Thread by @KAYAMERTHASAN_

13. Bermekilerin büyük hatalarından biri de Harun’un İranlı bir cariyeden olan oğlu Memun’u veliaht yapma çabalarıdır. Memun'da tıpkı babası gibi Bermekilerin evinde, onların içinde yetişir. Annesinin Fars oluşu Arap olmayan halkların onu daha çok sevip, tercih etmesini sağlar.+

14. Oysa Harun’un tüm akrabaları, yani Kureşyli Haşimoğulları’nın Abbasoğulları kolu, Arap asıllı eşi, amcasının kızı Melike Zübeyde’den olan oğlu Emin’i veliaht yapmak istemektedir.

15. Bu uğurda Bağdat’taki Abbasi sarayında büyük mücadeleler verildi. Melike Zübeyde hem anne hem baba tarafından Kureyşli, Haşimi ve Abbasi’ydi. Harun’un bile annesi Yemenli cariye olan Hayzuran iken, Zübeyde cariyeden doğmamış ve hep hür Abbasilerin soyundan gelmişti.+

Bu nedenle Zubeyde hem çok güçlü hem de çok zengindi. Adına para bastıracak kadar güçlüydü! İslam tarihinde adına para bastıran ilk kadın Zübeyde'dir. Bağdat'tan Mekke'ye yaklaşık 2.000km uzunluğunda ve düzenli su kuyuları açtırdığı bir hac yolu yaptırdı: Ayn Zubeyde Hac Yolu+

17. Melike Zubeyde'nin kendi adını verdiği Ayn Zubeyde Hac Yolu'nun kalıntıları günümüzde halen ayakta. Osmanlılar zamanında Mimar Sinan tarafından tamir edilmiş ve bir de haritası çıkarılmıştır. Bu harita İstanbul Üni. Nadir Eserler Kütüphanesi'ndedir. +

18. Bermekilerin bir başka hatası ise Harun’un hilafet tahtındaki en büyük korkusu olan Haşimilerin Talibi, yani Hz.Ali soyundan gelen kol ile olan ilişkileriydi. Harun, kendisine isyan başlatan Hz.Hasan’ın torunu Yahya et-Talibi’yi ikna yoluyla Bağdat’a sarayına getirtmişti.+

19. Saraya gelen Yahya et-Talibi Harun’a ‘’Müminlerin Emiri – Halifesi’’ yerine ‘’Amcaoğlum Harun’’ diye hitap etmişti. Gerçekten de Ali’nin çocukları ile Abbas’ın çocukları kuzendiler. Aynı kanı taşıyorlardı.+

20. Harun, Yahya et-Talibi’nin ‘’Amcamın oğlu’’ hitabına sinirlenmekle beraber bunu belli etmedi. Yahya et Talibi’ye sarayda bir köşk verildi ve ikramda bulunuldu. Bununla beraber tabi ki gözetim altındaydı tüm Ali soyu gibi. Harun onlara iyi davranıyor ama takip de ediyordu.+

21. Harun kendisine Ali soyunu kırması gerektiği söylendiğinde de ‘’Bunu asla yapmam. Fatıma’nın güllerine asla kıymam. Kaldı ki onlar gerçekten de amca çocuklarımız. Kanları kanımız, etleri etimiz. Onları öldürerek kazanacağım bir zaferden Allah’a sığınırım’’ der.+

22. İşte bu noktada Bermekiler Yahya et-Talibi’yi tahrik edici bir teklifte bulunurlar: Harun’u ve Zübeyde’den olan oğlu Emin’i öldürecekler, Abbasi Devleti’ni ikiye bölüp yarısının başına Memun’u, diğer yarısına da Yahya et-Talibi’yi getireceklerdir.+

23. Yahya et-Talibi teklifi kabul eder. Oysa hiçbir şeyin farkında olmadığı zannedilen Harun her gelişmeyi adım adım izlemektedir. En ufak detaydan bile haberi vardır. Yahya et-Talibi zindana atılır. Ardından ilginç bir şekilde Cafer el Bermeki Yahya’yı serbest bırakır. +

