Thread by @SaeidDerakhsha3

این روزها بحث انرژی خیلی داغ شده ، قیمت گاز در اروپا سر به فلک زده و نسبت به پارسال ده برابر شده ،زغال سنگ هم سه برابر و شاهد افزایش قیمت و قطعی برق در مناطقی از دنیا هستیم ، دلیل وضعیت فعلی چیه و چه نتایجی برای اقتصاد و بازار سرمایه ایران داره ؟در این #رشتو با من همراه باشید

برای اینکه بدونیم کجا هستیم بهتره یک تحلیل کوتاه از وضعیت فعلی داشته باشیم ، جهان پس از ماهها دست و پنجه نرم کردن با ویروس کرونا ، با واکسیناسیون عمومی داره به حالت عادی برمیگرده ، مردم برمیگردند سرکارشون ، مسافرت ها شروع شده و مدرسه ها هم باز شده . 1

برای بیش از ۱۷-۱۸ ماه جهان تقریبا خواب بود ، اکثر جاها تعطیل بودند ، فعالیت های اقتصادی در حداقل خودش بود ، دولت ها هم فقط با جاپ پول و اعطای اون به نیازمندان سعی کردند اثرات منفی تعطیلی ها رو کاهش بدند ، یکسال تولید دنیا مختل شد ، هر کالایی تولید نشد یا به اندازه کافی تولید نشد2

بعد از واکسیناسیون محدودیت های کرونا لغو و مردم روانه اجتماع شدند ، پاساژها رونق گرفت ، هتل ها پر شدند ، اکثر شرکتها با تمام نیروهایشان دوباره مشغول کار شدند ، پروژه ها دوباره استارت خوردند ، پروازها و مسافرت های زمینی و ریلی بیشتر شد ، همه اینها خلاصه اش میشه این ؛ “ تقاضا “ 3

این تقاضای جدید به یکباره از سمت خیل زیادی از مردم ایجاد شد ، اما امکانات تولید محدود هست ، قبلا اینطور بود هر کالایی در سال میزان مشخصی تولید و مصرف داشت و کارخانجات تولید خود را تقریبا با مصرف تنظیم میکردند ، تقاضای جدید حساب کتابهای قدیم را به هم زد ، بیایید یه مثال بزنیم 4

فرض کنید در محله ای که شما زندگی میکنید ، فقط یک سوپر مارکت وجود داره ، اون سوپر مارکت هر روز به مقدار مشخصی گوشت قرمز و سفید میاره و میفروشه ، اون به تجربه دریافته مثلا هر روز صد کیلو گوشت قرمز و‌ دویست کیلو گوشت سفید فروش میره و این مقدار سالی ۵ درصد هم رشد میکنه. 5

بنابراین برنامه ریزی اش برای همین مقدار هست ، یخچالی که در سوپرمارکت هست ظرفیت مثلا ۴۰۰ کیلو گوشت قرمز و سفید رو داره ، ماشینی که با اون این گوشت ها رو میخره هم همین طور و فقط یک نفر متصدی فروش پروتئین داره 6

حالا فرض کنید یک ماه همه جا بسته باشه ، بعد از یک ماه احتمالا مردم موجودی گوشت سفید و قرمزشان همگی باهم ته کشیده و مترصد خرید هستند ، یخچالشون خالی شده و برای سیر کردن شکمشان نیاز دارند هرچه سریعتر گوشت بخرند ، ساعت ۷ صبح روز اول بازگشایی همه مردم محل جلوی سوپری صف میکشند 7

اونها گوشت میخواند ، سابقا اونها هر ماه یکبار میومدند فروشگاه و گوشتشون رو میخریدند ولی اینطور نبود همه با هم گوشتشون تموم بشه ، حالا همه باهم تموم شده ، اتفاقی که میفته چیه ؟ بله جواب اینه ؛ هرج و مرج 8

کلا سیصد کیلو گوشت در یخچال فروشگاه هست ولی تقاضا براش ۱۰۰۰ کیلو هست ، همه هم میخوان بخرند و البته عده ای هم هستند که براشون مهم نیست حتی دوبرابر قیمت قبل بخرند ، مثلا مهمون دارند . 9

در نتیجه یا گوشت سهمیه بندی میشه یا قیمتش در اون روز و روزهای بعد گرونتر از معمول خواهد بود ، بعد از مدتی که همه تونستند بخرند دوباره قیمتها به سطح سابق برخواهد گشت .
10

به نظر میرسه اتفاقی که در حوزه انرژی داره میفته خیلی شبیه این موضوع هست ، بازگشایی های اقتصادی باعث شده تقاضای بسیار وسیع تر از گنجایش شبکه تولید و توزیع برای انرژی رخ بده ، با توجه به اینکه ظرفیت ذخیره سازی انرژی یه چیزی شبیه مثال گوشت ما هست ، بنابراین ..11

