#ರಾಗ ಗಳ #ಲಕ್ಷಣ ದಮೇಲೆ ಒಂದು ಸರಣಿ. Quora ಗೆಂದು ಬರೆದದ್ದು.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಒಂದು #ರಾಗ ದಲ್ಲಿ ಹಲವು #ಸ್ವರ ಗಳ ಸಮೂಹವು ಇದ್ದರೂ,ಸ್ವರಗಳ ಸಮೂಹವಷ್ಟೇ ರಾಗ ಆಗಲಾರದು. ಆ ಸ್ವರ ಸಮೂಹವನ್ನು ಒಂದು ರಾಗವಾಗಿಸಬೇಕಾದರೆ ಒಂದು ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ ಹಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿರಬೇಕು. ಹಾಗೆಂದರೆ ಮಾತ್ರ ಅದು ರಾಗ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯ. 1/n
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಒಂದು #ರಾಗ ದಲ್ಲಿ ಹಲವು #ಸ್ವರ ಗಳ ಸಮೂಹವು ಇದ್ದರೂ,ಸ್ವರಗಳ ಸಮೂಹವಷ್ಟೇ ರಾಗ ಆಗಲಾರದು. ಆ ಸ್ವರ ಸಮೂಹವನ್ನು ಒಂದು ರಾಗವಾಗಿಸಬೇಕಾದರೆ ಒಂದು ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ ಹಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿರಬೇಕು. ಹಾಗೆಂದರೆ ಮಾತ್ರ ಅದು ರಾಗ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯ. 1/n
ಎಲ್ಲ ಸ್ವರಗಳೂ ಸದ್ದುಗಳೇ, ಆದರೆ ಎಲ್ಲ ಸದ್ದುಗಳೂ ಹೇಗೆ ಸಂಗೀತವಾಗುವುದಿಲ್ಲವೋ, ಅದೇ ರೀತಿ, ಹಲವು ಸ್ವರಗಳೂ (ಅದರಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತಾಂಶವಿದ್ದೂ) ಸುಮ್ಮನೇ ಒಂದರ ಪಕ್ಕ ಒಂದನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ಹಾಡಿದರೆ #ರಾಗ ವಾಗುವುದಿಲ್ಲ
ಹಾಗೆಂದೇ ಒಂದು ರಾಗಕ್ಕೆ ಹತ್ತು, ಹದಿಮೂರು ಇತ್ಯಾದಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. 2/n
ಹಾಗೆಂದೇ ಒಂದು ರಾಗಕ್ಕೆ ಹತ್ತು, ಹದಿಮೂರು ಇತ್ಯಾದಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. 2/n
ಇಲ್ಲಿ ಹತ್ತು, ಹದಿಮೂರು ಅಥವ ಹದಿನೈದೇ ಎಂಬ ಸಂಖ್ಯೆ ಮುಖ್ಯವಲ್ಲ, ಆದರೆ ಹಾಗೆ ಹೆಸರಿಸಿರುವ #ಲಕ್ಷಣಗಳು ಹೇಗೆ ಸ್ವರಗಳಿಗೆ ರಾಗತ್ವವನ್ನು ತಂದುಕೊಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸ್ವಲ್ಪ ಸರಳವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತೇನೆ.
ಮನಸ್ಸಿಗೆ ರಂಜನೆಯನ್ನು, ಹಿತವನ್ನು ತಂದುಕೊಡುವುದೇ ರಾಗ (ರಂಜಯತಿ ಇತಿ ರಾಗಃ) ಎಂಬುದು ಶಾಸ್ತ್ರಗ್ರಂಥಗಳ ಅಭಿಮತ. 3/n
ಮನಸ್ಸಿಗೆ ರಂಜನೆಯನ್ನು, ಹಿತವನ್ನು ತಂದುಕೊಡುವುದೇ ರಾಗ (ರಂಜಯತಿ ಇತಿ ರಾಗಃ) ಎಂಬುದು ಶಾಸ್ತ್ರಗ್ರಂಥಗಳ ಅಭಿಮತ. 3/n
ಸುಮಾರು ೨೨೦೦ ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹಿಂದಿನ ಗ್ರಂಥವಾದ ಭರತನ ನಾಟ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಗ ಅನ್ನುವ ಹೆಸರಿಲ್ಲ. ಆಗ ಇವುಗಳಿಗೆ ಜಾತಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿತ್ತು. ತದನಂತರ ಐದು-ಆರನೇ ಶತಮಾನದ ವೇಳೆಗೆ ಜಾತಿ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರು ಹೋಗಿ ರಾಗ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದದ್ದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. 4/n
#ನಾಟ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ದಲ್ಲಿ #ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಹತ್ತುವಿಧದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಇವನ್ನೇ ರಾಗಗಳ #ಲಕ್ಷಣ ಕ್ಕೂ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಗ್ರಹಾಂಶೌ ತಾರಮಂದ್ರೌ ಚ ನ್ಯಾಸೋಪನ್ಯಾಸ ಏವ ಚ