24. Harun, neden serbest bıraktığını sorunca ‘’Amcanızın oğlunun zindandaki haline üzüldüm. Serbest bırakırsam sevinirsiniz diye düşündüm’’ der. Harun öfkesini saklar ve kızıp ani tepki göstermez Cafer'e. Aslında Cafer burada Bermekilerin örgütlenmelerine ve gücüne güvenir.+

Yahya'yı Harun'a sormadan serbest bırakması bir meydan okuma ve Harun'un gücünü test etme ve sorgulamaktı. Harun, Cafer’i ‘’alnından öper’’ ve tebrik eder! ‘’Çok iyi yaptın. Kuzenimizin zor durumu bizi de üzer. Sen tam yetkili bir vezirsin. Yetkini kullanmakla isabet ettin’’der.+

26. Fakat Harun serbest bırakılan Yahya et-Talibi’yi çoktan başka bir yerde hapse atmıştır…
Harun’u Bermekiler’den nefret etme noktasına getirip, bardağı taşıran son nokta ise kız kardeşi Abbase ile Cafer el Bermeki arasında oluştuğu iddia edilen ‘’yakınlıktır’’. +

27. Kimi rivayetler bunun ciddi bir ilişkiye dönüştüğünü savunur. Ancak kesin bildiğimiz Cafer’in Abbase ile evlenmeyi isteyecek kadar kendisini Abbasi Hanedanı’na ‘’denk’’ görmesidir. Bu denk görme tavrı Harun'u ve saraydaki Abbasileri çıldırtır.+

28. Tüm bu gelişmeler sonucunda Harun Bermekileri yok etmeye karar verir. Önce Horasan Ordusu’nun başındaki Fadl el Bermeki’ye babası Yahya el Bermeki’nin mührüyle bir mektup yazılır ve ‘’Harun’u hallettiklerini, orduyu Bağdat dışında bırakıp tek başına saraya gelmesi’’ istenir+

29. Mektubu alan Fadl sevinçle hızla Bağdat’a, saraya gelir. Artık hak ettikleri saltanata kavuşacaklardır. Bağdat dışında başsız kalan ordusu ise Harun’a sadık Abbasi – Haşimi Arap ordusu tarafından kuşatılıp kontrol altına alınır. +

30. Yahya el Bermeki tutuplanıp zindana atılır ve kendisine bağlı İranlı muhafız alayı öldürülür. Ardından Cafer ve Fadl Bermeki kardeşler idam edilir.

31. Harun’un baş muhafızı ve celladı Mesrur Cafer el Bermeki’nin başını kesmeye geldiğinde Cafer buna inanamaz. Mesrur’a ‘’Lütfen Harun’a git. O bir anlık kızgınlıkla bu emri vermiştir. Eğer beni öldürürsen sana çok kızacaktır. Lütfen git ve tekrar teyit et’’ diye rica eder. +

32. Kafası karışan Mesrur Harun’a geri döner ve Harun ‘’Nerede Cafer’in kellesi?’’ diye sorunca durumu anlatır. Son derece sinirlenen Harun ‘’Senin de onun da kellesini ben koparmadan önce defol git ve bana Cafer’in kellesini getir hemen'' der ve Cafer idam edilir hemen+

33. Saraydaki Bermekilerin ardından sıra Bağdat’taki diğer Bermekilere gelir. Biri hariç hiçbiri kurtulamaz bu kıyımdan. Tüm Bermekiler, hatta köleleri dahi öldürülür. Bütün mallarına, saraylarına, topraklarına el konulur ve hepsi Haşimoğulları arasında pay edilir. +

