Thread by @MAZYAR19891

چگونگی ورود اسلام به ایران

#بخش_چهارم

۱/اشغال نظامی ایران توسط مسلمانان بمعنای فتح روحی ایرانیان و به منزله ی پایان مقاومتها و مخالفت های آنان علیه دین و حاکمیت اعراب نبوده است بلکه در طول سالهای سلطه ی اعراب، ایرانیان همچنان علیه اسلام و حاکمیت اسلامی مبارزاتی پیگیر داشته اند

۲/وصف گویایی از شورشهای پیاپی ایرانیان پس از سلطه ی مسلمانان در [دو قرن سکوت] زرینکوب چنین آمده است:
«نبردی که ایرانیان در این دو قرن با مهاجمان عرب کردند همه در تاریکی خشم نبود.در روشنی دانش و خرد نیز این نبرد دوام داشت..برخی از همان اول با آیین تازه به مخالفت برخاستند

۳/گویی قبول این دینی که عرب آورده بود اهانت و ناسزایی در حق خویش تلقی میکردند.از اینرو اگر نیز در ظاهر خود را مسلمان فرا مینمودند در نهان از عرب و آیین او بشدت بیزار بودند و هرجا فرصتی دست میداد سر به شورش بر می آوردند و مسلمانان را از دم تیغ میگذراندند

٤/و میکوشیدند آنان را با دینی که آورده اند از ایران برانند.در نهضتهای پیاپی آنان نه فقط عرب بلکه مسلمانی نیز مورد خشم و کینه قرار داشت و بدینگونه بیشتر این شورشها رنگ و بوی دینی داشت.ایرانیانی که مسلمان شده بودند طعمه نفرت و کینه مردم بودند

۵/و این نفرت و کینه چنان بود که حتی زنهایی از ایرانیان که به عقد زناشویی عربان در آمده بودند ریش شوهران خود را گرفته از خانه میآوردند و بدست مردان میسپردند تا آنها را بکشند..
زرینکوب_دو قرن سکوت ص۲۹٤_۲۹۵

٦/پس از فتح استخر(در سال ۲۸ھ_٦٤۸م)مردم آنجا سر به شورش برداشتند و حاکم عرب شهر را کشتند..مسلمانان مجبور شدند تا برای بار دوم استخر را محاصره و تصرف کنند.پایداری مردم شهر آنچنان بود که فاتح استخر (عبدالله بن عاص)را سخت هراسان و خشمگین ساخت

۷/بطوریکه:سوگند خورد که چندان بکشد از مردم استخر که خون براند..پس به استخر آمد و آنجا را به جنگ بستد..و خون همگان مباح گردانید و چندانکه کشتند خون نمیرفت تا آب گرم به خون ریختند. پس برفت..

۸/و عده کشتگان سرکوب استخر در سال ۲۸ھ که نام بردار بودند ٤۰هزار کشته بود بیرون از مجهولان..
تاریخ طبری ج۵ ص۲۰۰۹
تاریخ کامل ج۳ص۱٦۳_۱٦۴
فارسنامه ابن بلخی ص۱۱٦

۹/پس از فتح ری نیز مردم آنجا بارها علیه حاکمان عرب شورش کردند بطوریکه عمر و عثمان مجبور شدند به ری لشکرکشی کرده و شورش مردم را سرکوب نمایند.
فتوح البلدان ص۱٤۹

۱۰/مردم آذربایجان نیز در زمان عمر شورش کردند و با سپاهیان اسلام بسختی جنگیدند.در زمان عثمان نیز شورش های متعددی در آذربایجان رخ داد بطوریکه: ولید بن عقبه به جنگ ایشان رفت و غنیمت و اسیران فراوان بدست آورد.
فتوح البلدان ص۱٦۵_۱٦٦_۳۲٦

۱۱/مردم خراسان نیز بارها طغیان کردند و ردّت آوردند بطوریکه عثمان فرمان داد آنان را سرکوب کنند..
تاریخ طبری ج۵ ص۲۰۰۳
مجمل التواریخ و القصص ص۲۸۳

مردم سیستان نیز بارها قیام کردند و حکام عرب آنجا را از شهر بیرون کردند..
فتوح البلدان ص۲۷۲

۱۲/مردم فارس نیز به سال ۲۸ھ(٦٤۸م) بار دیگر شورش کردند و عبیدالله بن معمر(حاکم عرب) را کشتند..مردم دارابگرد نیز طغیان کردند.
تاریخ کامل ج۳ ص۱٦۳.