ಅಲ್ಪತ್ವಂ ಚ ಬಹುತ್ವಂ ಚ ಷಾಡವೌಡುವಿತೇ ತಥಾ
5/n
ಗ್ರಹಾಂಶೌ ತಾರಮಂದ್ರೌ ಚ ನ್ಯಾಸೋಪನ್ಯಾಸ ಏವ ಚ
ಅಲ್ಪತ್ವಂ ಚ ಬಹುತ್ವಂ ಚ ಷಾಡವೌಡುವಿತೇ ತಥಾ
5/n
#ಗ್ರಹ ಎಂದರೆ ಒಂದು #ರಾಗವನ್ನು ಆರಂಭ ಮಾಡಬಹುದಾದ #ಸ್ವರ(ಅಥವಾ ಸ್ವರಗಳು). #ಅಂಶ ಎಂದರೆ ಯಾವ ಸ್ವರದಿಂದ ರಾಗದ ಸ್ವರೂಪ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳಗುವುದೋ ಅದು. #ಮಂದ್ರ ಎಂದರೆ ರಾಗದ ಸಂಚಾರದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಕೆಳಗಿನ ವರೆಗೆ (ಆಯಾ ರಾಗದಲ್ಲಿ) ಹೋಗಬಹುದೋ ಅದು. ಹಾಗೇ #ತಾರ ಎಂದರೆ ಎಷ್ಟು ಮೇಲಿನ ಸ್ವರದವರೆಗೂ ರಾಗವನ್ನು ಬೆಳೆಸಬಹುದೋ ಅದು. 6/n
#ನ್ಯಾಸ ವೆಂದರೆ #ರಾಗವೊಂದನ್ನು ಹಾಡುವಾಗ ಯಾವ ಸ್ವರದ ಮೇಲೆ ನಿಲುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದೋ ಅದು. #ಅಲ್ಪತ್ವ ವೆಂದರೆ ಯಾವ #ಸ್ವರ (ಅಥವಾ ಸ್ವರಗಳು ಕಡಿಮೆ ಹಾಡಬಹುದೋ ಅವು. #ಬಹುತ್ವ ಎಂದರೆ, ಯಾವ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಾಡಬಹುದೋ ಅದು. #ಷಾಡವ #ಔಡುವ ಎಂದರೆ ಹೇಗೆ ಆರು ಐದು ಸ್ವರಗಳ ಸಂಚಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದೋ ಅದು. 7/n
ಎಂದರೆ ಒಂದೇ ಸ್ವರ ಸಮೂಹವಿದ್ದರೂ ಆ #ರಾಗ ದ ಗ್ರಹಸ್ವರ ಬದಲಾಗುವುದರಿಂದ ಬೇರೆಯೇ ರಾಗವಾಗಬಹುದು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ #ಮೋಹನ ಮತ್ತೆ #ಪಹಾಡಿ). ಹಾಗೇ ಒಂದೇ ಸ್ವರಗಳಿದ್ದರೂ #ಆರಭಿ, #ಸಾಮ ರಾಗಗಳು ತಮ್ಮ #ನ್ಯಾಸ ಸ್ವರದಿಂದಲೇ ಒಂದರಿಂದ ಒಂದು ಬೇರೆಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದು. 8/n
ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಂದೇ ಸ್ವರಗಳಿರುವ #ಆರಭಿ ಮತ್ತು #ದೇವಗಾಂಧಾರಿ ಗಳೂ ಹೀಗೇ ಬೇರೆ ಬೇರೆ #ಅಲ್ಪತ್ವಗಳಿಂದ ತಮ್ಮದೇ ಗುರುತನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತವೆ.
ನಂತರ ಬಂದ #ಸಂಗೀತರತ್ನಾಕರ ದಲ್ಲಿ #ರಾಗ ಗಳಿಗೆ ಹದಿಮೂರು ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು, #ಭರತ ನ ಹತ್ತು #ಲಕ್ಷಣ ಗಳೂ ಅಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ. 9/n
ನಂತರ ಬಂದ #ಸಂಗೀತರತ್ನಾಕರ ದಲ್ಲಿ #ರಾಗ ಗಳಿಗೆ ಹದಿಮೂರು ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು, #ಭರತ ನ ಹತ್ತು #ಲಕ್ಷಣ ಗಳೂ ಅಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ. 9/n
ಇವಿಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಗಮಕಗಳೂ ಕೂಡ ಅವುಗಳನ್ನು ಇಂಥದ್ದೇ ರಾಗ ಎಂದು ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ.ಎಂದರೆ, ಅವೇ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಎರಡು #ರಾಗ ಗಳು, ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಗಮಕಳನ್ನು ಹೊಂದುವ ಮೂಲಕ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯದೇ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆಯಬಲ್ಲವು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ #ತೋಡಿ ಮತ್ತು #ಸಿಂಧುಭೈರವಿ. 10/10 #EndOfThread #Raga
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