34. Baba Yahya el Bermeki idam edilen oğulları Cafer ile Fadl’ın ve Bermekiler’in içine düştüğü bu acı durumun kahrıyla iki sene sonra zindanda ölür. Bermekiler’in bu acı sonu yüzyıllarca şiirlere, hikâyelere konu olur.+

35. Harun, Melike Zübeyde’den olan oğlu Emin’i veliaht ilan eder. Emin’den sonra Memun veliaht olacak ve Emin ölünce halife olacaktır. Harun'un bu kararı mühürlü fermana yazılıp Kâbe duvarına asılır. Herkes Emin'e ve ardından Memun'a biat eder.+

36. Gerçekten’de Harun öldükten sonra Emin halife olur ve yaklaşık 6 yıl tahtta kalır. Yıllar sonra Memun ile Emin savaşır. Memun Emin’i öldürür ve halife olur. Bermekilerin öldürülmesinde büyük etkisi olan Abbasi ailesi de bedel ödemiş olur. Memun'un annesi Fars'tı...+

37. Harun'un Bermekiler’i öldürme kararı almasında eşi Zübeyde’nin ve Haşimoğulları’nın dini büyüğü İsmail bin İsa’nın etkisi büyüktür. İsmail bin İsa Harun’a ‘’Bugün deden Mansur gibi olma günüdür. Devletine, ailenin hakkına göz koyan Bermekileri cezalandırma günüdür’’ demişti'+

38. Harun’da İsmail bin İsa’nın bu sözünü tasdik etmiş, ‘’Evet, bugün dedem Mansur gibi hatta ondan da basiretli olacağım ve Abbasoğullarını onurlandıracağım Allah’ın yardımı ve ihsanıyla’’ demiştir.+

39. Harun Reşid Bermekiler’e karşı bu başarısını kurmuş olduğu muazzam istihbarat yapılanmasına ve keskin gözlem yeteneği ile zekâsına borçluydu.

Gelelim bu kıyımdan kurtulan tek Bermeki’ye… +

Harun gençken Bağdat sarayının bostanında Yahya Bermeki’yle dolaşırken bir elma ağacı görür. Gözü bir elmaya ilişir. Zıplasa da elmaya erişemez. Yahya el Bermeki ‘’Efendim eğilin sırtınıza çıkayım ve elmayı alıp size vereyim’’ der. Harun da eğilir ve Yahya elmayı alıp ona verir.

41. Bostanın bahçıvanı bir Bermeki’dir ve olan biteni uzaktan izlemektedir. Bahçıvanı gören Harun onu çağırır ve elmayı da, bostanı da çok beğendiğini, kendisine ödül vereceğini ve ne dilerse söylemesini ister. +

42. Bahçıvan ‘’Bana Bermekiler’den olmadığıma dair sizin yazınızla mühürlü bir kâğıt verin. Başka isteğim yoktur’’ der. Bu talep karşından Harun’da, Yahya el Bermeki’de çok şaşırır. Fakat adamın ısrarı üzerine Harun kendisine bu kâğıdı yazıp verir. +

43. Yahya el Bermeki daha sonra bahçıvanı ziyaret edip, bu isteğinin nedenini sorar. Bahçıvan, ‘’Elmayı almak için sen eğilmeliydin ve Harun senin sırtına çıkmalıydı. Veya beni çağırıp bir merdiven de getirtebilirdin. ’Fakat sen Harun’un sırtına basıp çıktın. +

44. Harun bunu asla unutmaz ve hafızasına yazar. Günü gelince de hesabını sorar. Ey Bermeki, Harun'un gazabından sakın. Onu farkında değilmiş sanırsın. Oysa o yazar ve aniden boğazına ölüm gibi çöker. Bugünden sonra dikkatli ol ey Bermeki, çok dikkatli ol’’ diye cevap verir.+

45. İşte, yıllar sonra Bağdat’ta gerçekleşen Bermeki kıyımından elindeki Harun’un vermiş olduğu kâğıdı göstererek kurtulan tek Bermeki bu bahçıvandı.

V’esselam