۱۳/پایداری مردم فارس در برابر مسلمانان بسیار بود،مخصوصأ استخر پایتخت این استان لجوجانه ایستادگی میکرد.
بر عربان آشکار شده بود که نخستین پیشروی های آنان در این ناحیه بیشتر جنبه تاخت و تاز داشته است و برای در دست نگهداشتن این استان میبایست تلاش های جدی تری بعمل آید..

۱٤/در زمان عثمان عملیات همه جانبه ای برای تسخیر قطعی فارس بعمل آمد و این بار استخر پس از پیکارهایی سخت تصرف شد..با اینهمه مردم این استان با وجود سرکوبهای پیاپی تا مدتها ناآرام و بیشترشان غیرمسلمان باقی ماندند..
ریچارد فرای_عصر زرین فرهنگ ایران_ترجمه فارسی ص ۸۷

۱۵/مردم گیلان و طبرستان و دیلمستان سالها در برابر سپاهیان اسلام پایداری کردند.در زمان عثمان برای فتح طبرستان تلاش بسیار گردید و سعید بن عاص بدستور عثمان بسوی طبرستان روانه شد..
طبری ج۵ ص۲۱۱٦

۱٦/اما مسلمانان هیچگاه نتوانستند حاکمیت خود را بر نواحی گیلان وطبرستان برقرار نمایند بطوریکه مسلمانان این نواحی را "ثغر" میخواندند و ثغر در نزد آنان مرزی بود که متصرفات آنانرا از ولایات اهل کفر جدا میساخت.در ضرب المثلهای عرب نیز از مردم گیل و دیلم بعنوان دشمنان اسلام یاد شده است.

۱۷/در سراسر دورانهای خلافت عثمان و علی، عصیان های محلی یا حتی خودداری از پرداخت مالیات مایه سرکوبگریهای سریع میشد.ابن بلخی در این راستا به خصوص از شورش بزرگ استخر در زمان خلافت علی نام میبرد که با خونریزی بسیار سرکوب شد.
فارسنامه ابن بلخی ص۱۱٦

۱۸/در مدت کوتاه خلافت علی بن ابیطالب شورش های متعدد و بی سابقه ای در ایران روی داد بطوریکه بسیاری از نواحی ایران از تصرف خلافت خارج شد و هربار علی با گسیل سپاهیانی آشوب آنان را سرکوب کرده است که شرح مفصل آنرا میتوانید اینجا بخوانید👇

https://twitter.com/MAZYAR19891/status/1430622598224826380?t=zfQfy2I08DUtmKAia60b8Q&s=19

۱۹/پایداری های ایرانیان در برابر سلطه ی اسلام، به دوران خلافت ابوبکر و عمر و عثمان و علی محدود نبوده بلکه در سراسر دوران حکومت های اموی و عباسی نیز ادامه داشته است:

۲۰/در زمان معاویه نیز خراسانیان خروج کردند و بر امیران عاملان خلافت تاختند و آنانرا از شهرهای خویش بیرون کردند و با سپاهیان اسلام به جنگ پرداختند.
تاریخ طبری ج۷ص۳۱۷۲_۳۱۷۳.

۲۱/نرشخی درباره شورش مردم بخـارا یادآور میشود که معاویه،عبیدالله بن زیاد را برای سرکوب مردم بخارا فرستاد و عبیدالله پس از نبردی سخت آنجا را بار دیگر تصرف کرد.

