Thread by @izakyol

Krediler yeniden yükselişte, aynı hatalar tekrarlanıyor. Türkiye şartlarında piyasaya bu tarz hızlı para enjeksiyonu iç piyasa tüketimini, dolaylı olarak ithalatı (ve cari açığı), sonuçta ekonomideki genel kırılganlığı arttırır. 2016'dan beri yaşadıklarımızdan hiç ders almamışız.

https://twitter.com/RobinBrooksIIF/status/1380168430146494465

+İktidar 2016 sonundan beri ekonomiyi toparlamanın tek yolu olarak "piyasaya kredi pompalama"yı görüyor,bu yolla piyasayı canlandırmaya çalışıyor. Bu politika temelde kamu bankaları kanalıyla uygulanıyor,özel bankalara baskılar yapılıyor, bir dönem KGF de çok yoğun devreye alındı

+Krediler artınca iç talep hızla büyüyor, ancak ülke içi üretim aynı hızla artamadığı için iç talepteki yükseliş ithalatı ve cari açığı patlatıyor. Yani bankaların ekonomi büyüsün diye dağıttığı paralar dönüp dolaşıp Türkiye'ye mal satan yurtdışındaki firmaların kasasına giriyor.

+Kredilerdeki ani artış ekonomide geçici bir toparlanma sağlıyor ama ekonomik dengeleri daha da bozarak daha büyük çöküntüye yol açıyor. 2017 başındaki KGF hamlesinden beri aynı şeyi her sene yaşadık; piyasaya kredi pompalamak sorunları çözmüyor, aksine sıkıntıyı daha da büyüyor

+Birkaç yıldır Türkiye'de kredileri büyük ölçüde kamu bankaları büyütüyor.Ödenemeyen kredilerin de siyasi talimatlarla bankalar tarafından yüzdürüldüğünü bilenler biliyr.Bu durum hem bankacılık sisteminde (bilhassa kamu bankalarında) hem de genel ekonomide kırılganlığı arttırıyor

+Kredi büyümesine dayalı iç piyasa talep artışı ithalâtı direkt arttırıyor. Piyasada geçici rahatlama oluyor ama ardından ekonomideki riskler daha da büyüyor; bu sefer piyasaya yeniden ve daha çok para pompalamak gerekiyor. Uyuşturucu kullananların doz arttırmaları gibi birşey.

+Bir de şu var:
İş dünyası tamamen "krediye bağımlı" hale geldiğinden herkesin derdi kredi alarak/döndürerek ayakta kalmak. Bu sebeple firmalar habire bilanço makyajlıyor, zararı kâr, kârı daha yüksek gösteriyor. Ekonomik veriler biraz da bu sebeple gerçeği yansıtmaz hale geldi.

+Aynı şeyi yeniden deneyip farklı sonuç beklemek çok akıl işi değil. Türkiye'nin ilacı siyasi/ekonomik öngörülebilirliği, imalat yatırımlarını, ihracatı ve tasarrufları arttırmaktır.İç talebi büyüterek ekonomi büyümez; bu modelin yanlışlığı kafayı döviz duvarına vurunca anlaşılır

+Türk ekonomisi çift yönlü baskı altında: Bir yandan krediye ve iç tüketime dayalı hormonlu büyümenin cari açığı ve enflasyonu daha da arttırıp riskleri büyütmesi; öte yandan öngörülemeyen global siyasi/ekonomik gelişmeler. İkisinin de elverişsiz olduğu şartları düşünmek bile zor

+Bir arkadaş "Krediyle büyürken üretim de büyümez mi, bu mümkün değil mi?" diye sordu. İmalat sanayiini talebin artış hızında büyütmek Türkiye şartlarında mümkün olmuyor. İç talebi hızla arttırmak (üretimi değil) tüketimi ve ithalatı, dolayısıyla cari açığı arttırıyor.

+Yazılı olmayan kural:
Türkiye'de iç tüketim, ithalat ve cari açık üçlüsü beraber büyür.Ekonomi kredi/tüketim hormonlarının etkisiyle büyür gibi olacak ama genel dengelerin bir müddet sonra bozulması kaçınılmaz.Hele hele döviz rezervlerinin durumu ortadayken iktidar ateşle oynuyr

+İktidar Türkiye’yi bol krediyle ve borçlandırarak büyütmeye çalışıyor. Oysa ekonomi literatürü ani/hızlı kredi artışlarının bir hayır getirmediğine, tam tersine ekonomide kalıcı hasarlar oluşturduğuna işaret ediyor. Geçen yaz @serbestiyetweb'de yazmıştım: serbestiyet.com/featured/ekono…