Thread by @OrientusPrime

0)Geçmişi bir kenara bırakıp Vitalik'in bugün ne yazmış olduğuna bakarsak aslında yazdığı şeyler takipçilerim için yeni şeyler değil.

Sözün söyleyene göre ciddiye alınması bir realite. Bu sebeple bahsettiğim konuları bir de bu yazıda görelim.
vitalik.ca/general/2021/1…

1)2. bir staking katmanından bahsetmiş Vitalik. Daha önce bahsettiğim Prover - Verifier farkının anlaşılmasının etkisi görülüyor aslında. Bu 2. staking katmanının görevi Verify etmek yani tamamlanmış hesaplamayı doğrulamak.

https://twitter.com/OrientusPrime/status/1463831041756606467

2)Bu Verify işlemi de bu hesaplamayı yapmak kadar zor olmamalı demiştik. Bunu sağlamak için yazıda önerilen sistem checkpoint sistemi. Bu checkpoint sisteminden "A’dan Z’ye Blockchain Teknolojileri" yazımda Flow'u anlatırken bahsetmiştim. Böylece doğrulama işlemi paralelleşiyor.

3)Validity Proof nasılsa bu işi en iyi şekilde çözüyor ne gerek var buna denebilir fakat Validity Proof'lar hesaplamayı çözse de Data konusunu çözmüyor. Bu şekilde Paralelleştirdiğin zaman ise doğrulamada hesaplamanın yanısıra Data konusunda da bir kazanç söz konusu oluyor.

4)Diğer bahsettiği konu Fraud proof ve Validity proof'lardan da bahsetmiştim. Prover - Verifier farkı anlatma sebebim de Validity Proof anlatmak içindi. Validity proof'lar Zero Knowledge teknolojisinin Succintness tarafı oluyor. Onu da şurda anlattık.

https://twitter.com/OrientusPrime/status/1465406805635481607

5)Data Avaiilability Sampling konusunu Erasure Coding ile beraber yine blockchain yazımda anlatmıştım.
orientusprime.medium.com/adan-z-ye-bloc…

6)Tekil bir ortamda maksimum ölçeklenme için Paralel hesaplama'dan bahsediyor. Yine hem Blockhain yazımda hem de sonrasında Gear ile son zamanlarda üzerinde ordukça durduğum bir konu.

https://twitter.com/OrientusPrime/status/1463207887946366984

7)Censorship ve MEV(Miner Extractable Value) konularından da bahsedilmiş fakat şuan için öncelik değil bence.

8)Sadede gelirsek bunlar ne değiştiriyor? Ethereum tarafı o kadar kafa yormanın sonucunda nasıl minimum iş yaparak bu işi çözeriz diyorlar. Sharding'i falan boşverin normal şekilde POS'a geçilebilse öpüp başlarına koyacaklar.

9) İşin geri kalanı çoğunlukla Rollup ekiplerine yıkılacak. Ethereum da Data Availability çözümü geliştirmeye çalışacak.

10)Data Availability çözümünü geliştirmelerinin de çok uzun süreceğini bildikleri için onda da minimum geliştirme ile yapılabilecek kısa vade çözümler arıyorlar.

notes.ethereum.org/@vbuterin/data…

11)İşin sonunda Rollup modelini yeterli güvenlikte buluyorsan(Ben bulmuyorum) soru şu oluyor:
Ölçeklenecek mi? Ölçeklenecek. Bu kadar sıkıntılı geliştirme sürecine rağmen bunu sıkıntılı da olsa yapabilmeleri işi Rollup ekiplerine yüklemeleri sayesinde.

12)Bu modeli daha rafine hale getirmek istersen Rollup'ları birinci sınıf vatandaş haline getirmen gerektiğini, sisteme governance koyman gerektiğini, Rollup'lara blocklarda yer ayırman gerektiğini, bu yerleri auction'la dağıtman gerektiğini vs göreceksin.

13)Bunları da Gavin Wood yıllar önce Polkadot'u tasarlarken düşünmüş zaten. Bu şekilde birinci sınıf vatandaş olmuş Rollup'lar da Parachain'ler oluyor.

14)Ethereum'un her şeye rağmen bu konudaki en önemli avantajı ise @StarkWareLtd ve @the_matter_labs gibi önemli gelişticilerin Ethereum üzerinde geliştirme yapıyor olması.

15) Zero Knowledge teknolojisinin öneminden bahsediyorum yeri geldikçe. Ethereum ekosisteminde de öyle veya böyle önemli elit Zero Knowledge ekipleri mevcut. Bu projelerin hepsinin zamanla tokeni çıkacaktır. Uzun vadede başka zincirlerde de bulunacaklardır.

16) Dolayısıyla Ethereum'un sistemini beğensen de beğenmesen de bu projeler değerliler.