۲۲/عبیداله دستور داد تا درختان میکندند و دیه ها خراب میکردند و شهر بخارا را نیز خطر بود،خاتون(حاکم بخارا) کس فرستاد و امان خواست،صلح افتاد به هزار هزار درهم همراه با چهار هزار برده.
تاریخ بخارا ص۵۲_۵۳

۲۳/اما بزودی مردم بخارا باردیگر از پیمان صلح خود سر باز زدند و سعید بن عثمان(عامل معاویه) در سال ۵٦ھ بسوی بخارا شتافت و در آنجا کشتاری عظیم کرد تا توانست بار دیگر شهر را تصرف کند..
تاریخ یعقوبی ج۲ ص۱۷۲

سعید بن عثمان با سی هزار برده و مال بسیار از بخارا بازگشت.
تاریخ بخارا ص۵٦

۲٤/گروهی از بزرگ زادگان بخارا نیز بعنوان گروگان در شمار این اسیران بودند که مورد شکنجه،توهین و تحقیر فاتحان مسلمان بودند بطوریکه:«ایشان(اسیران بخارایی) به غایت تنگدل شدند و گفتند این مرد (سعید بن عثمان) را چه خواری که با ما نکرد؟

۲۵/...چون در استخفاف(خواری)خواهیم هلاک شدن_باری_به فایده هلاک شویم..پس به سرای سعید بن عثمان در آمدند.درها را بستند و سعید را بکشتند و خویشتن را نیز به کشتن دادند.
فتوح البلدان بلاذری ص۲۹۸
تاریخ بخارا ص۵٤_۵۷

۲٦/در زمان یزید بن معاویه بار دیگر مردم بخارا شورش کردند و یزید، مسلم بن زیاد را مامور سرکوب آنان ساخت،سپاهیان یزید پس از جنگی سخت با مردم بخارا توانستند آنجا را بار دیگر تصرف کنند.
تاریخ یعقوبی ج۲ ص۱۹۲

۲۷/در سال ۹۰ھ(۷۰۹م) مردم بخارا بار دیگر کافر شدند و این بار قتیبه بن مسلم بسوی بخارا شتافت.مردم بخارا در جنگی سخت ابتدا بر سپاهیان اسلام پیروز شدند و مسلمانان را درهم شکستند بطوریکه وارد اردوگاه قتیبه شدند و از آن گذشتند.

۲۸/اما سرانجام قتیبه مردم بخارا را هزیمت داد وبار دیگر بر شهر تسلط یافت
تاریخ طبری ج۹ ص۳۸۲۵.
قتیبه بن مسلم در ادامه فتوحات خویش با مردم طالقان(نزدیک بلخ)بخاطرنقض پیمان جنگید وبسیاری ازمردم آنجا را بکشت واجساد کشتگان را در دوصف چهارفرسنگی بر دو سوی جاده بیاویخت
تاریخ طبری ج۹ ص۳۸۲۸

۲۹/مردم فاریاب نیز بار دیگر پیمان شکستند و ردّت آوردند و علیه حاکمان عرب شوریدند بطوریکه قتیبه بن مسلم در ادامه حملات خود به نواحی بخارا، بار دیگر بسوی فاریاب شتافت و مردم آنجا را قتل عام کرد و شهر را در آتش سوخت بطوریکه از آن پس شهر فاریاب را "سوخته" نامیدند
تاریخ طبری ج۹ ص۳۸٤۵

۳۰/در حمله به کـَش و نَسَف(واقع در افغانستان امروز) حجاج بن یوسف ثقفی به قتیبه بن مسلم دستور داد: کَش را بکوب و نسف را ویران ساز..
تاریخ طبری ج۹ ص۳۸٤۵

۳۱/در حمله و تصرف جام گرد(از ولایات خوارزم) سپاهیان اسلام چهارهزار اسیر گرفتند که آنانرا نزد قتیبه آوردند و او همگی را بکشت.
طبری نوشته؛وقتی اسیران را بیاوردند،قتیبه بن مسلم بگفت تا تخت وی را بیرون آوردند و میان کسان جای گرفت

۳۲/و بگفت تا هزار کس از اسیران را پیش روی او بکشند و هزار کس را طرف راست وی، هزار کس را طرف چپ وی و هزار کس را پشت سر وی..مهلب گوید در آنروز شمشیر سران قوم را گرفتند و با آن گردن میزدند ..
تاریخ طبری ج۹ ص۳۸۵٤

۳۳/اهالی سغد_نیز بار دیگر شورش کردند و قتیبه بار دیگر به آن شهر لشکر کشید..مردم سغد پس از پایداری بسیار سرانجام مغلوب شدند و مقرر شد هر سال یک میلیون و دویست هزار درهم به مسلمانان بدهند.

