Bunu basitçe ama finansal kavramlar kullanarak anlatmaya çalışacağım.
Bir işin gerçek değeri,
(i) mevcut faaliyetlerin nakit üretme gücü ile
(ii) gelecekte büyümenin yaratacağı ek değerin toplamıdır.
(2) Yani şirketin mevcut haliyle değerine gelecekteki büyümenin katkısını ekliyoruz. Her büyümenin şirkete değer katmayabileceğini aşağıda anlatacağım.
(3) İlk kısım, faaliyetlerden elde edilen nakit akışından tüm işletme maliyetleri ve vergi giderleri düşüldükten sonra kalan nakit (NOPAT) ile ilgilidir. Yani şirketin mevcut faaliyetlerinden elde ettiği yıllık sürdürülebilir net nakit akışı.
(4) Bunu şirketin sermaye maliyetine (WACC) bölersek şirketin mevcut faaliyetlerinin değerini buluruz. Bulduğumuz sonuç gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerlerinin toplamıdır.
(5) İkinci kısım ise gelecekteki büyümenin getirisi ile ilgilidir. Eğer şirket yeni gerçekleştirdiği her birim büyüme yatırımının getirisi (ROIIC) sermaye maliyetinin (WACC) altında kalıyorsa büyüme ek değer yaratmak bir yana şirketin mevcut değerini de kemiriyor demektir.
(6) Tam tersi, büyümenin marjinal getirisi sermaye maliyetinin üzerinde kaldığı sürece büyüme şirketin değerini artıracaktır. Bunun sürdürülebilir olması da şirketin rekabet üstünlüğü ile çok ilgilidir.
(7) Bunu bir örnekle aşağıdaki linkte anlatmaya çalıştım. The Toro Company (TTC:USY) finansal analiz ve değerleme örneğini inceleyebilirsiniz.
(son)
Eğer bir şirketin mevcut faaliyetleri getiri yaratmıyor ve gelecekte de düzelmesi beklenmiyorsa, o işin devam etme şansı yoktur. Makul değer hesabında net varlık değerine (bilançoda varlıkların değeri - yükümlülükler) bakmak yeterlidir.
(1/18)
Geçmişi yüzyıldan fazla olan @TheToroCompany (TTC:USY) temelde peyzaj, çim bakım ve bahçe ekipmanları üreten ABD’li bir şirket. Yaptığı satınalmalarla ilişkili bir çok alanda da faaliyeti var.
Finansal açıdan görünümü güçlü. Şirketin son 10 yılına biraz detaylı bakalım.
(2) Gelirlerde yıllık ortalama %8’e yakın artış reel olarak büyüdüğüne işaret ediyor. 2019’dan itibaren yeni satınalmaların da etkisiyle ciro artışının güçlü olduğunu söyleyebilirim. Önemli olan şirketin faaliyet karlılığında da iyileşme olması.
(3) FAVÖK marjı son on yılda %10’dan %13’lere yükselmiş. Şirketin satışları içinde daha karlı ürünlerin payının arttığını anlıyorum.
Son yıllardaki bu büyümenin şirketin değerini artırıcı etkisi olduğunu söyleyebilirim.
(1)
Bir şirketin değeri, yaptığı işin değerinden farklı mıdır Peki piyasa fiyatı şirketin gerçek değeri midir?
Şirket diye neyi alıp sattığımızı bilmeliyiz. Önümüzdeki pastanın hepsi bizim olmayabilir :)
(2)
Şirketler gelir elde ettikleri faaliyetleri yürütmek için kaynak (sermaye, dış kaynak) ihtiyacı vardır. Girişimciler şirketi büyütmek için yeni ortak alırlar (stratejik, finansal, melek yatırımcı, risk sermayesi, halka arz vb) ve borçlanırlar (banka kredisi, bono ihracı vb)
(3)
Şirket borç aldıklarına faiz öder, borç verenler kazanç pastasından başka ısırık almaz. Tüm giderler sonunda kazanç kalıyorsa devlet de vergi olarak payını alır. İşin riskini üstlenen hissedarlar ise faaliyet kazancının faiz ve vergi gideri sonrası kalanında hak sahibidir.