بنابراین برای همه در قیمت قبل ، انرژی وجود نداشت و قیمتها رشد کردند ، بعضی جاها سهمیه بندی شد و این وضعیت همچنان ادامه داره ، سطح انبارها عموما پایین هست چه برای گاز چه برای نفت و چه زغال سنگ ، دلیلش هم مصرف بالاتر از ایام معمول و هم‌ کاهش ذخیره سازی در پی بحران کرونا بود . 12

از طرفی از چند سال قبلتر ، دولتها به سمت انرژی های پاک مثل باد و آب و گاز رفتند ، ایالات متحده اخیرا برنامه ای داده تا میزان وابستگی خودش به زغال سنگ و نفت رو به کمتر از نصف کاهش بده ، چین چند وقتی هست به سمت کاهش مصرف زغال سنگ حرکت کرده ، اروپا به سمت باد و آب و گاز رفته 13

این انرژی ها هم خود نوسان زیادی دارند ، مثلا اگر باران کمتری داشته باشیم نیروگاه آبی برق کمتر از برنامه ریزی شده میده ، یا در مناطقی که قراره از آفتاب استفاده بشه ، اگر هوا ابری باشه خروجی اش میاد پایین و‌.. 14

حالا در این شرایط که یکهو حجم بالایی از مصرف وارد شبکه میشه ، نیروگاه های تجدیدپذیر خیلی نمیتونند به شما کمک بکنند و مجبوری بری سمت گاز یا زغال یا گازوییل ، اولش رفتند سراغ گاز و قیمتها سر به فلک کشید ، سپس زغال و حالا گازوییل و مازوت . 15

خب حالا که تا حدی متوجه شدیم چه خبره ، بریم سراغ بررسی موضوع و تاثیرش بر اقتصاد خودمون یعنی ایران . 16

ایران اقتصادش به شدت به نفت و گاز و کامودیتیز وابسته هست ، در درجه اول ، تقاضاهای فعلی قیمتهای انرژی مثل نفت و گاز رو بالاتر میاره و ما هم فروشنده اینها هستیم ، خب طبعا خوش به حالمون میشه ، خوش به حال کیا ؟ دولت ایران ، سهامداران شرکتهای نفتی و پالایشگاه های گاز و نفت .17

در درجه دوم ، قیمت بالای انرژی باعث بالاتر رفتن قیمت تمام شده محصولاتی مثل اوره ، متانول ، فولاد ، فلزات اساسی و .. میشه . اینجا هم ایران تولید کننده این محصولاته و به نفعش خواهد شد ، شرکتهای فولادی و پتروشیمی و در کل معدنی و فلزی 18

خب تاثیرش چقدره ؟ بستگی به میزان رشد قیمت و مانایی اون در سطوح بالا داره ، خیلی سخته بشه پیش بینی دقیقی داشت.
مثلا اوره چند ماه پیش حدود ۲۰۰ دلار بود ، الان شده ۸۰۰ دلار !
باید ببینیم چقدر قیمت اوره اینجاهاست ولی بهترین فرصت برای شرکتهاست که موجودی هاشون رو به قیمت خوب بفروشند19

به نظر خودم بحران انرژی دنیا حداقل ۲-۳ ماه ادامه خواهد داشت ، چون سطح ذخیره جهانی پایینه ، زمستان در پیش هست و دولت ها و شرکتها در حال خرید و ذخیره سازی هستند ، مهمترین فاکتوری که الان وجود داره دماست ، بله درست شنیدید ، دمای هوا ! 20

اگر زمستان امسال سرمای سختی داشته باشه قیمتها در سطح جهان رشد بیشتری خواهند کرد ، اگر دو ماه دیگر خبری از سرما نباشه احتمالا قیمتها حتی در زمستان هم اصلاح خواهند شد . اگر سرما خیلی زیاد باشه میتونه بحران رو حتی به اواسط سال بعد هم بکشه ، این فاکتور خیلی مهمه و باید رصد بشه. 21

عامل دوم سطح تولید هست ، مخصوصا در کشوری مثل چین ، گاز روسیه و امریکا .
چین اخیرا برخی محدودیت های تولید زغال رو حذف کرده ، چین وضعیت خوبی نداره چون به دلیل گرونی و کمیابی زغال و گاز ، برق کافی ندارند و مجبور شدند کارخانجات رو بخوابونند یا محدود بکنند 22

این موضوع هم میتونه محرکی باشه برای رشد قیمت محصولات فولادی ، چون عمده تمرکز دولت چین بر صنایع فولادی و سیمان هست .
تولید گاز در آمریکا به دلیل طوفان اخیر آسیب زیادی دید ، قیمتهای فعلی اروپا چند برابر امریکاست و برای صادرات بسیار وسوسه انگیز .
23

باید صبر کرد و تحولات رو رصد کرد ولی فعلا میشه از رالی فعلی قیمتهای کامودیتی لذت برد .
End