۳٤/همچنین قرار شد که آن سال ۳۰هزار برده جوان بدهند و شهر را خالی کنند تا مرد جنگی در آن نباشد .
تاریخ طبری ج۹ ص۳۸۵٦_۳۸۵۹

بقولی: قتیبه از خوارزم یکصد هزار اسیر بدست آورد..
تاریخ طبری ج۹ص۳۸۵٤

۳۵/یزید بن مهلب به خلیفه هشام بن عبدالملک در شام نوشت؛در مازندران آنقدر اسیر گرفته ام که اگر آنها را به ردیف کنم یک سر آن نزد تو در شام و سر دیگرش نزد من در طبرستان خواهد بود..
نقل توسط میرزاآقاخان کرمانی در کتاب سه نامه چاپ دوسلدورف ص۸۱

۳٦/یزید بن مهلب درلشکرکشی برای سرکوب شورش خوارزم اسیران را برهنه ساخت وجامه از ایشان برگرفت تا در سرمای زمستان همه از سرما بمردند.
فتوح البلدان ص٤۱۷.

در طبرستان اسیران را تا دو فرسخ در دو سوی جاده ها به دار آویخت.
عبدالله مهدی الخطیب در«حکومت بنی امیه در خراسان» ترجمه فارسی،ص٤۰

۳۷/در حمله به سرخس، سپاهیان اسلام همه مردم شهر به استثنای ۱۰۰تن را کشتند..
تاریخ کامل ج۳ ص۳۰۳

در سومین شورش مردم گرگان در زمان سلیمان بن عبدالملک،سردار عرب که با ۱۲۰هزار سپاه به سرکوبگری آنان آمده بود ٤۰ هزار تن از مردم شهر را بقتل رسانید..
تاریخ طبری ج۹ص ۳۹٤۰.

۳۸/با این وجود چند سال بعد از آن، سردار دیگر عرب قحطبه بن شبیب عامل خلافت عباسی ۳۰هزار تن دیگر از مردم گرگان را بجرم عصیان مجدد علیه خلافت اسلامی بکشت..
تاریخ طبری ج۱۰ ص٤۵۷۷

۳۹/عبدالله بن عازم در چالوس به بهانه رسیدگی به شکایات مردم دستور داد تا آنانرا در مکان های متعددی جمع آورند سپس یکایک ایشان را بحضور طلبید و مخفیانه گردن زد بطوریکه در پایان روز از آن قوم هیچکس نمانده بود..
تاریخ رویان و طبرستان ص۱۸۳.

٤۰/و فرمود تا در مسافت دو فرسخ دارها بزدند و اجساد کشتگان را در دو طرف جاده بیاویختند..
تاریخ طبری ج۹ص۳۹٤۰
تاریخ طبرستان ج۱ص۱٦۴
زین الاخبار ص۱۲

٤۱/دوران شمشیرکشی قتیبه بن مسلم، سردار اعزامی حجاج بن یوسف که هر دو بیماری آدمکشی و شکنجه گری داشته اند،نه تنها از خونبارترین دوره های تاریخ خراسان بلکه از دورانهای در حد اعلی ننگین تاریخ اسلام بوده است.

٤۲/زیرا که به سخن یک شاعر عرب که طبری در تاریخ خود اورده است وی از هر شهری که سوارانش در آن رفتند جز گودالی و گورستانی برجای نگذاشت..
تاریخ طبری ج۹ ص۳۸٦۵

#پایان بخش چهارم..

ادامه دارد.

بخش های اول تا سوم رو میتونید تو #رشتوهای این توییت ببینید

https://twitter.com/MAZYAR19891/status/1445625490820063235?t=HcyET5VSEvmyOnNAK89i9g&s=19