Bu haftanın nostalji kuşağı filmi: Çıplak Vatandaş. Konusu hayat pahalılığı ve haliyle filmin içeriği günümüz koşulları düşünüldüğünde oldukça güncel. Başar Sabuncu tarafından yazılıp yönetilen ve Şener Şen'in başrolde olduğu filmi biraz detaylandıralım.+ 
Başrol kahramanı devlet memuru, hayat pahalılığına yetişemiyor ve sene 1985. O dönemde özel sektör beyaz yakası geniş bir kitle değil, devlet memurları üzerinden kısmen orta gelirli herkes ifade edilmeye çalışılıyor. Maddi koşullar neticesinde toplumsal buhran konu ediliyor.+
Başroldeki İbrahim nihayetinde akli dengesini yitiriyor ve soyunarak, sanıyorum Eminönü caddelerinde, koşmaya başlıyor. Ardından bu olayın geçmişine dönüyoruz. Uzayan mesailer ve denenen farklı işlere rağmen yoksulluk durdurulamıyor; filmdeki tabirle 'yetmiyor, yetemiyor".+
Tam da o esnada dönemin başbakanı Turgut Özal konuşuyor; biraz daha özenli olsanız her şey yeter diyor. Tıpkı bugünlerde olduğu gibi o dönemde de yoksulluğun suçlusu nedense hep vatandaşlar. Film boyunca sürekli Özal politikaları eleştiriyor ama dahası da var.+
ZIP isimli parti ile muhalefet partilerine iğnelemede bulunuluyor. Çünkü bu partiler yoksullaşmayı kendileri için fırsat görüyorlar, ancak vatandaşın halini pek de umursamıyorlar. Yani ekonomik kriz ve yoksullaşmayı içselleştirme değil kullanma güdüsünde oldukları vurgulanıyor.+
SİAB ismiyle de TÜSİAD'a doğrudan gönderme yapılıyor. Filmde sermaye kesimi; 1960'larda işçi mücadelesine karşı sertleşmeyi tercih eden taktik yerine, 1980'lerdeki yeni kuşak 'halkla ilişkiler' çerçevesinde sosyal sorumluluk ve hayırseverlikle göz boyama taktiğini yeğliyor.+
Tüm bu süreçler başroldeki İbrahim'i lümpenleştiriyor ve o da çıplak vatandaş imajını pazarlamaya başlıyor. Bu arada filmdeki çıplaklık 2022 Türkiye'si için oldukça fazla; 1980 sonrasında artan cinsel özgürlük döneminin etkisi büyük. Bir şekilde İbrahim de yolunu buluyor.+
Fakat yoksullaşma yaygınlaşıp toplumsal buhrana dönüşünce herkes soyunuyor. Yani artık sosyal bir protesto var ve bu saatten sonra olayı siyasi bir şov olarak kullanan Özal ile halkla ilişkilerle dengeleyen TÜSİAD taarruza geçiyor. Kamu güvenliği ve düzeni mazereti kullanılıyor.+
Hükumetle sermaye hemen uzlaşıyor; durumun kontrolden çıkmasını engellemek için İbrahim yakalanarak tımarhaneye kaldırılıyor. Güler yüzle çözülemeyen ve hatta büyüyen tepkiye sert cevap veriliyor. Bu bilgiseli buraya kadar okuyanlar 2022'ye dair birçok benzerliği fark etmiştir.+
Tabii bugün benzer filmler çekilemiyor, Özal'ın kullanılan ses ve mimiklerinin bir benzeri, Erdoğan için kullanılamıyor. Yoksulluksa yine yaygın ve gittikçe derinleşmekte. Kurumsal muhalefet bekleneni veremiyor ve iş dünyası da düzenden nemalanmaktan çekinmiyor.+
İçinde olduğumuz günler sürdürülebilir değil. 1980 sonrası Türkiye iyice yoruldu, yani sistem Özal döneminin ardından koalisyonlar ve sonrasında Erdoğan dönemini taşıyabilecek halde değil. Filmin sonu ile günümüzde yaşananların sonu uzun vadede birbirinden muhtemelen ayrışacak.+
Tabii bunun için demokratik yollarla tepki göstermek şart. Orta ve dar gelirlilerin çekişmeyi bırakıp düzenden en çok nemalananlara doğru tepkilerini göstermeleri de şart. Bizim hikayemizin sonunu yaşayarak göreceğiz, kesin olansa şu; şimdiye kadar olandan daha çok sarsılacağız.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
