، محدودیت‌های جدی بر آن گذارده شده است!

در واقع ایران با غنی سازی لیزری یک گزینه دیگری به غیر از سانتریفوژ‌ها (که روش نسل دومی‌ برای غنی سازی نسبت به لیزر‌ها که روش نسل سومی‌ هستند) در دست دارد که باز می تواند به غرب اعمال فشار کند. لازم به ذکر است

ساخت لیزر‌های پیشرفته موارد استفاده متعدد دیگری به غیر از غنی سازی، مثلّا در پزشکی‌، نانو تکنولوژی و صنعت دفاعی‌ هم دارد که این پروژه را به صورت خاصی‌ برای ایران حیاتی‌ می‌کند!

علاقمندان به فیزیک، مسائل نظامی و دفاعی‌ میتواند به ما در چت کانال تلگرامی بپیوندند.

t.me/T_neutrino